ترجمه قرآن (مکارم)

ترجمه قرآن (مکارم)
پدیدآوران	مکارم شیرازی، ناصر (نويسنده)
ناشر	دفتر مطالعات تاریخ و معارف اسلامی
مکان نشر	قم - ایران
سال نشر	1373 ش
چاپ	2
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

ترجمه قرآن (مكارم)، در اصل ترجمه‌اى است كه در تفسیر نمونه آمده و محصول پانزده سال كار گروهى روى تفسير قرآن مجيد است. تحقيق و بررسى اين اثر را هيئت علمى دارالقرآن انجام داده‌اند و ويراستارى آن بر عهده جواد محدثى بوده است.

مترجم در پايان قرآن كريم، تحت سخنى پيرامون ترجمه، ابتدا توضيحاتى راجع به انواع ترجمه دارد، آنگاه ترجمه خود را از نوع ترجمه محتوا به محتوا معرفى مى‌كند. بنا بر تعريف وى در اين نوع ترجمه، نخست بايد معانى دقيقاً از لباس زبان اول برهنه شود و در مغز جاى گيرد، سپس دقيقاً به لباس زبان دوم آراسته گردد.

وى همچنين ترجمه خود را از نوع ترجمه به زبان روزمره توده مردم مى‌داند و مى‌نويسد به همين دليل در بسيارى از موارد، الفاظ عربى كه آميخته با زبان فارسى شده و جزئى از آن گرديده و كاملاً مأنوس است به‌جاى واژه‌هاى فارسى سره نامأنوس نشسته است؛ زيرا هدف، لسان قوم بوده است كه قرآن بر آن تأكيد دارد نه لسان ادباى قوم و مقصود اصل هماهنگى است نه ارائه يك معناى اديبانه.

مرتضى كريمى‌نيا، نقدى بر اين ترجمه نوشته است كه در دو شماره‌ى نه و يازده مجله بينات به چاپ رسيده و قابل مراجعه است. برخى از اشكالاتى كه وى برشمرده است عبارتند از:

الف) برخى موارد، ترجمه نشده؛

ب) اشكالات نحوى و ساختارى؛

ج) تفاوت و تضاد در تفسير و توضيح؛

د) اشكالات لغوى و صرفى.

اگرچه اين ترجمه از بسيارى از ترجمه‌ها يك سر و گردن بالاتر است، اما نبايد از اين نكته غفلت نمود كه همواره هر ترجمه‌اى از برخى نقاط ضعف برخوردار است؛ به‌عنوان نمونه جواد آسه در مقاله‌اى، ترجمه فعل‌هاى «كاد / يكاد» را در ترجمه‌هاى قرآن مورد بررسى قرار داده و در انتهاى مقاله چنين نتيجه گرفته است: «برخى ديگر از مترجمان از معادل رسا و دقيقى استفاده نكرده‌اند، همانند: مكارم، گرمارودى و استادولى».

در مجموع امتياز اين ترجمه، دقت و روانى جمله‌ها و آشكار بودن مفهوم و معنى آيات است. ترجمه به‌گونه‌اى است كه در هر موردى نياز به توضيح بوده، توضيح ميان دو پرانتز آمده و متن از آن جدا شده است. در حقيقت اين ترجمه، چنان‌كه در مقدمه آن آمده، ترجمه محتوا به محتواست نه ترجمه آزاد كه ساختار جمله‌هاى آن از آيات بيگانه باشد و نه ترجمه تحت‌اللفظى كه درك معنى را براى خواننده مشكل كند.

منابع مقاله

1. رضى بهابادى، بى‌بى سادات، «ترجمه‌هاى معاصر و امروزين قرآن كريم از الهى قمشه‌اى تا خرمشاهى»، پايگاه مجلات تخصصى نور، نشريه: فقه و حقوق خانواده، زمستان 1377، شماره 12، ص19 تا 28.

2. كريمى‌نيا، مرتضى، «نقد و بررسى ترجمه قرآن كريم از آيت‌الله مكارم شيرازى (1)»، پايگاه مجلات تخصصى نور، نشريه: بينات، بهار 1375، شماره 9، ص140 تا 153.

3. آسه، جواد، «درنگى در ترجمه فعل‌هاى «كاد / يكاد»، «لا يكاد» و «لم يكد» در ترجمه‌هاى قرآن»، پايگاه مجلات تخصصى نور، نشريه: معرفت، مرداد 1390، شماره 164.

4. پايگاه مجلات تخصصى نور، فصلنامه پيام قرآن، «قرآن مجيد ترجمه آيت‌الله مكارم شيرازى»، تابستان 1373، شماره 3.