وهابیت: مبانی فکری و کارنامه عملی: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | {{جعبه اطلاعات کتاب | ||
| تصویر =NUR20175J1.jpg | | تصویر =NUR20175J1.jpg | ||
| خط ۲۴: | خط ۲۳: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''وهابيت، مبانى فكرى و كارنامه عملى'''، تأليف [[سبحانی تبریزی، جعفر|آيت‌الله جعفر سبحانى]]، كتابى است كه به تحليل مكتب وهابيت و اصول فكرى پيروان اين مرام پرداخته است. | '''وهابيت، مبانى فكرى و كارنامه عملى'''، تأليف [[سبحانی تبریزی، جعفر|آيت‌الله جعفر سبحانى]]، كتابى است كه به تحليل مكتب وهابيت و اصول فكرى پيروان اين مرام پرداخته است. | ||
نسخهٔ ۱۴ ژوئیهٔ ۲۰۱۸، ساعت ۱۱:۳۸
| وهابیت: مبانی فکری و کارنامه عملی | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | سبحانی تبریزی، جعفر (نويسنده) |
| عنوان‌های دیگر | مبانی فکری و کارنامه عملی |
| ناشر | موسسه امام صادق علیه‌السلام |
| مکان نشر | قم - ایران |
| سال نشر | 1388 هـ.ش |
| چاپ | 4 |
| شابک | 978-964-357-316-4 |
| موضوع | وهابیه - دفاعیهها و ردیهها |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 238/6 /س2و9 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
وهابيت، مبانى فكرى و كارنامه عملى، تأليف آيت‌الله جعفر سبحانى، كتابى است كه به تحليل مكتب وهابيت و اصول فكرى پيروان اين مرام پرداخته است.
تمام تلاش اين كتاب اين است كه به شبهات پيرامونى اين مبحث كه پيروان اين آيين با تمسك به آنها بر ديگر مسلمانان و به‌ويژه شيعيان سخت گرفته و اتهام شرك و كفر بر آنها مى‌زنند، پاسخ داده شود[۱]
كتاب، به زبان فارسى و مقدمه آن در سال 1379ش، نوشته شده است.
ساختار
كتاب با مقدمه نويسنده آغاز و در بيست فصل، مبانى فكرى و اعتقادى فرقه وهابيت و تاريخچه و سير تكوين و تشكيل اين آيين، بررسى شده است.
در فصول ابتدايى كتاب، ابتدا برخى از مفاهيم مرتبط با اديان توحيدى و به‌ويژه اسلام، تبيين گرديده و همچنين گذرى نيز به تاريخچه پيدايش وهابيت شده است.
نويسنده كتاب، به‌حسب كلامى بودنشان از همه منابع و روش‌ها بهره برده است؛ از آيات و روايات و استدلالات عقلى و نقلى[۲]
گزارش محتوا
در مقدمه، به ارزيابى اجمالى وهابيت پرداخته شده و ويژگى‌هاى اين مكتب، در سه مسئله دعوت به تجسيم، كاستن از مقامات انبيا و اولياى الهى و تكفير مسلمين خلاصه گرديده است[۳]
در فصل اول، اتحاد، رمز پيروزى ملت‌ها بر مشكلات دانسته شده است. نويسنده بر اين نكته تأكيد دارد كه قرآن مجيد، همه جا «وحدت كلمه» را ستوده و امت اسلام را از «تفرقه و پراكندگى» برحذر داشته و در سيره و سنت پيامبر(ص) نيز، اتحاد و همبستگى مسلمين پيوسته مورد ستايش و سفارش بوده است؛ زيرا نخستين اقدام پيامبر(ص) در مدينه، اجراى عقد اخوت و برادرى ميان دو طايفه بزرگ اوس و خزرج بود. آنان در پى سال‌ها جنگ و خون‌ريزى با يكديگر، به‌صورت دو دشمن خونى درآمده بودند و حضرت به حكم «إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ فَأَصْلِحُوا بَيْنَ أَخَوَيْكُمْ»[۴]، ايشان را با هم برادر ساخته و واداشت تا كينه‌هاى كهن را فراموش كنند[۵]
در فصل دوم، به معرفى ابن تيميه و زمان، زندگى و انديشه او پرداخته شده است. نويسنده، معتقد است بررسى تاريخ زندگى ابن تيميّه و اوضاع اسف‌بار مسلمين در عصر وى، نكته‌هاى بسيارى را براى عبرت از تاريخ در بر دارد[۶]
احمد بن تيميه در سال 661ق، 5 سال پس از سقوط خلافت بغداد، در «حران» از توابع شام ديده به جهان گشود و تحصيلات اوليّه را تا 17 سالگى در آن سرزمين به پايان برد. حمله مغولان به اطراف شام، ترس عجيبى در دل‌ها افكنده بود و اين امر سبب شد كه عبدالحليم، پدر احمد، همراه خانواده و جمعى از بستگان، حران را به‌سوى دمشق ترك گويد و در آنجا اقامت كند.
