۶۱٬۱۸۹
ویرایش
جز
جایگزینی متن - '== ' به '=='
جز (جایگزینی متن - ' های ' به 'های ') |
جز (جایگزینی متن - '== ' به '==') |
||
| خط ۴۸: | خط ۴۸: | ||
'''ابن مُقَفَّع، ابومحمد عبدالله''' (ح 106 - 142ق / 724 - 759م)، نويسنده بزرگ و مترجم آثار پهلوى به عربى است. | '''ابن مُقَفَّع، ابومحمد عبدالله''' (ح 106 - 142ق / 724 - 759م)، نويسنده بزرگ و مترجم آثار پهلوى به عربى است. | ||
== خاندان ابن مقفع == | ==خاندان ابن مقفع == | ||
نام پدر ابن مقفع در واقع داذويه بود؛ هرچند كه گاه، داذويه به داذبه تحريف شده است. [[ابن ندیم، محمد بن اسحاق|ابن نديم]]، نام اسلامى پدر او را مبارك ذكر كرده كه گويى ترجمه عربى روزبه است، اما زبيدى در «[[تاج العروس من جواهر القاموس|تاج العروس]]» او را داذجشنش (دادگشنسب) خوانده. بااين‌همه مينوى معتقد است كه نام عبدالله، پيش از مسلمان شدن، داذبه بوده كه به روزبه تصحيف گشته است. پدرش نيز داذجشنس (داذگشنسپ كه مخفف آن داذويه است) نام داشته است. | نام پدر ابن مقفع در واقع داذويه بود؛ هرچند كه گاه، داذويه به داذبه تحريف شده است. [[ابن ندیم، محمد بن اسحاق|ابن نديم]]، نام اسلامى پدر او را مبارك ذكر كرده كه گويى ترجمه عربى روزبه است، اما زبيدى در «[[تاج العروس من جواهر القاموس|تاج العروس]]» او را داذجشنش (دادگشنسب) خوانده. بااين‌همه مينوى معتقد است كه نام عبدالله، پيش از مسلمان شدن، داذبه بوده كه به روزبه تصحيف گشته است. پدرش نيز داذجشنس (داذگشنسپ كه مخفف آن داذويه است) نام داشته است. | ||
| خط ۵۵: | خط ۵۵: | ||
ابن مقفع تا زمانى كه اسلام نياورده بود، همچنان به روزبه نامور بود و ابوعمرو، كنيه داشت. پس از تشرف به اسلام، نام عبدالله و كنيه ابومحمد برگزيد. | ابن مقفع تا زمانى كه اسلام نياورده بود، همچنان به روزبه نامور بود و ابوعمرو، كنيه داشت. پس از تشرف به اسلام، نام عبدالله و كنيه ابومحمد برگزيد. | ||
== تولد == | ==تولد == | ||
ظاهراً روزبه در جور (گور) كه همان فيروزآباد فارس باشد، زاده شد. او هنوز كودك بود كه با پدر به بصره رفت. پدر به تربيتش همت گمارد. ادبا را گرد او جمع مى‌آورد يا او را به مجالس ايشان مى‌برد، سپس دو مرد بدوى به نام‌هاى ابوالغول و ابوالجاموس را كه از فصحاى عرب بودند و پيوسته به بصره مى‌رفتند، به آموزش او گمارد. | ظاهراً روزبه در جور (گور) كه همان فيروزآباد فارس باشد، زاده شد. او هنوز كودك بود كه با پدر به بصره رفت. پدر به تربيتش همت گمارد. ادبا را گرد او جمع مى‌آورد يا او را به مجالس ايشان مى‌برد، سپس دو مرد بدوى به نام‌هاى ابوالغول و ابوالجاموس را كه از فصحاى عرب بودند و پيوسته به بصره مى‌رفتند، به آموزش او گمارد. | ||
| خط ۶۲: | خط ۶۲: | ||
وى حدود 10 سال در اسلام زيست و احتمالاً در همين دوره بود كه همه يا بيشتر آثارش را تأليف كرد. از اين دوره، چند حكايت و روايت در دست است كه شخصيت و برخى از گوشه‌هاى زندگى او را باز مى‌نمايد، اما در بازسازى زندگى او در خلال اين مدت، چندان كمك نمى‌كند. | وى حدود 10 سال در اسلام زيست و احتمالاً در همين دوره بود كه همه يا بيشتر آثارش را تأليف كرد. از اين دوره، چند حكايت و روايت در دست است كه شخصيت و برخى از گوشه‌هاى زندگى او را باز مى‌نمايد، اما در بازسازى زندگى او در خلال اين مدت، چندان كمك نمى‌كند. | ||
== وفات == | ==وفات == | ||
تاريخ قتل ابن مقفع، برخلاف بسيارى از مشاهير آن روزگار، چندان دستخوش بحث و گفت‌وگو نيست و تقريباً مى‌توان 142ق / 759م را با اطمينان پذيرفت، زيرا [[ابن خلکان، احمد بن محمد|ابن خلكان]] كه سن او را 36 سال دانسته، از کتاب «اخبار البصرة» عمر بن شبه، نقل مى‌كند كه وى در 142 يا 143ق، درگذشته است. | تاريخ قتل ابن مقفع، برخلاف بسيارى از مشاهير آن روزگار، چندان دستخوش بحث و گفت‌وگو نيست و تقريباً مى‌توان 142ق / 759م را با اطمينان پذيرفت، زيرا [[ابن خلکان، احمد بن محمد|ابن خلكان]] كه سن او را 36 سال دانسته، از کتاب «اخبار البصرة» عمر بن شبه، نقل مى‌كند كه وى در 142 يا 143ق، درگذشته است. | ||
== ویژگیهای اخلاقی ابن مقفع == | ==ویژگیهای اخلاقی ابن مقفع == | ||
شخصيت ابن مقفع: ابن مقفع يكى از مشهورترين چهره‌هاى فرهنگى در تاريخ اسلام، بلكه در فرهنگ جهان است. بى‌گمان شخصيت اجتماعى - اخلاقى او بيش از هر چيز مسير فرهنگى و ادبى او را ترسيم مى‌كرده است. خردمندى، هوش بسيار، روح شفاف آينه‌گون، انسان‌دوستى، اخلاق، آداب‌دانى، خوش‌زبانى و زيبارويى، همه در زندگى كاملاً مرفه او جمع آمده بود. سپس اين ويژگى‌ها، در داستان‌هايى دل‌انگيز، در مفاهيمى حكيمانه، در اندرزهايى عينى و ملموس و همه به زبانى پاك، بى‌گره و به‌هم‌پيوسته متجلى گرديده است. | شخصيت ابن مقفع: ابن مقفع يكى از مشهورترين چهره‌هاى فرهنگى در تاريخ اسلام، بلكه در فرهنگ جهان است. بى‌گمان شخصيت اجتماعى - اخلاقى او بيش از هر چيز مسير فرهنگى و ادبى او را ترسيم مى‌كرده است. خردمندى، هوش بسيار، روح شفاف آينه‌گون، انسان‌دوستى، اخلاق، آداب‌دانى، خوش‌زبانى و زيبارويى، همه در زندگى كاملاً مرفه او جمع آمده بود. سپس اين ويژگى‌ها، در داستان‌هايى دل‌انگيز، در مفاهيمى حكيمانه، در اندرزهايى عينى و ملموس و همه به زبانى پاك، بى‌گره و به‌هم‌پيوسته متجلى گرديده است. | ||
== آثار == | ==آثار == | ||
#[[كليلة و دمنة]]؛ | #[[كليلة و دمنة]]؛ | ||
#الادب الكبير؛ | #الادب الكبير؛ | ||
| خط ۹۱: | خط ۹۱: | ||
<references /> | <references /> | ||
== منابع مقاله == | ==منابع مقاله == | ||
زریاب، عباس، دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائره‌المعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1377 | زریاب، عباس، دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائره‌المعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1377 | ||
== وابسته‌ها == | ==وابسته‌ها == | ||
{{وابسته‌ها}} | {{وابسته‌ها}} | ||