طب الرضا، طب و بهداشت از امام علی بن موسی الرضا علیه‌السلام: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - ' | کتابخانۀ دیجیتال نور =' به '| کتابخانۀ دیجیتال نور =') |
جز (جایگزینی متن - 'براي' به 'برای') |
||
| خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
== گزارش محتوا== | == گزارش محتوا== | ||
مقدمه‌اى كه مترجم بر كتاب نوشته است، حاوى نكات بسيار مهمى است كه استفاده بهينه خواننده از مطالب كتاب، مبتنى بر مطالعه دقيق آن است و لذا در اينجا به بخش‌هاى از آن اشاره مى‌شود. مترجم در پيش‌گفتار به شرح معناى امام و امامت پرداخته و متذكر مى‌شود كه «امامان براى آن نيستند كه تب و سرماخوردگى ما را علاج كنند». وى پس از مختصرى توضيح اين مطلب چنين نتيجه‌گيرى مى‌كند: | مقدمه‌اى كه مترجم بر كتاب نوشته است، حاوى نكات بسيار مهمى است كه استفاده بهينه خواننده از مطالب كتاب، مبتنى بر مطالعه دقيق آن است و لذا در اينجا به بخش‌هاى از آن اشاره مى‌شود. مترجم در پيش‌گفتار به شرح معناى امام و امامت پرداخته و متذكر مى‌شود كه «امامان براى آن نيستند كه تب و سرماخوردگى ما را علاج كنند». وى پس از مختصرى توضيح اين مطلب چنين نتيجه‌گيرى مى‌كند: «بنابراین هر گونه دستورى كه از امامان معصوم غير از آنچه گفته شد، رسيده است، همه خارج از برنامه و كنار شأن و وظيفه‌ى امامت است. اگر درست رسيده باشد، اگر جعل و كذب و بسته‌ى به آنان نباشد، مطالبى است كه ضرورت اقتضا كرده، گاهى از عوامل قهر و زور مجبور شده‌اند و گاهى به حال حرمان‌زدگان، دل سوزانده‌اند...، از طبيب شناختن درد و درمان، از امام رهبرى به هدف اسلام و قرآن مى‌طلبيم. ما زاد بر آن هر چه نقل شده، زايد بر وظيفه و مقتضاى فضل و كرامت است و ما را بر قبول و تبعيت از آن دستورها تكليف نفرموده‌اند». | ||
اگرچه مطالب كتاب با طب قديم اختلاف دارد؛ اما به تعبير مترجم در بادى نظر، با طب قديم سازگارتر به نظر مى‌رسد؛ لذا به جهت اين كه براى خوانندگان بيشتر قابل استفاده باشد، به ترجمه ساده اكتفا نشده و ضمن شرح آن اصول، اين كتاب را با مبانى علم جديد، البته آن مبانى كه عقل و آزمايش به درستى آن اطمينان يافته باشد، تطبيق كرده است. | اگرچه مطالب كتاب با طب قديم اختلاف دارد؛ اما به تعبير مترجم در بادى نظر، با طب قديم سازگارتر به نظر مى‌رسد؛ لذا به جهت اين كه براى خوانندگان بيشتر قابل استفاده باشد، به ترجمه ساده اكتفا نشده و ضمن شرح آن اصول، اين كتاب را با مبانى علم جديد، البته آن مبانى كه عقل و آزمايش به درستى آن اطمينان يافته باشد، تطبيق كرده است. | ||
نسخهٔ ۲۶ سپتامبر ۲۰۱۸، ساعت ۱۰:۱۵
| طب الرضا، طب و بهداشت از امام علی بن موسی الرضا علیه‌السلام | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | علی بن موسی (ع)، امام هشتم (نويسنده) امیر صادقی، نصیر الدین (مترجم) |
| عنوان‌های دیگر | رساله مذهبه
طب و بهداشت از امام علی بن موسی رساله الذهبیه. فارسی |
| ناشر | معراجی |
| مکان نشر | تهران - ایران |
| سال نشر | 1381 ش |
| چاپ | 6 |
| شابک | 964-90511-1-2 |
| موضوع | بهداشت
پزشکی اسلامی - متون قدیمی تا قرن 14 سلامتی |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | R 127/5 /ع8 ر5041 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
طب الرضا، طب و بهداشت از امام علی بن موسی الرضا علیه‌السلام شرح و ترجمه فارسى رساله ذهبيه امام رضا(ع)، به قلم نصيرالدين امير صادقى است.
ساختار
كتاب با پيش‌گفتار و مقدمه مترجم بر كتاب آغاز شده است. پس از آن متن عربى رساله و در آخر ترجمه اثر آمده است. متن رساله از تبويب و فصل‌بندى خاصى برخوردار نيست و عناوين ترجمه نيز از سوى مترجم است.
