فرهنگ قرآن: تفاوت میان نسخهها
جز (جایگزینی متن - '== گزارش محتوا == ' به '== گزارش محتوا == ') |
جز (جایگزینی متن - '== گزارش محتوا == ' به '== گزارش محتوا == ') برچسبها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
خط ۳۶: | خط ۳۶: | ||
== گزارش محتوا == | == گزارش محتوا == | ||
كار نگارش «فرهنگ قرآن» با يادداشتها و فيشبردارىهاى نويسنده در زندان آغاز شده است. بر اساس همين يادداشتها، پيش از آن «تفسير راهنما» به همت تنى چند از قرآنپژوهان قم تدوين شد و اينك همانها اساس «فرهنگ قرآن» شدهاند. نويسنده در مقدمه كتاب توضيح مىدهد كه «آيات را از آغاز قرآن يكايك مطالعه مىكردم و نكتههاى قابل استفاده را در فيشهاى كوتاه و گويا يادداشت مىكردم و در كنار همان جملههاى كوتاه، نمايهسازى هم مىكردم، تا بعدها تفكيك اطلاعات به دست آمده بهسرعت و بهراحتى انجام گيرد و هر موضوعى جايگاه خود را در تدوين نهايى پيدا كند. مجموعه آن نوشتهها بالغ به 32000 فيش در 22 دفتر دويست برگى شد»<ref>مقدمه، ص 41 - 42</ref> | كار نگارش «فرهنگ قرآن» با يادداشتها و فيشبردارىهاى نويسنده در زندان آغاز شده است. بر اساس همين يادداشتها، پيش از آن «تفسير راهنما» به همت تنى چند از قرآنپژوهان قم تدوين شد و اينك همانها اساس «فرهنگ قرآن» شدهاند. نويسنده در مقدمه كتاب توضيح مىدهد كه «آيات را از آغاز قرآن يكايك مطالعه مىكردم و نكتههاى قابل استفاده را در فيشهاى كوتاه و گويا يادداشت مىكردم و در كنار همان جملههاى كوتاه، نمايهسازى هم مىكردم، تا بعدها تفكيك اطلاعات به دست آمده بهسرعت و بهراحتى انجام گيرد و هر موضوعى جايگاه خود را در تدوين نهايى پيدا كند. مجموعه آن نوشتهها بالغ به 32000 فيش در 22 دفتر دويست برگى شد»<ref>مقدمه، ص 41 - 42</ref> | ||
نسخهٔ ۱۴ سپتامبر ۲۰۱۸، ساعت ۰۰:۰۲
فرهنگ قرآن | |
---|---|
پدیدآوران | هاشمی رفسنجانی، اکبر (نويسنده) |
عنوانهای دیگر | کلید راهیابیبه موضوعات و مفاهیم قرآن کریم |
ناشر | بوستان کتاب قم (انتشارات دفتر تبليغات اسلامی حوزه علميه قم) |
مکان نشر | قم - ایران |
سال نشر | 1383 ش |
چاپ | 2 |
شابک | 964-371-712-7 |
موضوع | قرآن - طبقات آیات
قرآن - فهرست مطالب قرآن - واژهنامهها |
زبان | فارسی |
تعداد جلد | 33 |
کد کنگره | BP 66/6 /ﻫ2ف4 |
نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
فرهنگ قرآن، كليد راهيابى به موضوعات و مفاهيم قرآن كريم، دائرةالمعارفى 33 جلدى با موضوع قرآن كريم است كه توسط اكبر هاشمى رفسنجانى و گروهى از محققان مركز فرهنگ و معارف قرآن تأليف شده است. اين فرهنگ به دليل موضوعى بودن و تفصيل بسيار، از ديگر كارهاى مشابه خود فراتر رفته و بهصورت جامع و آسان، اطلاعات و آموزههاى قرآنى در هر موضوع را در اختيار مخاطب قرار مىدهد.