تا سال 698ق، چيزى از احمد شنيده نشد، ولى از آغاز قرن هشتم به‌تدريج افكار شاذّ وى ظهور و بروز يافت؛ خصوصا موقعى كه ساكنين «حماة» از وى خواستند آيه «اَلرَّحْمنُ عَلَى الْعَرْشِ اسْتَوى» را تفسير كند، در تفسير اين آيه دچار لغزش شد و براى خداوند جايگاهى در فراز آسمان‌ها كه بر عرش و سريرى متكى است، تعيين كرد[۷]
ابن تيميّه پيوسته افكار عمومى را - با نظر دادن برخلاف آراى مشهور و رايج مسلمين - متشنج مى‌كرد؛ تااينكه در سال 705ق، در دادگاه محكوم و به مصر تبعيد شد. وى در سال 707ق، از زندان آزاد شد، ولى تا سال 712ق، به شام برگشت و در آنجا به نشر افكار و نظريات خود پرداخت؛ تااينكه مجددا در سال 721ق، محكوم به زندان شد و در 728ق، در زندان درگذشت[۸]
در فصل سوم، به پيشينه فكرى و كارنامه عملى وهابيت پرداخته شده است. نويسنده، معتقد است طرح مجدد افكار ابن تيميه از سوى محمد بن عبدالوهاب - همچون طرح آنها توسط خود ابن تيميّه - در شرايط و اوضاع تاريخى بسيار نامناسبى صورت گرفت كه از جهاتى شايد بتوان گفت سخت‌تر و ناگوارتر از اوضاع ابن تيميه بود. رواج آراء ابن تيميه از سوى محمد بن عبدالوهاب (كه عنوان مكتب وهابيت را به خود گرفت) و سپس حمله وهابيان با پشتيبانى سياسى - نظامى شيوخ برخى از قبايل «نجد» به مناطق مسلمان‌نشين حجاز و عراق و شام و يمن، در دهه‌هاى نخست قرن 13 هجرى و قرن 19 ميلادى، صورت پذيرفت و اين، در حالى بود كه امت اسلام از چهار سو مورد هجمه شديد استعمارگران صليبى قرار داشت[۹]
در ساير فصول كتاب، به بررسى افكار و عقايد وهابيت پرداخته شده است. موضوعات و مباحث مطرح‌شده در اين فصول عبارتند از: مرزهاى توحيد و شرك در عبادت؛ بدعت در دين؛ زيارت قبور پاكان؛ سفر براى زيارت مرقد پيامبر(ص)؛ بزرگداشت قبور پاكان؛ زندگى پس از مرگ يا حيات برزخى؛ توسل به پيامبر(ص) و اولياء الهى؛ شفاعت يا تطهير و پالايش گنهكاران؛ درخواست شفاعت از شافعان راستين؛ مقامات و قدرت‌نمايى‌هاى اولياى الهى؛ تبرك به پيامبر و آثار بازمانده از وى؛ بزرگداشت مواليد اولياء الهى؛ نام‌گذارى فرزندان با پيشوند «عبد» و «غلام»؛ عمل نيك و اهداء پاداش آن؛ سوگند دادن خدا به حق بندگان برگزيده او؛ سوگند به غير خدا و گريه بر فراق عزيزان.
وضعيت كتاب
فهرست مطالب و منابع و مصادر در انتهاى كتاب آمده است.
در پاورقى‌ها علاوه بر ذكر منابع[۱۰]، به توضيح برخى از مطالب متن پرداخته شده است[۱۱]
پانويس
منابع مقاله
- مقدمه و متن كتاب.
- رحمانى‌زاده، حسين، «نقد كتاب: وهابيت، مبانى فكرى و كارنامه عملى»، برگرفته از پايگاه خبرى اسپيناد، 27 خردادماه 1394، به آدرس اينترنتى: