تصنیف نهجالبلاغة: تفاوت میان نسخهها
(صفحه ای تازه حاوی «<div class='wikiInfo'>
[[پرونده:NUR03439J1.jpg|بندانگش» ایجاد کرد.) |
(بدون تفاوت)
|
نسخهٔ ۸ مهٔ ۲۰۱۶، ساعت ۲۲:۵۰
نام کتاب | تصنیف نهج البلاغة |
---|---|
نام های دیگر کتاب | نهج البلاغه. فهرست |
پدیدآورندگان | بیضون، لبیب (نويسنده)
علی بن ابیطالب (ع)، امام اول (نويسنده) |
زبان | عربی |
کد کنگره | BP 38/07 /ب9 |
موضوع | علی بن ابی طالب (ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - نامهها
علی بن ابی طالب (ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - کلمات قصار علی بن ابی طالب (ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. نهج البلاغه - خطبهها علی بن ابی طالب (ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. نهج البلاغه - فهرست مطالب |
ناشر | دفتر تبليغات اسلامی حوزه علميه قم، مرکز انتشارات |
مکان نشر | قم - ایران |
سال نشر | |
کد اتوماسیون | 3439 |
معرفى اجمالى
"تصنيف نهجالبلاغه"، اثر لبيب بيضون كتابى است به زبان عربى معاصر كه به دستهبندى موضوعات مهم نهجالبلاغه مىپردازد.
نويسنده انگيزه خود از نگارش اين اثر را اينگونه بيان مىكند: متاسفانه بيگانگان بيش از ما مسلمانان به ميراث عربى اسلامى ما توجه نشان داده و از آنجا كه به ارزش اين ميراث عظيم پىبردهاند به چاپ، شرح، تحقيق و تصنيف اين ميراث پرداختهاند؛ در حالى كه اين وظيفه مسلمانان است كه به حفظ ميراث خويش همت گمارند، نه اينكه بيگانگان با اغراض سوء خود بدين كار اقدام نمايند. سپس يادآور مىشود كه نخستين كسى كه به تهيه معجمى موضوعى از قرآن كريم- براى دستيابى آسان به موضوعات مطرح شده، در قرآن كريم- اقدام نمود. ژول لابوم فرانسوى بود كه در كتاب "تفصيل آيات القرآن الحكيم"، موضوعات مهم قرآنى را همراه آيات مربوطه گردآورد. آشنايى با اين اثر باعث شد كه بيضون اثر خويش به سبك و سياق كتاب لابوم را به نگارش درآورد. وى يادآور مىشود كه سيد رضى هيچ گونه نظم و ترتيبى را در كتاب نهجالبلاغه مورد توجه قرار نداده، چرا كه آنچه براى وى در درجه اول اهميت قرار داشته، تنها جمعآورى و پيراسته ساختن سخنان حضرت بوده است. از اينرو بيضون براى استفاده بهتر افراد از نهجالبلاغه، به تصنيف و تنظيم موضوعات مطرح شده در اين كتاب شريف پرداخته است.
ساختار كتاب
كتاب مشتمل بر مقدمه ناشر(دفتر تبليغات اسلامى حوزه علميه قم)، اهداء، گفتارى در ارزش نهجالبلاغه، انگيزه مولف از نگارش اين اثر، مقدمه چاپ دوم، مقدمهاى درباره نگارش اين كتاب و فوائدى كه از آن انتظار مىرود، فهرست فواتح خطبهها و نامهها و ده باب (كه مجموعا مشتمل بر 53 باباند) مىباشد.
گزارش محتوا
مولف در اين كتاب موضوعات نهجالبلاغه را در 10 بخش اساسى و مهم دستهبندى كرده است.
دستهبندى مفاهيم ژرف و انسانساز نهجالبلاغه و شرح و توضيح سخنان آن امام بزرگوار از سوى پژوهشگران و غوّاصان درياى بىكران نهجالبلاغه در شيوهها و اسلوبهاى گوناگون ارائه شده است، كه يكى از آن شيوهها شيوه موضوعى به ترتيب اهميت موضوع است.
در اين شيوه سخنان امام - عليهالسّلام - با توجه به مفهوم آن در ابواب گوناگون گرد مىآيد و بر پايه اهميت و جايگاه آن در نظام سلسله وجود تنظيم و ارائه مىشود. در اين شيوه معمولاً موضوعات نهجالبلاغه از خدا و صفات خدا و عالم خلق و فرشتگان شروع، سپس موضوعات مربوط به نبوت عامه و خاصّه و امامت و معاد گردآورى و آن گاه به موضوعاتى چون عبادات، معاملات، اخلاق، آداب، مواعظ و... مىپردازند.
علّامه شيخ محمدتقى شوشترى در شرح توضيحى خويش؛ يعنى «بهجالصباغه» اين شيوه را ارائه دادهاند. ايشان در مقدمه خويش بر اين شرح مىنويسند:
از آن رو كه مصنّف محترم نهجالبلاغه ( سيد رضى - قدس سرّه -) خطبهها و نامهها و كلمات كوتاه آن حضرت را به ترتيب لفظى گردآورى كردهاند، به نظرم رسيد، بيانات آن حضرت را بر اساس مفهوم و معنا جمع كنم، از اين رو آنچه را مثلاً در ارتباط با «توحيد» يا «نبوت» يا «امامت» بود، در يك جا گرد آوردم.
آن گاه ايشان بيانات آن حضرت در نهجالبلاغه را در شصت موضوع اساسى گردآورى و در چهارده مجلد به نگارش درآورد.
استاد لبيب بيضون نيز كتاب «تصنيف نهجالبلاغه» خود را - چنان كه پيش از اين نيز يادآور شديم - در 430 موضوع بر اساس همين روش ارائه كرده است. وى با نوشتن مدخلهاى توضيحى مفيد بر بسيارى از موضوعات و نيز حسن سليقه در انتخاب مفاهيم، اثر ارزشمندى در دسته بندى مفاهيم نهجالبلاغه پديد آورده است.
اين كتاب دقيقترين و گستردهترين فهرست موضوعى نهجالبلاغه به زبان عربى است. مولف در ذيل عناوين بخشهايى از نهجالبلاغه را كه بدان عنوان دلالت مىكرده، ثبت كرده است .عقايد، عبادات و معاملات، امامت و امامان(ع)، سيره علوى، جنگهاى على(ع) به هنگام خلافت، حكومت و سياست علوى، شئون اجتماعى انسان و شئون آن، موعظهها و پندها، خلقها و خوىها (نيك و بد) عناوين اصلى اين مجموعه است.
وضعيت كتاب
كتاب حاضر مشتمل بر تعليقات و مداخلى به قلم نويسنده و نيز فهرست مطالب و فهرست مداخل و تعليقات مىباشد.
منابع:
1- صلواتى، محمود، سايت انديشه قم، شيوههاى ارائه مفاهيم نهجالبلاغه، 1389/3/26.
2- معرفىهاى گزارشى، آينه پژوهش، آذر و دى 1375، ش41، ص83-89
3- مقدمه مولف.
4- هاشم زمانى، محمد، ارزيابى معجمهاى موضوعى قرآن(بخش نخست)، پژوهشهاى قرآنى، زمستان 1384، ش44، ص216-233.
پیوندها
مطالعه کتاب تصنیف نهج البلاغة در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور