قیام مرعشیان: تفاوت میان نسخه‌ها

و سرانجام نويسنده چنين نتيجه‌گيرى كرده است: 1- مى‌توان گفت كه قيام مرعشيان محصول برخورد با قيام سربداران بود كه از آمل آغاز شد و اين دو منطقه را زير چتر خود گرفت؛ چون شيخ خليفه- مقتداى مذهبى سربداران و مرد پاكيزه- روزگارى از اهالى آمل بود كه پس از سير و سلوك راهى سبزوار شد و نطفه قيام سربداران را در آنجا به بار نشاند و بعدها قيام مرعشيان به عنوان شعبه‌اى از قيام سربداران در مازندران ايجاد شد. 2- ايدئولوژى قيام مرعشيان تشيع اثنی‌عشر ى بود كه سيد قوام با الهام‌گيرى از تعاليم مذهبى- سياسى رهبران مذهبى سربداران توانست از آن به عنوان مكتبى براى قيام خود استفاده كند. در واقع درونمايه قيام مرعشيان تشيع اثنی‌عشر ى بود كه در درون خود اصول اساسى داشت. يكى از اصول سياسى آن مبارزه با ظلم و ستم بود. ظلم و ستم در اين دوره بيشتر ظلم و ستم اجتماعى و اقتصادى و گاهى سياسى بود كه بر رعايا اعمال مى‌شد. هيچ نوع امنيتى در جامعه وجود نداشت و جامعه جولانگاه خانان و حكام بود و اينان براى رسيدن به خواسته‌هاى نامشروع خود دست به انواع و اقسام ستمها در حق رعايا مى‌زدند. سيد قوام با استفاده از بعد ستم ستيزى تشيع توانست بر اين حكام ظالم و ستمگر منطقه پيروز شود.... 3- فتوت و راستى و صداقت و راست كردارى از جمله خصوصيات پيروان سيد قوام و كلا دولت او بود. آنها به هركجا كه پا مى‌گذاشتند با عطوفت و صداقت خاصى رفتار مى‌كردند و همين مسأله باعث گرايش اكثر مردم بدانها مى‌شد. آنها از تجمل و دنياپرستى گريزان بودند (لااقل در اوايل دولت خود) و كسب قدرت را براى خدمت مى‌خواستند. اكثر پيروان سيد قوام را افراد پيشه‌ور و روستايى و كلاً رعايا تشكيل مى‌دادند كه انگيزه آنها قبل از همه مذهب و رسيدن به خواسته‌هاى مادى خود از راه مذهب بود. خوراك و پوشاك آنها ساده بود و هيئت ظاهريشان، آنان را از ساير مردم متمايز ساخت. 4- علل فروپاشى مرعشيان را بايستى در جنگهاى متعدد آنها و نيز ظهور امير تيمور در شرق دانست كه به هيچيك از قيامها و سلسله‌هاى محلى رحم نكرد. او در واقع براى سركوبى همين قيامها آمده بود كه در نهايت هم به هدف خود نايل آمد. 5- بعضى از نويسندگان علت زوال قيام مرعشيان را دنياگرايى رهبران بعدى آن دانسته‌اند. اين نويسندگان معتقدند كه رهبران بعدى مرعشيان به سوى تجمل‌پرستى كشيده شدند و دست به مال‌اندوزى زدند و همين مسأله باعث دور شدن آنها از توده مردم شد. ليكن در اين‌خصوص دليل قاطعى وجود ندارد تا بتوان بر اساس آن قضاوت كرد<ref>همان، ص 117- 119</ref>