۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
لینک درون متنی
جز (جایگزینی متن - '==گزارش محتوا== ' به '==گزارش محتوا== ') |
(لینک درون متنی) |
||
| خط ۲۲: | خط ۲۲: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''المباحث الاصولية''' تقريرات درس خارج [[خویی، ابوالقاسم|آيت‌الله سيد ابوالقاسم خويى]] به قلم [[فیاض، محمداسحاق|آیت‌الله محمد اسحاق فياض]] يك دوره كامل اصول فقه مى‌باشد. هدف نگارنده از تدوين اين مجموعه چنانچه در مقدمه نيز ذكر كرده است تبيين اصول كلى استنباط حكم شرعى از كتاب و سنت و عقل و وظايف مجتهدان در فحص از دليل شرعى اعم از اصول لفظى و عملى است. | |||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
كتاب در 12 جلد تدوين شده است به اين سبک كه نگارنده پس از طرح يك مسأله اصولى ابتدا فروع مختلف آن مسأله را باز نموده و ديدگاه‌هاى | كتاب در 12 جلد تدوين شده است به اين سبک كه نگارنده پس از طرح يك مسأله اصولى ابتدا فروع مختلف آن مسأله را باز نموده و ديدگاه‌هاى [[خویی، ابوالقاسم|آيت‌الله سيد ابوالقاسم خويى]] و ساير اصوليين معاصر را در آن مسأله نقل كرده سپس ديدگاه‌هاى خويش را مطرح نموده و به يك جمع‌بندى در آن مسأله مى‌رسد. | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
نخست تعريفى از علم اصول فقه صورت گرفته و ديدگاه‌هاى [[آخوند خراسانی، محمدکاظم بن حسین|آخوند خراسانى]]، ميرزاى نائينى و آيت‌الله [[خویی، ابوالقاسم|سيد ابوالقاسم خويى]] را در اين زمينه مطرح كرده و داخل كردن قواعد فقهى در موضوع علم اصول را بررسى نموده است. | === جلد اول: === | ||
نخست تعريفى از علم اصول فقه صورت گرفته و ديدگاه‌هاى [[آخوند خراسانی، محمدکاظم بن حسین|آخوند خراسانى]]، [[نائینی، محمدحسین|ميرزاى نائينى]] و آيت‌الله [[خویی، ابوالقاسم|سيد ابوالقاسم خويى]] را در اين زمينه مطرح كرده و داخل كردن قواعد فقهى در موضوع علم اصول را بررسى نموده است. | |||
سپس به بحث درباره اقسام عرض پرداخته و ديدگاه اصوليين معاصر را در زمينه وضع و احكام آن، اقسام وضع، اشتراك لفظى، علائم حقيقت و مجاز، اراده استعمال در وضع الفاظ و معناى آنها، استعمال لفظ در بيش از يك معنا و معناى حرفى و كيفيت وضع حروف به صورت مبسوط بيان كرده و مورد تجزيه و تحليل قرار داده است. | سپس به بحث درباره اقسام عرض پرداخته و ديدگاه اصوليين معاصر را در زمينه وضع و احكام آن، اقسام وضع، اشتراك لفظى، علائم حقيقت و مجاز، اراده استعمال در وضع الفاظ و معناى آنها، استعمال لفظ در بيش از يك معنا و معناى حرفى و كيفيت وضع حروف به صورت مبسوط بيان كرده و مورد تجزيه و تحليل قرار داده است. | ||
جلد دوم: | === جلد دوم: === | ||
به بحث درباره وضع هيئات جمله‌ها پرداخته شده و مدلول هيئت جمله بنا بر آراى اصولى [[خویی، ابوالقاسم|آيت‌الله خويى]]، [[آخوند خراسانی، محمدکاظم بن حسین|آخوند خراسانى]]، آقا [[عراقی، ضیاءالدین|ضياء عراقى]]، [[اصفهانی، محمدحسین|محقق اصفهانى]] و رأى خود نويسنده تبيين شده و نحوه وضع حروف شخصى و نوعى نيز بيان شده است. | |||
به بحث درباره وضع هيئات جمله‌ها پرداخته شده و مدلول هيئت جمله بنا بر آراى اصولى آيت‌الله | |||
در ادامه مباحثى در مورد حقيقت شرعيه و صحيح و اعم در وضع الفاظ ارائه شده است و آراى اصوليين مذكور در اين زمينه منعكس گرديده است. در اين قسمت نويسنده با استفاده از ادله مختلف قرآنى، روايى و عقلى ديدگاه قائلين به وضع الفاظ به نحو صحيح را تقويت كرده و شواهدى نيز در اين باره مطرح كرده است. | در ادامه مباحثى در مورد حقيقت شرعيه و صحيح و اعم در وضع الفاظ ارائه شده است و آراى اصوليين مذكور در اين زمينه منعكس گرديده است. در اين قسمت نويسنده با استفاده از ادله مختلف قرآنى، روايى و عقلى ديدگاه قائلين به وضع الفاظ به نحو صحيح را تقويت كرده و شواهدى نيز در اين باره مطرح كرده است. | ||
| خط ۴۴: | خط ۴۳: | ||
بحث درباره مشتق و كاربرد آن در اصول فقه و وضع الفاظ از مسائل بعدى كتاب است كه در اين بخش نيز نويسنده ديدگاه‌هاى اصوليين نامبرده به انضمام ديدگاه ميرزاى نائينى را درباره آن مطرح كرده و نظريه مختار را نيز بيان مى‌كند. | بحث درباره مشتق و كاربرد آن در اصول فقه و وضع الفاظ از مسائل بعدى كتاب است كه در اين بخش نيز نويسنده ديدگاه‌هاى اصوليين نامبرده به انضمام ديدگاه ميرزاى نائينى را درباره آن مطرح كرده و نظريه مختار را نيز بيان مى‌كند. | ||
جلد سوم: | === جلد سوم: === | ||
به بحث درباره امر و معناى ماده و صيغه امر و دلالت صيغه امر بر وجوب پرداخته شده است. در اين قسمت از بحث نيز نويسنده همانند سابق ضمن تبيين ديدگاه‌هاى [[خویی، ابوالقاسم|آيت‌الله خويى]]، [[نائینی، محمدحسین|ميرزاى نائينى]]، [[آخوند خراسانی، محمدکاظم بن حسین|آخوند خراسانى]]، آقا [[عراقی، ضیاءالدین|ضياء عراقى]] و [[اصفهانی، محمدحسین|محقق اصفهانى]] (كمپانى) ديدگاه خويش را نيز بيان كرده و به تجزيه و تحليل جوانب مختلف مسأله پرداخته است. در همين راستا نگارنده تفسير اشاعره و فلاسفه در مورد اراده خداوند و مسأله جبر و اختيار بيان كرده و رأى اماميه را در مورد امر بين امرين را تحليل نموده است. | |||
به بحث درباره امر و معناى ماده و صيغه امر و دلالت صيغه امر بر وجوب پرداخته شده است. در اين قسمت از بحث نيز نويسنده همانند سابق ضمن تبيين ديدگاه‌هاى آيت‌الله | |||
دلالت داشتن جمله بر وجوب زمانى كه به جاى جمله انشايى و امرى استعمال مى‌شود از مباحث بعدى است كه نويسنده در اين قسمت از كتاب نيز ديدگاه‌هاى اصوليين معاصر مذكور را مطرح كرده و تبيين خود را نيز از اين مسأله ذكر كرده است. واجب توصلى و تعبدى و فرق ميان آن دو، معناى واجب عينى و كفايى ونفسى و غيرى و شك در آنها، معناى امر واقع شده بعد از نهى، دلالت امر بر فور و تراخى، مسأله إجزاء و ديدگاه‌هاى اصوليين معاصر و نگارنده در مورد آنها از ديگر مباحث مجلد سوم است. | دلالت داشتن جمله بر وجوب زمانى كه به جاى جمله انشايى و امرى استعمال مى‌شود از مباحث بعدى است كه نويسنده در اين قسمت از كتاب نيز ديدگاه‌هاى اصوليين معاصر مذكور را مطرح كرده و تبيين خود را نيز از اين مسأله ذكر كرده است. واجب توصلى و تعبدى و فرق ميان آن دو، معناى واجب عينى و كفايى ونفسى و غيرى و شك در آنها، معناى امر واقع شده بعد از نهى، دلالت امر بر فور و تراخى، مسأله إجزاء و ديدگاه‌هاى اصوليين معاصر و نگارنده در مورد آنها از ديگر مباحث مجلد سوم است. | ||
جلد چهارم: | === جلد چهارم: === | ||
به بحث درباره مقدمه واجب و اقسام واجب مانند واجب نفسى و غيرى، واجب مشروط و مطلق، واجب معلق و منجز، واجب موسع و مضيّق و ملازمه بين وجوب شىء و مقدمه آن پرداخته و ضمن بين ديدگاه اصوليين مذكور، ديدگاه مؤلف نيز بيان شده است.جلد پنجم: | به بحث درباره مقدمه واجب و اقسام واجب مانند واجب نفسى و غيرى، واجب مشروط و مطلق، واجب معلق و منجز، واجب موسع و مضيّق و ملازمه بين وجوب شىء و مقدمه آن پرداخته و ضمن بين ديدگاه اصوليين مذكور، ديدگاه مؤلف نيز بيان شده است.جلد پنجم: | ||
| خط ۵۸: | خط ۵۵: | ||
در ادامه مباحث به بحث درباره نواهى پرداخته شده و معناى مدلول نهى، متعلق امر و نهى، اجتماع امر و نهى در امرى واحد و انعكاس ديدگاه‌هاى اصوليين معاصر در اين‌باره از ديگر مندرجات اين مجلد است. | در ادامه مباحث به بحث درباره نواهى پرداخته شده و معناى مدلول نهى، متعلق امر و نهى، اجتماع امر و نهى در امرى واحد و انعكاس ديدگاه‌هاى اصوليين معاصر در اين‌باره از ديگر مندرجات اين مجلد است. | ||
جلد ششم: | === جلد ششم: === | ||
مباحثى درباره نهى از شىء مقتضى فساد، مفاهيم اعم از مفهوم حصر يا استثناء، وصف، لقب، عدد، مفهوم موافقت و مخالفت و مفهوم شرط، احكام عام و خاص، تعارض مفهوم با عام، دوران امر بين تخصيص و نسخ و احكام مطلق و مقيد بيان شده و ديدگاه‌هاى همان اصوليين و فقها در مورد اين مباحث مطرح و ديدگاه مختار نويسنده ارائه گرديده است. | مباحثى درباره نهى از شىء مقتضى فساد، مفاهيم اعم از مفهوم حصر يا استثناء، وصف، لقب، عدد، مفهوم موافقت و مخالفت و مفهوم شرط، احكام عام و خاص، تعارض مفهوم با عام، دوران امر بين تخصيص و نسخ و احكام مطلق و مقيد بيان شده و ديدگاه‌هاى همان اصوليين و فقها در مورد اين مباحث مطرح و ديدگاه مختار نويسنده ارائه گرديده است. | ||
جلد هفتم: | === جلد هفتم: === | ||
مباحث مربوط به قطع و اقسام آن و حجيت قطع، مبحث علم اجمالى و منجزّيت آن و مبحث ظن و شرايط حجيت آن بيان گرديده است. | مباحث مربوط به قطع و اقسام آن و حجيت قطع، مبحث علم اجمالى و منجزّيت آن و مبحث ظن و شرايط حجيت آن بيان گرديده است. | ||
مجلد هشتم: | === مجلد هشتم: === | ||
ادامه مباحث مربوط به ظنون معتبره و حجيت امارات ظنى بويژه حجيت خبر واحد محفوف به قراين با استفاده از ادله كتاب، سنت، اجماع و دليل عقلى تبيين شده و ديدگاه‌هاى اساطين اماميه در اين باره مطرح و مورد ارزيابى قرار گرفته است.جلد نهم‌تا دوازدهم: | ادامه مباحث مربوط به ظنون معتبره و حجيت امارات ظنى بويژه حجيت خبر واحد محفوف به قراين با استفاده از ادله كتاب، سنت، اجماع و دليل عقلى تبيين شده و ديدگاه‌هاى اساطين اماميه در اين باره مطرح و مورد ارزيابى قرار گرفته است.جلد نهم‌تا دوازدهم: | ||
| خط ۷۴: | خط ۶۸: | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
مقدمه و متن كتاب | مقدمه و متن كتاب | ||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||