مدخل إلی الإمامة

مدخل إلی الإمامة
پدیدآوران	حیدری، کمال(نويسنده)
ناشر	مؤسسة الإمام الجواد(ع) للفکر و الثقافة
چاپ	7
موضوع	امامت
زبان	عربي
تعداد جلد	1
کد کنگره	‏BP‎‏ ‎‏223‎‏ ‎‏/‎‏ح‎‏9‎‏م‎‏4

مدخل إلی الإمامة، اثر سید کمال حیدری، رساله‌ای است پیرامون اعتقاد پیروان مکتب اهل‌بیت(ع) درباره موضوع امامت.

ساختار

کتاب با مقدمه مؤلف آغاز و مطالب در چهار محور، تنظیم شده است. نویسنده در ابتدا، موضوع استمرار امامت و عدد ائمه را مورد بررسی قرار داده و سپس، ضمن تعیین مصادیق ائمه از خلال روایات صحیح، به موضوع مهدویت، پرداخته است.

گزارش محتوا

در مقدمه، به موضوع کتاب و اهمیت آن، اشاره گردیده است.

نویسنده پیش از آغاز کتاب، به‌عنوان تمهید، به تحریر محل نزاع و بیان عناصر نظام فکری مکتب اهل سنت، پیرامون مسئله امامت پرداخته و به مؤلفه‌های زیر، به‌عنوان مهم‌ترین این عناصر، اشاره نموده است:

1. معنای امامت، فقط حکومت و رهبری سیاسی است؛
2. منصبی است که با انتخاب و شورا به دست می‌آید؛
3. از لحاظ تاریخی، منقطع بوده و دائمی نیست؛
4. شرط آن فقط عدالت و علم به معنای متعارف آن می‌باشد.

محور نخست، پیرامون استمرار امامت و همیشگی بودن آن است. نویسنده از دو طریق زیر، به بررسی دلایل استمرار امامت، پرداخته است:

1. آیات قرآنی: نویسنده معتقد است که می‌توان استمرار امامت را از خلال برخی از آیات قرآنی، برداشت نمود که از جمله آن‌ها عبارت است از آیه 30 سوره مبارکه بقره: «وَ إِذْ قَالَ رَبُّكَ لِلْمَلاَئِكَةِ إِنِّي جَاعِلٌ فِي الْأَرْضِ خَلِيفَةً قَالُوا أَ تَجْعَلُ فِيهَا مَنْ يفْسِدُ فِيهَا وَ یسْفِكُ الدِّمَاءَ وَ نَحْنُ نُسَبِّحُ بِحَمْدِكَ وَ نُقَدِّسُ لَكَ قَالَ إِنِّي أَعْلَمُ مَا لاَ تَعْلَمُونَ» «و چون پروردگار تو به فرشتگان گفت: من در زمین جانشینى خواهم گماشت، [فرشتگان] گفتند: آیا در آن کسى را مى‌گمارى که در آن فساد انگیزد و خون‌ها بریزد؟ و حال آنکه ما با ستایش تو [تو را] تنزیه مى‌کنیم و به تقدیست مى‏پردازیم. فرمود: من چیزى می‌‏دانم که شما نمی‌‏دانید.
2. روایات: در این‌باره، به سه طایفه از روایات، اشاره شده است که عبارتند از: روایات حدیث ثقلین؛ روایات خالی نبودن زمین از حجت و روایات مردن به مرگ جاهلیت درباره کسی که امام زمانش را نشناخته باشد.

پس از آنکه در محور نخست، ثابت گردید که امامت، پدیده‌ای مستمر و غیر منطقع می‌باشد، در محور دوم، به بررسی این نکته پرداخته شده است که آیا عدد ائمه، منحصر در عدد خاصی است، یا اینکه عددی برای آن معین نگردیده است؟ نویسنده پیرامون این موضوع، به این نکته اشاره نموده که اتباع مکتب اهل‌بیت(ع)، به دلیل تبعیت از روایات صحیحی که در این‌باره، از پیامبر(ص) وارد گردیده، معتقد به حصر عدد ائمه، در دوازده تن می‌باشند.

در محور سوم، به تعیین مصادیق ائمه پرداخته شده است. به باور نویسنده، احادیثی که به تعداد خلفای پس از پیامبر(ص) و دوازده تن بودن آنها اشاره دارد، به‌وضوح، نام و مشخصات آنها را بیان نموده است؛ ازاین‌رو، در این بخش از کتاب، به بررسی روایاتی پرداخته شده است که به تعیین مصادیق ائمه، پرداخته‌اند. از جمله این روایات، روایتی است از پیامبر(ص) که فرمودند: «أَنَا سَيدُ الْأَنْبِياءِ وَ عَلِي سَيدُ الْأَوْصِياءِ وَ سِبْطَاي خَيرُ الْأَسْبَاطِ وَ مِنَّا الْأَئِمَّةُ الْمَعْصُومُونَ مِنْ صُلْبِ الْحُسَينِ(ع) وَ مِنَّا مَهْدِي هَذِهِ الْأُمَّةِ فَقَامَ إِلَيهِ أَعْرَابِي فَقَالَ يا رَسُولَ‌اللَّهِ كمِ الْأَئِمَّةُ بَعْدَك قَالَ عَدَد الْأَسْبَاطِ وَ حَوَارِي عِيسَى وَ نُقَبَاءِ بَنِي‌إِسْرَائِيلَ»؛ «من سید انبیا و علی، سید اوصیاست و دو نوه من، بهترین نوه‌ها بوده و ائمه معصومین از ما هستند؛ از صلب حسین(ع) و مهدی این امت، از ماست. فردی اعرابی پرسید: یا رسول‌الله، ائمه بعد از تو، چند نفر هستند؟ ایشان فرمودند: به عدد اسباط و حواریون عیسی و نقبای بنی‌اسرائیل» .

نویسنده با بررسی این روایات، به نتایج زیر رسیده است:

1. دلالت این روایات بر عصمت عترت؛
2. دلالت بر تمایز آنها به‌واسطه علم به آنچه به شریعت و غیر آن مربوط می‌شود.

نویسنده بر این باور است که موضوع مهدویت و امام مهدی(عج)، از مهم‌ترین و اساسی‌ترین مسائل مربوط به بحث امامت بوده و در میان تراث شیعه، جایگاه ویژه‌ای را به خود اختصاص داده است؛ ازاین‌رو، در آخرین محور، به بررسی این امر پرداخته شده است که آیا حضرت مهدی(عج)، هم‌اکنون زنده است یا اینکه در آینده، متولد خواهد شد.

وضعیت کتاب

فهرست مطالب در انتهای کتاب آمده و در پاورقی‎ها، به ذکر منابع پرداخته شده است.

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.