الأموال

الأموال
پدیدآوران	مرکز الدراسات الفقهیة و الإقتصادیة (قاهره) (محقق) داودی، احمد بن نصر (نويسنده) سراج، محمد احمد (محقق) محمد، علی جمعه (محقق)
ناشر	دارالسلام
مکان نشر	قاهره - مصر
سال نشر	1427 ‌‎ق یا 2006 م
چاپ	2
موضوع	اسلام و اقتصاد خراج خمس زکات فقه مالکی - قرن 4ق. مالیه عمومی (فقه)
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‏‎‏BP‎‏ ‎‏230‎‏/‎‏2‎‏ ‎‏/‎‏د‎‏2‎‏الف‎‏8
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

كتاب الاموال، اثر ابوجعفر، احمد بن نصر داوودى، در موضوع نظام مالى اسلامى، به زبان عربى است.

اين كتاب، از جمله كتبى است كه در راه شناخت تاريخ اقتصادى جامعه‌هاى اسلامى، به‌ويژه سرزمين‌هاى شمالى آفريقا، مورد احتياج است.

ساختار

كتاب، داراى چهار بخش است و اين بخش‌هاى چهارگانه، به‌ترتيب مشتملند بر:

مقدمه مؤلف و ده فصل؛

چهار فصل؛

يازده فصل؛

سه فصل.

گزارش محتوا

در زمان حيات مؤلف، فاطميان، بر شمال آفريقا كه محل زندگى او بود، حكومت مى‌كردند. مؤلف، به‌عنوان يك فقيه آشنا به مسائل دينى و احكام اقتصادى آن، غالباً طبق مذهب مالكى، به ايراد نظريات فقهى در چنين مواردى پرداخته و گاهى از اوقات، مسائل مورد اختلاف را نيز متذكر گرديده است؛ براى آگاهى بيشتر، نگاهى اجمالى به محتواى كتاب مى‌كنيم:

بخش اول:

در فصول ده‌گانه اين بخش، از مباحثى همچون: اموالى كه در دست امرا و واليان امور قرار مى‌گيرد و نيز در مورد خمس و مسائل پيرامون آن؛ جواز يا عدم جواز وعده پرداخت غنايم جنگى پيش از پيكار، توسط امام؛ كيفيت تقسيم خمس و اينكه ذوى القربى چه كسانى هستند؛ غنايمى كه به رسول‌الله(ص) اختصاص داشته و آنچه نسبت به تركه آن حضرت انجام گرفته است؛ سرزمين‌هايى از دشمنان كه مسلمانان بر آنها غلبه يافته‌اند و...

بخش دوم:

در فصول چهارگانه اين بخش، از ديوان (دفترى كه نام سپاهيان و اهل عطا در آن ثبت مى‌شده است) و اخذ عطا؛ انفال و فىء و غنيمت و عشر اراضى؛ كيفيت فتح سرزمين‌هاى آفريقا، اندلس و صقليه كه جزيره‌اى است در جنوب ايتاليا؛ حكم تركه كسانى كه اموالى را به زور گرفته‌اند يا اموالى از بيت المال را كه برايشان قابل دست‌رسى بوده، غصب كرده‌اند و... سخن به ميان آمده است.

بخش سوم:

در فصول يازده‌گانه اين بخش، مباحثى همچون: كشتن دشمنان در كشاكش جنگ و منت نهادن بر اسرا يا فديه گرفتن از آنها؛ سازش با دشمنان و برخورد با كسانى كه در ميانه سرزمين مسلمين و كفار مسكن دارند و ترس از خيانت كردن آنها وجود دارد؛ كيفيت فتح مكه و حكم اهل آن؛ عطايايى كه براى جنگ‌جويان در نظر گرفته مى‌شود؛ جزيه و مقدار آن و ذكر حكايتى در مورد بنى تغلب در همين باره؛ حكم هدايايى كه كفار به حكام مسلمين مى‌دهند و هداياى امرا و خائنان و خوراكى‌هايى كه اخذ آنها جايز است و... مطرح شده است.

بخش چهارم:

در فصول سه‌گانه اين بخش، مباحث مربوط به اموالى كه مالك آنها نامعلوم است و اموال غصبى و...؛ تكدى‌گرى و ذكر كفاف و فقر و غنا بررسى شده است.

وضعيت كتاب

فهرست آيات قرآنى، فهرست احاديث و آثار، فهرست اعلام، فهرست اماكن و غزوات، فهرست قبايل و طوايف، فهرست مصطلحات و الفاظ و هم‌چنين ملاحق(شامل كشاف مصطلحات فقهى، مصادر و فهرست محتويات)، در پايان كتاب ذكر شده است.

منابع مقاله

مقدمه و متن كتاب.