انديشه سياسی امام خمينی

انديشه سياسي امام خمینی (ره)
پدیدآوران	فوزی تویسرکانی، یحیی (نويسنده)
ناشر	دفتر نشر معارف
مکان نشر	قم - ایران
سال نشر	1390 ش
چاپ	17
موضوع	اسلام و دولت اسلام و سیاست خمینی، روح الله، رهبر انقلاب و بنیان گذار جمهوری اسلامی ایران، 1279 - 1368 - نظریه درباره سیاست و حکومت خمینی، روح الله، رهبر انقلاب و بنیان گذار جمهوری اسلامی ایران، 1279 - 1368. تحریر الوسیله - نقد و تفسیر
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‏DSR‎‏ ‎‏1574‎‏/‎‏5‎‏ ‎‏/‎‏س‎‏9‎‏ف‎‏9

انديشه سياسی امام خمينی(ره)، مجموعه‌اى از آرا و انديشه‌هاى رهبر انقلاب اسلامى امام خمينى(ره) است كه توسط يحيى فوزى تويسركانى گردآورى و منتشر شده است.

انديشه سياسى، مجموعه‌اى از آرا و عقايد است كه به شيوه‌اى عقلانى، منطقى و مستدل (و فراتر از آرا و ترجيحات شخصى)، درباره چگونگى سازمان دادن به زندگى سياسى مطرح مى‌گردد كه مى‌تواند توصيفى يا تبيينى باشد. از اين سو، انديشمند سياسى كسى است كه بتواند درباره آرا و عقايد خود به‌گونه‌اى عقلانى و منطقى استدلال كند؛ تا جايى كه انديشه‌هاى او ديگر آرا و ترجيحات شخصى بشمار نرود. هدف انديشه سياسى نه فقط توضيح علمى، كه تغيير واقعيت همراه با سرزنش يا تأييد اخلاقى است. در واقع هدف انديشه سياسى، يافتن راه‌هايى براى بالا بردن كارآمدى حوزه سياسى و اداره بهتر جامعه است.

اين كتاب، به‌عنوان متن آموزشى تنظيم شده است.

در فصل اول كتاب، وضعيت جامعه ايران در دوران زندگى امام خمينى و نيز عوامل اثرگذار و برانگيزاننده امام خمينى در اين دوران مورد بررسى قرار گرفته است.

در اين فصل كه درواقع زندگى‌نامه سياسى و علمى ايشان نيز محسوب مى‌شود، دوران زندگى امام به چهار دوره كودكى و نوجوانى، دوران تحصيل، دوران مرجعيت دينى و دوران رهبرى نظام سياسى تقسيم شده و ضمن بررسى تحولات هر دوره، تأثير اين تحولات بر تكوين انديشه سياسى امام، مورد بررسى قرار گرفته است. امام خمينى با مشاهده پيامدهاى مشروطه و دوران رضا شاه و محمدرضا شاه، تجربيات باارزشى به دست آورد كه در مواجهه با وقايع مرتبط با انقلاب اسلامى تأثيرى بسزا داشت.

در فصل دوم، مبانى نظرى مؤثر بر انديشه امام خمينى مطرح شده است. امام در انديشه سياسى خود از سه چيز تأثير پذيرفته است. نوع نگاه اسلام به جهان هستى و انسان، انديشه‌هاى كلامى شيعى و به‌ويژه نوع نگرش شيعه به انديشه امامت و نيز انديشه‌هاى فقهى اصوليون شيعه.

به واقع شناخت انديشه سياسى امام بدون شناخت اين مبانى ممكن نيست. از همين رو در اين فصل ابتدا نگرش فلسفى امام در خصوص جهان هستى و انسان مورد بحث قرار گرفته و درباره مباحثى همچون نقش معرفت‌شناسى، جهان‌بينى و انسان‌شناسى ايشان - كه در واقع متأثر از جهان‌بينى و انسان‌شناسى اسلام است - و تأثير آن بر انديشه سياسى وى، سخن به ميان آمده است. در ادامه نيز نقش مبانى كلامى شيعى - به‌ويژه توحيد و امامت - در انديشه سياسى شيعيان، مورد مطالعه قرار گرفته است. سرانجام نيز به تأثير مبانى فقهى امام خمينى بر انديشه سياسى ايشان پرداخته شده است.

از ديگر سو، عناصر مهم انديشه فقهى امام خمينى همچون اجتهاد، حجيت عقل، نقش زمان و مكان در اجتهاد و جايگاه عقل و عرف و مصلحت و تأثير آنها در انديشه سياسى امام نيز كاويده شده است؛ تا دلايل تحليل امام از وضع موجود جامعه عميق‌تر دريافت شود.

در فصل سوم، مباحث اصلى در انديشه سياسى امام خمينى بررسى شده است. در اين‌باره مباحثى همچون رابطه دين و سياست، حكومت اسلامى، ولايت فقيه، حد و حدود اختيارات ولى فقيه، جايگاه مصلحت در حكومت اسلامى و نقش مردم در حكومت اسلامى مطرح شده است.

در فصل چهارم نيز به جهت‌گيرى‌ها و اهداف مهم حكومت اسلامى از ديدگاه امام خمينى اشارت رفته و در اين‌باره موضوعات مهمى چون: استقلال، آزادى، عدالت و احياى هويت انسانى مورد توجه قرار گرفته است.

سرانجام در فصل پنجم، مبانى ديدگاه امام در مورد سياست خارجى در حكومت اسلامى بررسى شده است.

منابع مقاله

مقدمه كتاب.