أنيس المؤمنين

أنیس المؤمنین
پدیدآوران	محدث، هاشم (مصحح) حموی، محمد بن اسحاق (نويسنده)
ناشر	بنیاد بعثت، واحد تحقیقات اسلامی
مکان نشر	تهران - ایران
سال نشر	1363 ش
چاپ	1
موضوع	چهارده معصوم - سرگذشت نامه
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‏BP‎‏ ‎‏36‎‏ ‎‏/‎‏ح‎‏8‎‏الف‎‏8
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

أنیس المؤمنین در سال 938ق يعنى اوايل حكومت صفويه توسط محمد بن اسحاق حموى نوشته شده است.

موضوع

کتاب در موضوع زندگانى دوازده امام تدوين شده، ليكن تاريخ دوران هر امام را هم در بر دارد. مؤلف پس از مقدمه‌اى طولانى در زندگى پيامبر و حوادث دوران آن حضرت، طى دوازده باب به زندگى ائمه(ع) پرداخته و در حقيقت جز حضرت زهرا(س)، شرح حال همه معصومين را آورده است. حجم مطالب هر باب تقريباً يكى است؛ مگر باب اول كه درباره حضرت على(ع) با تفصيل بيشترى پرداخته و همچنين باب ششم كه مؤلف به بحث ابومسلم پرداخته است.

کتاب أنيس المؤمنين برخلاف آثار مربوط به زندگانى ائمه كه فقط از آن بزرگواران سخن مى‌گويد، فضاى دوران هر امام را تا حدودى به تصوير كشيده است. قيام‌هايى كه در زمان امام رخ داده است، از قيام مختار و شوذب خارجى و سنباد و مقنّع و بابك خرمدين تا حركت احمد بن نصر، عليه معتزله كه ضمناً نشان‌دهنده احاطه مؤلف به موضوعات تاريخى است، همه را ذكر كرده است.

حموى كه به اقتضاى زمان خود با رواج ابومسلم‌نامه‌ها و گرايش مردم و نويسندگان به اين موضوع مخالف بوده، فصل مشبعى را به شرح حال و مطاعن ابومسلم اختصاص داده، در ردّ ابومسلم‌نامه و مختارنامه‌ها داد سخن داده است.

منابع کتاب

چنان‌كه مصحح کتاب اشاره كرده است، مؤلف از منابعى چون امالى و فقيه و عيون شيخ صدوق، مجالس شيخ مفيد، كشف الغمة اربلى، روضه كافى، حلية الأولياء ابونعيم، ملل و نحل شهرستانى، تاريخ طبرى و مروج الذهب بهره برده است. مصحح تلاش كرده منابع مؤلف را در پاورقى استخراج كند. وى همچنين مى‌گويد: مؤلف پس از نام خلفا كلمات نفرين آورده كه در قسمت خلفاى نخست، اين كلمات حذف شده تا کتاب مورد استفاده همگان باشد.

اين کتاب مورد توجه و استفاده عالمان بعدى مانند مجلسى و ميرلوحى قرار گرفته است.