از جمله مهمترين اهداف تدوين اين فرهنگ، گردآورى و طبقهبندى اطلاعات موجود در قرآن بر اساس مفاهيم، با سه مشخصه دقت، سرعت و آسانى و فراهم آوردن بستر مناسب براى تحقيقات نوين و تخصصى در علوم و معارف قرآنى بوده است[۱]
ساختار
ساختار معجم حاضر، از نوع ساختارهاى پيشرونده و يا به اصطلاح، ساختار درختى است؛ زيرا مدخل بر اساس برآوردن فرع از اصل، شناسايى و جاى گرفته است. در اينگونه ساختارها، نخست عناوين كلى و عام (مانند اخلاق، اقتصاد، اعلام، انبياء، حقوق و گياهان) تيتر شده، در ذيل آنها به مباحث اوليه و كلى بسنده مىشود، سپس مسائل جزيى آنها به ترتيب الفبا، در پى مىآيد[۲]
گزارش محتوا
كار نگارش «فرهنگ قرآن» با يادداشتها و فيشبردارىهاى نويسنده در زندان آغاز شده است. بر اساس همين يادداشتها، پيش از آن «تفسير راهنما» به همت تنى چند از قرآنپژوهان قم تدوين شد و اينك همانها اساس «فرهنگ قرآن» شدهاند. نويسنده در مقدمه كتاب توضيح مىدهد كه «آيات را از آغاز قرآن يكايك مطالعه مىكردم و نكتههاى قابل استفاده را در فيشهاى كوتاه و گويا يادداشت مىكردم و در كنار همان جملههاى كوتاه، نمايهسازى هم مىكردم، تا بعدها تفكيك اطلاعات به دست آمده بهسرعت و بهراحتى انجام گيرد و هر موضوعى جايگاه خود را در تدوين نهايى پيدا كند. مجموعه آن نوشتهها بالغ به 32000 فيش در 22 دفتر دويست برگى شد»[۳]
اصولى كه در شكلگيرى اين اثر مورد توجه بوده، در مقدمه جلد اوّل بهتفصيل آمده كه به بخشى از آن بهاختصار اشاره مىشود:
- در مدخلگزينى، ملاك انتخاب، قرآنى بودن و داشتن اطلاعات - هرچند اندك - است، بهطورى كه ذيل برخى از مدخلها، يك آيه و يا حتّى بخشى كوتاه از يك آيه ذكر شده است.
- در برداشت از آيات، چينش و نظم كنونى آيات مورد توجه بوده است؛ چنانكه برخى روايات، نظم فعلى آيات را توقيفى مىداند. در برداشتها از روايات شأن نزول و روايات تفسيرى نيز استفاده شده است، البته مشروط به آنكه با مبانى شناخته شده دينى سازگارى داشته باشد.
- در آغاز اغلب مدخلها در شناسهاى به معناى لغوى، معناى اصطلاحى، محدوده مدخل، كليدواژههاى اصلى قرآنى و اهمّ مباحث آن موضوع پرداخته شده است.
- گاهى در پانوشتها، عبارات و توضيحاتى افزوده شده است. اين روش گرچه خلاف شيوه معجمنگارى است، ولى بيشتر بدانجهت است كه استفاده همگانى از اين مجموعه ممكن گردد. همچنين عناوين و موضوعات به ابهام و اجمال نگرايد[۴]
در برخى از صفحات كتاب، برخى از اعلام بهاختصار در متن معرفى شدهاند؛ بهعنوان مثال عدى بن بدا، عدى بن حاتم طائى و عدى بن ربيعه در جلد اول كتاب معرفى شدهاند[۵]
در آخر مىتوان ويژگىهاى اين اثر را اينگونه خلاصه نمود: دربرداشتن بيش از 3000 موضوع اصلى و هزاران موضوع فرعى؛ دستيابى آسان علاقهمندان و محققان به معارف و علوم قرآنى؛ برخوردارى از سيستم ارجاعات در عنوانهاى مترادف و مرتبط؛ جامعيت نسبت به فرهنگنامههاى قرآنى پيشين؛ الفبايى - موضوعى بودن عناوين اصلى و فرعى؛ دربرداشتن اعلام قرآن؛ شناسايى الفاظ و مدخلهايى كه در معنى به يكديگر نزدیک ند[۶]
وضعيت كتاب
فهرست مطالب هريك از جلدهاى كتاب در ابتدا و منابع در انتهاى آن آمده است. در پاورقىهاى كتاب، معانى برخى الفاظ و توضيح برخى عبارات و روايات ذكر شده است.
پانویس
منابع مقاله
- مقدمه و متن كتاب.
- بابايى، رضا، «نمايى از فرهنگ قرآن»، آينه پژوهش، خرداد و تير 1379، شماره 62، ص 52 تا 58.
- سادات فخر، سيد محسن، «فرهنگ قرآن، كليد راهيابى به موضوعات و مفاهيم قرآن كريم»، پژوهشهاى قرآنى، پاييز و زمستان 1383، شماره 39 و 40، ص 19 تا 27.