الحركة الإصلاحية من الحسين عليه‌السلام إلی المهدي عليه‌السلام

الحرکة الإصلاحیة من الحسین(علیه‌السلام) إلی المهدي(علیه‌السلام)
پدیدآوران	قبانچی، صدرالدین(نویسنده) مرکز الدراسات التخصصية في الإمام المهدي عجل الله تعالي فرجه الشريف (محقق)
عنوان‌های دیگر	مائة السؤال و جواب عن الإمام المهدی علیه‌السلام
ناشر	مرکز الدراسات التخصصية في الإمام المهدي(عج)
مکان نشر	نجف اشرف - عراق
سال نشر	1427 ق
موضوع	حسین بن علی(ع)، امام سوم، 4 - 61ق. محمد بن حسن(عج)، امام دوازدهم، 255ق. - تاثیر عاشورا واقعه کربلا، 61ق. - پرسشها و پاسخها
زبان	عربی
کد کنگره	‏‎‏BP‎‏ ‎‏41‎‏/‎‏5‎‏ ‎‏/‎‏ق‎‏2‎‏ح‎‏4*
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

الحركة الإصلاحية من الحسين (عليه‌السلام) إلی المهدي (عليه‌السلام)، اثر سيد صدرالدين قپانچى، مجموعه پرسش‌ها و پاسخ‌هاى عقيدتى درباره مهدويت، اصلاح‌گرايى و سنت‌هاى الهى در صحنه تاريخ اجتماعى است كه به زبان عربى و در سال 1426ق، نوشته شده است.

كتاب به درخواست مركز مطالعات تخصصى امام مهدى(عج) نجف اشرف، تدوين شده است.

ساختار

كتاب با دو مقدمه از مركز مطالعات تخصصى امام مهدى(عج) و مؤلف در تبيين اهداف مركز و بيان انگيزه تأليف، آغاز و مطالب در ده فصل ارائه گرديده است.

نويسنده، ابتدا تحليلى از انديشه مهدويت در تفكر عمومى مسلمانان ارائه كرده و ارتباط آن را با رهبرى جامعه و خاتميت مشخص ساخته است، سپس با ذكر روايات و آيات، ويژگى‌ها و دلايل قيام و حكومت حضرت مهدى(عج) را توضيح داده است.

وى معتقد است مقايسه ميان چگونگى ظهور امام مهدى(عج) و قيام امام حسين(ع)، مضمونى را تحت عنوان اصلاح‌گرايى و نياز به اصلاحات در جامعه تشكيل مى‌دهد. ايشان با تبيين نقشه قيام امام زمان(عج)، نشانه‌هاى ظهور، اعجاز در قيام حضرت مهدى(عج)، سنت ابتلا و موقعيت زن در عصر ظهور، سعى كرده است تا جوانب اين بحث را بيشتر تحليل كند.

كتاب، حاصل سخنرانى‌هاى مؤلف در دهه محرم سال 1426ق، در شهر نجف مى‌باشد.

گزارش محتوا

فصل اول

نويسنده در فصل اول، بعد از توضيح اين نكته كه چگونه حركت امام مهدى(عج) تعبيرى از وحدت حركت اديان و امتداد نهضت امام حسين(ع) مى‌باشد، غيبت امام معصوم(ع) را بررسى نموده و قضيه امام مهدى(عج) را ضرورت تفكر دينى دانسته است.

در ادامه، رأى برخى از علماى اهل سنت از جمله ابوالحسن محمد بن حسين در «مناقب شافعى»، ابن حجر در «القول المختصر»، اسفرايينى و ابن خلدون پيرامون امام مهدى(عج) مورد بررسى قرار گرفته و به اين پرسش‌ها پاسخ داده شده است كه آيا آن حضرت از اولاد امام حسن(ع) مى‌باشد يا امام حسين(ع)، آيا امام حسين(ع) با آن حضرت رجعت خواهد نمود و آيا امكان ملاقات با آن حضرت در زمان غيبت وجود دارد يا نه؟

فصل دوم

در فصل دوم، فلسفه و اهداف حركت امام مهدى(عج) و اينكه آيا ايشان دين جديدى را ارائه خواهند نمود، مورد بررسى قرار گرفته است.

نويسنده در پاسخ به سؤال يكى از مستشرقين به نام «دونالتسن» مبنى بر اينكه اگر تفكر مهدويت يك تفكر اصيل اسلامى است، چرا در قرآن تصريحى به قضيه امام مهدى(عج) و ظهور ايشان نشده، معتقد است كه در اين زمينه صد و سى و سه آيه وجود دارد؛ به علاوه اينكه براى يافتن اين پاسخ، بايد با طريقه بيان قرآن كريم آشنا بود، زيرا روش قرآن در بيان وقايع، اشاره به نكات كلى و عمومى است و معمولا به جزئيات مسائل اشاره ندارد.

آيا حركت امام مهدى(عج) يك حركت انقلابى است، مدت حكومت ايشان چقدر است، جانشينان آن حضرت چه كسانى هستند، اولين گروهى كه به ايشان مى‌پيوندد چه كسانى هستند و... پرسش‌هايى هستند كه در اين فصل به آن‌ها پاسخ داده مى‌شود.

فصل سوم

نويسنده در فصل سوم، پس از بيان اشتراكات حركت انبياء به اين سؤال پاسخ داده است كه آيا حركت امام مهدى(عج)، مسلحانه بوده يا يك تغيير اجتماعى است؟

در ادامه، پنج علامت حتمى ظهور كه عبارتند از صيحه آسمانى، خروج سفيانى، فرورفتن سپاهيان وى در سرزمين بيداء، ظهور يمانى و قتل نفس زكيه بين ركن و مقام و اينكه اولين شخصى كه با آن حضرت بيعت خواهد كرد چه كسى مى‌باشد، مورد بررسى قرار گرفته است.

نويسنده، معتقد است كه پيروان ساير اديان در حكومت جهانى حضرت مهدى(عج)، در كمال امنيت زندگى خواهند نمود و رواياتى كه به قيام آن حضرت با شمشير دلالت دارند را مورد تحليل قرار داده است.

فصل چهارم

ايشان در فصل چهارم، به دنبال ارائه ادله‌اى در رابطه با امكان طول عمر زياد بوده و به اين سؤال پاسخ داده است كه چرا امام زمان(عج) تا به حال ظهور نكرده است.

فصل پنجم

وى در فصل پنجم، بشارت تورات و انجيل درباره حضرت مهدى(عج) را اثبات كرده و چگونگى تفسير نصوص پيامبر اسلام(ص) و ساير انبياى الهى پيرامون آن حضرت را توضيح داده است.

نويسنده، معتقد است جامعه آرمانى حضرت ولى عصر(عج) داراى چهار ويژگى اساسى مى‌باشد كه عبارتند از:

1. باقى نماندن فقير و محتاج؛ به‌گونه‌اى كه محتاج به صدقه‌اى باقى نماند؛
2. محبت و برادرى بين مردم؛
3. صلح و آرامش؛
4. عدالت فراگير.

از جمله سؤالاتى كه در اين فصل پاسخ داده شده است عبارتند از اينكه: آيا مطلق مشكلات و اختلافات در زمان امام زمان(عج) منتفى خواهد شد، دعاى مستجاب در زمان غيبت چيست، محل سكونت آن حضرت در كجا مى‌باشد و...

فصل ششم

در فصل ششم، مسير حركت امام حسين(ع) از مدينه به مكه، احتجاج با حجاج در عرفات و سپس رهسپار شدن به‌سوى كربلا، تشريح و تشابهات حركت امام زمان(عج) با اين سير بررسى شده است.

نويسنده در اين فصل، مناقشه ابن تيميه در مورد فايده امام غائب را پاسخ داده و نامه امام زمان(عج) به شيخ مفيد را به تفصيل بيان كرده است.