گزارش محتوا
مقدمه‌اى كه مترجم بر كتاب نوشته است، حاوى نكات بسيار مهمى است كه استفاده بهينه خواننده از مطالب كتاب، مبتنى بر مطالعه دقيق آن است و لذا در اينجا به بخش‌هاى از آن اشاره مى‌شود. مترجم در پيش‌گفتار به شرح معناى امام و امامت پرداخته و متذكر مى‌شود كه «امامان براى آن نيستند كه تب و سرماخوردگى ما را علاج كنند». وى پس از مختصرى توضيح اين مطلب چنين نتيجه‌گيرى مى‌كند: «بنابراین هر گونه دستورى كه از امامان معصوم غير از آنچه گفته شد، رسيده است، همه خارج از برنامه و كنار شأن و وظيفه‌ى امامت است. اگر درست رسيده باشد، اگر جعل و كذب و بسته‌ى به آنان نباشد، مطالبى است كه ضرورت اقتضا كرده، گاهى از عوامل قهر و زور مجبور شده‌اند و گاهى به حال حرمان‌زدگان، دل سوزانده‌اند...، از طبيب شناختن درد و درمان، از امام رهبرى به هدف اسلام و قرآن مى‌طلبيم. ما زاد بر آن هر چه نقل شده، زايد بر وظيفه و مقتضاى فضل و كرامت است و ما را بر قبول و تبعيت از آن دستورها تكليف نفرموده‌اند».
اگرچه مطالب كتاب با طب قديم اختلاف دارد؛ اما به تعبير مترجم در بادى نظر، با طب قديم سازگارتر به نظر مى‌رسد؛ لذا به جهت اين كه براى خوانندگان بيشتر قابل استفاده باشد، به ترجمه ساده اكتفا نشده و ضمن شرح آن اصول، اين كتاب را با مبانى علم جديد، البته آن مبانى كه عقل و آزمايش به درستى آن اطمينان يافته باشد، تطبيق كرده است.
وى سپس به اين كه «رساله ذهبيه يا مذهبه» به اسناد مختلفى در كتاب‌هاى روايات و اخبار نقل شده، اشاره كرده و خبر «موسى بن على بن جابر سلامى» را در اين خصوص نقل مى‌كند. دليل نامگذارى رساله نيز اين بوده است كه چون توجه مأمون و دانشمندان عصر او را به خود جلب نمود، مأمون دستور داد آن را با آب طلا بنويسند و به همين مناسبت به رساله ذهبيه يا مذهبه شناخته شد.
امير صادقى، در ادامه مقدمه به اين نكته مهم اشاره مى‌كند كه «اهل هر بلادى را به مقتضاى آب و هواى همان شهر بايد پرورش داد و به هر مريضى بايد به تناسب محل اقامت و پرورش او پيشنهاد غذا و دوا كرد. بيشتر دستورات امام(ع) در اين رساله هم به مقتضاى حال شخص مأمون و برخى به تناسب احوال مردم آن عصر و مكان مى‌باشد. قسمت ديگر از تجويزات امام(ع) هم چنان كه خود آن حضرت در مقدمه كتاب يادآورى كردند، نقل عقايد و تجربيات اطباء و حكما است و شايد اين اقتباس به منظور و يا تصويب و يا ملاحظات ديگر بوده است»؛ لذا خاطر نشان مى‌كند: «با توجه به مطالب فوق بهره‌اى كه از اين كتاب مى‌بريم، علمى و نظرى است؛ اما از حيث عمل نمى‌توانيم از تمام دستورات آن مو به‌مو به نفع خويش استفاده كنيم».
كتاب؛ مشتمل بر مطالب متنوعى پيرامون بهداشت، بيمارى‌ها، خواص خوراكى‌ها و آشاميدنى‌ها و گياهان، و شيوه پيشگيرى از بيمارى و درمان آن‌هاست. ذكر فصول سال و وضعيت بدن در آنها، خواب و تأثيرات آن بر بدن و روش صحيح خوابيدن، خواص مسواك و بهترين نوع آن، خواص و تأثيرات حجامت بر بدن، رهايى از بيمارى معده، مثانه، زكام و مانند آن، خواص عسل و گل نرگس از جمله مباحث فراوان كتاب است.
مترجم در انتهاى اثر بخشى را با عنوان «تذكر» آورده است كه حاوى مطالب ارزشمندى است. در اين بخش مطالبى در خصوص علل و درمان بيمارى‌ها، دارو و غذا، عقل سالم و بدن سالم با نگاه به طب جديد بيان شده است. در بخشى از آن مى‌خوانيم: «علل بيمارى‌ها را در تسلط ميكرب‌ها و كمبود ويتامين‌ها و املاح معدنى منحصر كرده‌اند و حال آنكه بالحسن و العيان هزاران عوامل ديگر نيز هست كه بيمارى‌ها را پديد مى‌آورد و مهم‌تر از همه‌ى آنها عوارض روحى و اخلاقى است».
وضعيت
در پاورقى متن عربى رساله، به اختلاف نسخ كتاب اشاره شده است. در پانوشت بخش ترجمه نيز برخى الفاظ و اصطلاحات شرح شده است.
منابع مقاله
مقدمه و متن كتاب.