شرح العقيدة الإصفهانية

شرح العقيدة الإصفهانية
پدیدآوران	احمد، محمد بن ریاض (محقق) ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم (نويسنده)
ناشر	المکتبة العصرية
مکان نشر	بیروت - لبنان
سال نشر	1425 ق
چاپ	1
شابک	‎9953-34-389-6
موضوع	شمس فخری اصفهانی، قرن 8ق. - نقد و تفسیر کلام اهل سنت - قرن 8ق.
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‏BP‎‏ ‎‏205‎‏/‎‏4‎‏ ‎‏/‎‏الف‎‏2‎‏ش‎‏4

شرح العقيدة الإصفهانية، تأليف احمد بن تيميّه حرّانى شرحى است كه بر اثرى كلامى از شيخ شمس‌الدين محمد بن الاصفهانى، از متكلمان مشهور، نگاشته شده است.

ساختار و گزارش محتوا

ابن تيميه در اين شرح كه مشتمل بر پانزده فصل است، به مباحث مربوط به صفات الهى و نيز دلائل نبوت عامه و نيز دلائل نبوت پيامبر اكرم(ص) پرداخته و در هر مورد به بيان ديدگاه سلفى خود مى‌پردازد.

وى ابتدا به بيان ديدگاه سلفيه دربارۀ اسماء و صفات الهى پرداخته و ضمن ده فصل ذيل به بحث در اين‌باره مى‌پردازد: فصل الرد على من نفى بعض صفات اللّه تعالى.

فصل تميز اهل السنة و الجماعة عن الكفار المبتدعين. فصل الرد على نفاة الصفات.

فصل الدليل على علم اللّه تعالى. فصل الدليل على قدرة اللّه تعالى. فصل الدليل على انه سبحانه حىّ فصل اثبات صفتى العلو و الكلام و الرد على النفاة. ابن تيميه در فصل اخير ديدگاه خود را مبنى بر صحت انتساب صفات خبرى؛ همچون علوّ و تكلّم، به همان معناى لغوى آنها، به خداوند را بيان مى‌دارد و ديدگاه مؤوّله را در اين‌باره نفى مى‌كند. سپس ديدگاه اهل حديث را دربارۀ صفات يادآور شده و به آيات و رواياتى در اثبات ديدگاه خويش استناد مى‌جويد.

سپس در فصلى ديگر به روش علماى سلف در اثبات كلام خداوند اشاره كرده و ديدگاه مشبهه را در اين‌باره مردود مى‌داند. و در فصل پس از آن روش‌هاى متنوع ديگرى را در اثبات موضوع فوق يادآور مى‌شود. در فصل آخر اين بخش به بررسى دو صفت ديگر از صفات الهى؛ يعنى صفت سمع و بصر مى‌پردازد.

در بخش مربوط به نبوت عامه و نبوت خاصّه، ضمن پنج فصل به مباحث ذيل پرداخته شده است:

فصل الدليل على نبوة الانبياء عليهم الصلاة و السلام. فصل طرق دلالة المعجزة على الصدق. فصل: مسألة التحسين و التقبيح العقليين. فصل دلائل نبوة نبيّنا محمد(ص). فصل التصديق بما أخبر به النبى(ص) من الأمور الغيبية.

نسخه شناسى

نسخه حاضر در برنامه با تلاش و كوشش محمد بن رياض الأحمد، كه به ضبط و استخراج احاديث آن پرداخته و تعليقاتى بر آن نگاشته است، در قطع وزيرى با جلد گالينگور در 230 صفحه براى بار نخست در سال 1425ه‍2005/م توسط انتشارات «المكتبة العصرية» بيروت، منتشر شده است.

منابع مقاله

متن كتاب.