فصل هفتم

در فصل هفتم، نقاط افتراق بين حركت امام حسين(ع) و حضرت مهدى(عج) بيان شده است، از جمله اينكه:

1. امام حسين(ع) با نيروى نظامى يارى نشده و شهيد شد، اما حضرت مهدى(عج) با اين نيرو يارى خواهد شد؛
2. امام حسين(ع) دولتى تشكيل نداد، ولى امام زمان(عج) تشكيل دولت خواهد داد؛
3. تمام دنيا تحت تسلط امام حسين(ع) قرار نگرفت، اما حضرت مهدى(عج) تمام دنيا را فتح خواهد كرد.

آيا حضرت مهدى(عج) در پيشبرد انقلاب خود، از اعجاز استفاده خواهد نمود؟ آيا دجال شخص خاصى است يا تمثيل مى‌باشد؟ بزرگ‌ترين خطرى كه امام زمان(ع) با آن مواجه خواهد شد چيست؛ انحراف داخلى، يهود، استكبار جهانى يا مسيحيت؟ فرق بين علامات و شرايط ظهور چيست؟ مقصود از اينكه افضل عبادات انتظار فرج مى‌باشد، چيست؟ و... از جمله سؤاتى مى‌باشند كه نويسنده در اين فصل به آن‌ها پاسخ داده است.

فصل هشتم

فصل هشتم، معجزات و امور خارق العاده‌اى كه در حركت حضرت مهدى(عج) به وقوع خواهد پيوست را بررسى نموده است. نويسنده، معتقد است كه نحوه ولادت، غيبت و طول عمر امام زمان(عج) خود معجزه بزرگى است كه قابل انكار نمى‌باشد.

وى با استفاده از روايات، چهار خصلت را براى حضرت مهدى(عج) نام برده كه از انبياى الهى اخذ شده است:

1. طول عمر، از نوح(ع)؛
2. اختلاف مردم در نحوه تولد و نحوه از دنيا رفتن، از عيسى(ع)؛
3. غيبت، از موسى(ع)؛
4. زيبايى و جمال، از يوسف(ع).

همسر و فرزند داشتن امام زمان(عج)، واقعيت يا خرافه بودن جزيره خضراء، كيفيت فتح بلاد روم و جريان مثلث برمودا در اين فصل مورد بررسى قرار گرفته است.

فصل نهم

در فصل نهم، سنت ابتلا و مسئله ديدار با امام زمان در دوران غيبت مورد بررسى قرار گرفته است. نويسنده پس از تشريح ادله عقلى، شرعى، علمى و خارجى بر وجود امام منتظر(ع)، چهار صورت براى امكان ملاقات با امام زمان(عج) را بيان كرده، هريك را مفصلا توضيح داده و براى هركدام نمونه‌اى را ذكر كرده است. اين چهار صورت عبارتند از: لقاء عام، ديدار در خواب، ديدار در صورتى كه شخص آن حضرت را نشناسد و ملاقات در صورتى كه فرد امام زمان(ع) را بشناسد.

در آخرين فصل، موقعيت زنان در عصر ظهور مورد بررسى و تحقيق قرار گرفته است.

نويسنده با استناد به روايتى از امام صادق(ع)، سه وظيفه را براى شيعيان آن حضرت در زمان غيبت اثبات كرده است كه عبارتند از:

1. انتظار آن حضرت و ثابت قدم بودن در اين عقيده؛
2. تمسك به ورع و تقواى الهى و دورى از معاصى؛
3. داشتن حسن خلق و تعامل با مردم.

از جمله ويژگى‌هاى اين اثر، داشتن انسجام و همبستگى مطالب مى‌باشد و خواننده با اكثر مباحث مرتبط با موضوع مهدويت آشنا خواهد شد.

وضعيت كتاب

فهرست مطالب و منابع مورد استفاده مؤلف، در انتهاى كتاب آمده است.

پاورقى‌ها، بيشتر به ذكر منابع اختصاص يافته است.

منابع مقاله

1. مقدمه و متن كتاب؛
2. پارسا با مشاركت بنياد فرهنگى حضرت مهدى موعود(عج) و انتشارات مسجد جمكران، (1388)، «امام مهدى(عج) در آينه قلم كارنامه منابع پيرامون امام مهدى(ع) و مهدويت»، قم، مؤسسه اطلاع‌رسانى اسلامى مرجع، ج 1، ص554.