مستدرك نهج‌البلاغة

مستدرک نهج البلاغة

نام کتاب	مستدرک نهج البلاغة
نام های دیگر کتاب	... مدارک نهج البلاغه و دفع الشبهات عنه: تحقیق فی صحه جمیع الخطب الوارده فی النهج و ثبوت صدورها عن مولانا علی (ع) و رفع حجب الشک و الغموض عنها مجموع مختار من کلام مولانا أمیر المؤمنین علی (ع) مروی فی غیر النهج جار علی منواله، مرتب علی أبوابه الثلاثة
پدیدآورندگان	آل‌کاشف‌الغطاء، هادی (گردآورنده)
زبان	عربی
کد کنگره	‏BP‎‏ ‎‏38‎‏/‎‏01‎‏ ‎‏/‎‏ک‎‏2‎‏م‎‏5‎‏ ‎‏1300
موضوع	علی بن ابی طالب (ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - خطبه‎ها علی بن ابی طالب (ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - نامه‎ها علی بن ابی طالب (ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - کلمات قصار علی بن ابی طالب (ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. نهج البلاغه - نقد و تفسیر
ناشر	مکتبة الأندلس
مکان نشر	بیروت - لبنان
سال نشر
کد اتوماسیون	3494

معرفى اجمالى

كتاب «مستدرك نهج‌البلاغه»، تاليف شيخ هادى كاشف‌الغطاء به زبان عربى شرحى است بر كتاب شريف نهج‌البلاغه كه در عراق تاليف و به چاپ رسيده است.

اين اثر يكى از شروح نهج‌البلاغه است كه تمام خطبه‌هاى نهج‌البلاغه و ديگر مطالب آن را در هر بخشى كه وارد شده، به خوبى تبيين كرده است. از آنجايى كه مولف آن از بزرگان علماى شيعه مى‌باشد، از علوم مختلفى در شرح كلمات امام(ع) سود برده است.

ساختار كتاب

كتاب در سه باب و بخشى به نام «مدارك نهج‌البلاغه و دفع الشبهات عنه» تبيين شده است. بخش آخر خود نيز داراى مقدمه، سه باب و الحاق مى‌باشد.

مستدرك نهج‌البلاغه؛ همانند نهج‌البلاغه به سه بخش تقسيم شده: سخنان، نامه‌ها و كلمات قصار . وى سند و منبع احاديث را به دست نداده است و مانند سيد رضى ملتزم نيست كه تمامى خطبه، يا نامه را ذكر كند يا تنها از يك منبع حديث را بگيرد؛ بلكه شيوه تقطيع و تلفيق را در نظر دارد. مستدرك نهج‌البلاغه داراى 92 خطبه و 53 نامه است. اين كتاب در 189 صفحه، در 1354ق توسط انتشارات كتاب‌خانه اندلس در بيروت به چاپ رسيده است. نويسنده، مدارك نهج‌البلاغه را هم در 80 صفحه به دنبال آورده است.

گزارش محتوا

در باب اول كتاب به بعضى از خطبه‌هاى حضرت على(ع) پرداخته شده است و در اين بخش مولف خطبه را از مسانيد مختلف مورد بررسى قرار داده است و كم و زياد بودن مطالب را در پاورقى متذكر شده است.

باب دوم كتاب، به بررسى نامه‌هاى حضرت صرف شده است و تعدادى از اين نامه‌ها را مورد نقد قرار داده است. باب سوم، كتاب متعلق به كلمات قصار حضرت مى‌باشد.

در بخش آخر كتاب « مدارك نهج‌البلاغه و دفع الشبهات عنه» كه خود به سه بخش تقسيم مى‌شود و در ابتدا نيز مولف مقدمه، در توضيح كتاب نهج‌البلاغه در ابتداى كتاب، ذكر كرده است.

در مقدمه كتاب، مطالبى درباره مولف، شروح، اعتقادات شيعه، كلمات بعض شكاكين، ... بيان شده است. در باب اول اين بخش، سخنى در باب خطبه‌هاى نهج‌البلاغه بيان شده است و در باب دوم، درباره نامه‌ها و در بخش سوم، درباره نامه‌هاى حضرت مى‌باشد.

اصطلاح مستدرك‌نويسى در ميان نويسندگان، اصطلاحى آشناست و به اين معناست كه امورى در راستاى هدف مؤلف بوده است؛ ولى مؤلف به آن دست‌يابى نداشته است تا بتواند همه را در تاليف خويش ذكر نمايد، در كتاب ديگرى جمع‌آورى شود. نكته‌ى قابل توجه، هدف و انگيزه‌ى مؤلف است كه در مستدرك‌نويسى بايد مورد لحاظ قرار گيرد. مثلا در كتاب شريف نهج‌البلاغه سيد رضى به قصد جمع‌آورى سخنانى فصيح و بليغ، دست به تاليف زده است و علاوه بر اين مى‌خواسته فضايل جامع حضرت و محاسن او را بيان كند. با توجه به مطالب فوق، مستدرك نويس‌هاى نهج‌البلاغه غالبا نتوانسته‌اند به هر دو هدف دست يابند، گر چه در جلب هدف دوم موفق بوده‌اند. در مجموع مستدركاتى براى نهج‌البلاغه وجود داشته كه برخى‌ها در دسترس نيست و فقط نامى از آنها به يادگار مانده و برخى از آنها موجود است.

از برخى از نسخه‌هاى نهج‌البلاغه برمى‌آيد كه سيد رضى خود در فكر تكمله‌اى بوده تا همه‌ى سخنان حضرت را به منظور تأمين هدف خويش در آن ارائه نمايد. ولى چيزى از آن به دست ما نرسيده است.

پیوندها

مطالعه کتاب مستدرک نهج البلاغة در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور