كتاب النكاح (للشيخ الأنصاري)

کتاب النکاح

نام کتاب	کتاب النکاح
نام های دیگر کتاب
پدیدآورندگان	مجمع الفکر الاسلامی، کمیته تحقیق تراث شیخ اعظم (گردآورنده) انصاری، مرتضی بن محمدامین (نويسنده)
زبان	عربی
کد کنگره
موضوع
ناشر	المؤتمر العالمي بمناسبة الذکری المئوية الثانية لميلاد الشيخ الأعظم الأنصاري، الأمانة العامة
مکان نشر	قم - ایران
سال نشر	1415 هـ.ق
کد اتوماسیون	AUTOMATIONCODE357AUTOMATIONCODE

ََ

مؤلف

شيخ أعظم شيخ مرتضى أنصارى قدّس سرّه

اين كتاب شامل سه رساله مى‌باشد:

رساله اول نكاح:

در اين رساله از دو مقصد اول و دوم كتاب إرشاد الأذهان علاّمه حل‍‌ى قدّس سرّه بحث مى‌شود، در مقصد أوّل درباره أقسام نكاح: دائم و منقطع و نكاح إماء، و در مقصد دوم درباره صداق بحث مى‌شود.

رساله دوم رضاع:

اين رساله شرح كتاب إرشاد نيست، بلكه رساله‌اى است مستقل، اما به رساله نكاح ضميمه شده تا به بخشى از مطلب أوّل از مقصد سوم، كه متضمّن بحث درباره محرّمات نسبى و رضاعى است بپردازد.

رساله سوم مصاهرة:

اين رساله به رساله مصاهره شهرت يافته در حالى كه شرحى است براى اين موضوعات:

1- مطلب دوم از مقصد سوم، كه متضمّن بحث درباره ديگر اسباب تحريم است، و آنها از اين قرارند: مصاهره، و كفر، و عقد و وطء.

اما بحثى درباره كفر و عقد و وطء كامل نيست.

2- مقصد چهارم، درباره موجبات خيار است كه شامل خيار عيب و تدليس مى‌شود.

3- مسأله مستقلى كه در رابطه با قسمة است.

ايشان از مقصد پنجم كه لواحق نكاح است، و متضمّن مباحث: قسمة، و نفقة، و أحكام أولاد مى‌شود بحث نكرده‌اند.

اين كتاب در سه رساله و به شكل كتابى مشتمل بر اكثر مباحث نكاح بر اساس كتاب إرشاد الأذهان به چاپ رسيده، مباحثى كه بدانها پرداخته نشده و باقى مانده‌اند از اين قرارند:

محرّمات نسبى، و تتمّه باب سوم در أسباب تحريم و مقصد پنجم در لواحق، كه مباحث قسمة و نفقة و أحكام الأولاد است.

در اينجا لازم مى‌بينيم كه به چند نكته اشاره كنيم:

يك چنانچه گذشت رسالة دوم به نام رساله مصاهره مشهور گشته در حالى كه موضوع مصاهره بخشى از آن را تشكيل مى‌دهد و اين رساله متضمن موضوعات ديگرى نيز هست.

دو براى ما روشن نگشته كه آيا شيخ قدّس سرّه تمام كتاب نكاح إرشاد را شرح كرده ولى به دست ما نرسيده و بخشى از آن گم شده، چنانچه گويى از نسخه اصلى اينگونه فهميده مى‌شود چرا كه در ميان آن مباحثى نا تمام و بريده يافت مى‌شود مانند آنچه در پايان باب سوم از مقصد سوم است چرا كه در آن از عقد و وطء صحبت مى‌شود در حالى كه آن دو در اسباب تحريمند.

و پس از إتمام آن به بحث درباره بعضى فروعات ياد شده تحت عنوان «تتمّة» ميپردازد و برخى از آنها را رها مى‌كند، اينجا به وضوح ناپديد شدن برخى اوراق را لمس مى‌كنيم، شايد هم از قصد اينگونه نوشته باشند؟

سه جناب شيخ قدّس سرّه درباره رضاع حدود يك صفحه به خط خود نوشته سپس از آن دست كشيده و از نو نوشته‌اند و ما با حفظ امانت هر دو را در كتاب آورده‌ايم.

نسخه‌هاى مورد اعتماد

در تحقيق اين كتاب رسائل سه‌گانه بر نسخه‌هاى زير تكيه شده:

يك- نسخه أصلى دست نوشته خود شيخ قدّس سرّه:

بيشترين اعتماد ما بر نسخه أصلى موجود در كتابخانه إمام رضا عليه السلام بود اين نسخه در ضمن مجموعه‌اى محتوى مسائل وصايا و قضاء و ديگر مسائل به شماره( 11127) بود، و آغاز و پايان رساله نكاح از صفحه( 36) تا( 83)، و رساله رضاع از( 84) تا( 103)، و مصاهرة از( 103) تا( 119) بود.

رمز اين نسخه حرف« ق» مى‌باشد.

رساله رضاع نسخه خطى ديگرى نيز در كتابخانه إمام رضا عليه السلام داشت اما بر آن اعتماد نشد.

دو- نسخه‌اى از مكاسب:نسخه دوم مورد اعتماد نسخه‌اى از مكاسب چاپ شده در سال( 1305) بود اين نسخه جداى از مكاسب شامل رسائل ديگرى نيز بود كه يكى از آنها همين رسائل سه‌گانه مى‌باشد.

رمز اين نسخه حرف« ع» مى‌باشد.

سه- نسخه ديگرى از مكاسب:

اين نسخه در سال( 1325) در شهر أصفهان به چاپ رسيده و رساله‌هاى پيشين نيز به آن پيوست شده‌اند.

رمز اين نسخه حرف« ص» مى‌باشد.

چهار- نسخه سومى از مكاسب:

اين نسخه در سال( 1375) در تبريز و همراه شرح شهيدى چاپ شده و در دو رساله رضاع و مصاهره از آن استفاده شده چه اين كه در اين چاپ اين دو رساله نيز ملحق شده‌اند.

رمز اين نسخه حرف« ش» مى‌باشد.

پیوندها

مطالعه کتاب کتاب النکاح در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور