۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
أجوبة المسائل المهنائية: تفاوت میان نسخهها
جز
A-esmaili@noornet.net صفحهٔ أجوبة المسائل المهنائیة را بدون برجایگذاشتن تغییرمسیر به أجوبة المسائل المهنائية منتقل کرد
(صفحه ای تازه حاوی «<div class='wikiInfo'>
[[پرونده:NUR00007J1.jpg|بندانگش» ایجاد کرد.) |
جز (A-esmaili@noornet.net صفحهٔ أجوبة المسائل المهنائیة را بدون برجایگذاشتن تغییرمسیر به أجوبة المسائل المهنائية منتقل کرد) |
||
| (۷ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
== | ==معرفی اجمالی== | ||
كتاب أجوبة المسائل المهنائية يا جوابات المسائل المدنيات <ref>أعيان الشيعة /6 272، /10 168، 170، الذريعة /5 232، 233</ref> مجموعۀ پاسخهايى است كه توسط جمال الدين ابو منصور حسن بن يوسف بن مطهر حلى اسدى، معروف به علامۀ حلى (م 726 ق) به سؤالات سيد مهنّا بن سنان، قاضى مدينة النبى داده شده است. | |||
كتاب أجوبة المسائل المهنائية يا جوابات المسائل المدنيات | |||
==ارزش و اعتبار== | ==ارزش و اعتبار== | ||
| خط ۵۸: | خط ۵۶: | ||
علاوه بر مباحث تفسيرى، اعتقادى و كلامى در المسائل المهنائية الثالثة و همين طور تاريخ ولادت علامۀ حلى در شب جمعه 27 رمضان 648 ق، و تاريخ ولادت فرزندش در نيمۀ شب 20 جمادى الأولى سال 682 ق، فهرستى از كتب علامۀ حلّى تا سال 720 ق به قلم وى ذكر شده است كه گنجينۀ با ارزش و مهمى در شناخت كتب وى و تاريخ تأليف آنان مىباشد. | علاوه بر مباحث تفسيرى، اعتقادى و كلامى در المسائل المهنائية الثالثة و همين طور تاريخ ولادت علامۀ حلى در شب جمعه 27 رمضان 648 ق، و تاريخ ولادت فرزندش در نيمۀ شب 20 جمادى الأولى سال 682 ق، فهرستى از كتب علامۀ حلّى تا سال 720 ق به قلم وى ذكر شده است كه گنجينۀ با ارزش و مهمى در شناخت كتب وى و تاريخ تأليف آنان مىباشد. | ||
به اين فهرست، در الذريعة و أعيان الشيعة و ساير كتب تراجم و كتاب شناسى به كرات استناد شده است كه از آن موارد كتاب تحصيل الملخّص، تنقيح القواعد و مدارك الأحكام را مىتوان ذكر كرد | به اين فهرست، در الذريعة و أعيان الشيعة و ساير كتب تراجم و كتاب شناسى به كرات استناد شده است كه از آن موارد كتاب تحصيل الملخّص، تنقيح القواعد و مدارك الأحكام را مىتوان ذكر كرد<ref>الذريعة /3 397، /4 464، /20 239، أعيان الشيعة /5 406</ref>. | ||
==گردآورنده== | ==گردآورنده== | ||
| خط ۶۷: | خط ۶۵: | ||
در الذريعة در رابطه با جمعآورى اين كتاب به نقل از فخر المحققين در پايان نسخهاى از آن كه به كتاب أسئلة الآمليّة ضميمه شده آورده است: | در الذريعة در رابطه با جمعآورى اين كتاب به نقل از فخر المحققين در پايان نسخهاى از آن كه به كتاب أسئلة الآمليّة ضميمه شده آورده است: | ||
بسم الله الرحمن الرحيم هذه المسائل و أجوبتها صحيحة سئل والدي عنها فأجاب بجميع ما ذكره هاهنا و قرأتها أنا على والدي قدس سره و رويتها عنه و قد أجزت لموالانا السيد الإمام العالم العامل المعظم. . . حيدر بن سيد سعيد تاج الدين علي بادشاه ابن السيد السعيد ركن الدين حيدر العلوي الحسيني. | بسم الله الرحمن الرحيم هذه المسائل و أجوبتها صحيحة سئل والدي عنها فأجاب بجميع ما ذكره هاهنا و قرأتها أنا على والدي قدس سره و رويتها عنه و قد أجزت لموالانا السيد الإمام العالم العامل المعظم. . . حيدر بن سيد سعيد تاج الدين علي بادشاه ابن السيد السعيد ركن الدين حيدر العلوي الحسيني. <ref>الذريعة /2 72</ref>. | ||
و همين طور راجع به استنساخ آن توسط مهنا بن سنان مىنويسد: | و همين طور راجع به استنساخ آن توسط مهنا بن سنان مىنويسد: | ||
و نسخ السيد مهنا السؤالات و الأجوبة بخطه بعين صورتها بلا زيادة و نقصان لما سأله بذلك و عنه المولى عز الدين بن نور الدين علي أبي سعيد و انتشرت النسخ عنه. | و نسخ السيد مهنا السؤالات و الأجوبة بخطه بعين صورتها بلا زيادة و نقصان لما سأله بذلك و عنه المولى عز الدين بن نور الدين علي أبي سعيد و انتشرت النسخ عنه. <ref>الذريعة /20 370</ref>. | ||
از طرفى با توجه به احاطۀ مهنا بن سنان به كتب مختلف علامۀ حلى و سؤال از بعضى از مباحث كتاب قواعد الأحكام، مختلف الشيعة و غيره مىتوان از اين كتاب به عنوان منبعى معتبر و كمياب در تفسير بعضى از نظريات وى استفاده نمود. | از طرفى با توجه به احاطۀ مهنا بن سنان به كتب مختلف علامۀ حلى و سؤال از بعضى از مباحث كتاب قواعد الأحكام، مختلف الشيعة و غيره مىتوان از اين كتاب به عنوان منبعى معتبر و كمياب در تفسير بعضى از نظريات وى استفاده نمود. <ref>مسائل 43، 93، 113، 143</ref>. | ||
==شخصيت مهنا بن سنان== | ==شخصيت مهنا بن سنان== | ||
| خط ۹۸: | خط ۹۶: | ||
شرف أصغر خدمه و أقلّ خدامه برسائل في صمنها مسائل دالة على جودة قريحته و كمال فطنه | شرف أصغر خدمه و أقلّ خدامه برسائل في صمنها مسائل دالة على جودة قريحته و كمال فطنه | ||
و كشف عن حدسه الصائب و فكره الثاقب. | و كشف عن حدسه الصائب و فكره الثاقب. <ref>خطبۀ مهنائيۀ اول، ص 20</ref>. | ||
در ابتداى مهنائيۀ دوم و همين طور مهنائيۀ سوم نيز از همين تعابير استفاده شده است. | در ابتداى مهنائيۀ دوم و همين طور مهنائيۀ سوم نيز از همين تعابير استفاده شده است. <ref>صفحات 114 و 138 كتاب</ref>. | ||
و در خطبۀ صفحۀ 161 از تعبير به «فوجدتها صادرة عن نفس قدسيّة و فكرة نورانيّة و فيض إلهي و تأييد رباني، زاكيا فيها طريق التحقيق مسالكا فيها مسالك التدقيق» استفاده نموده است. | و در خطبۀ صفحۀ 161 از تعبير به «فوجدتها صادرة عن نفس قدسيّة و فكرة نورانيّة و فيض إلهي و تأييد رباني، زاكيا فيها طريق التحقيق مسالكا فيها مسالك التدقيق» استفاده نموده است. | ||
در أمل الآمل نيز از وى تعبير شده است به فاضل فقيه محقق. | در أمل الآمل نيز از وى تعبير شده است به فاضل فقيه محقق. <ref>أمل الآمل /2 328، 329</ref>. | ||
==اجازۀ علامه به مهنا== | ==اجازۀ علامه به مهنا== | ||
| خط ۱۳۶: | خط ۱۳۴: | ||
أجوبة المسائل المهنائية الأولى در سال 717 ق تأليف شده و در خطبۀ آن آمده است: | أجوبة المسائل المهنائية الأولى در سال 717 ق تأليف شده و در خطبۀ آن آمده است: | ||
فنظرها رحمه الله عند الاجتماع به في الحلة المحروسة سنة سبع عشر و سبع مائة. | فنظرها رحمه الله عند الاجتماع به في الحلة المحروسة سنة سبع عشر و سبع مائة. <ref>خطبۀ مهنائيۀ اول، ص 17</ref>. | ||
أجوبة المسائل المهنائية الثالثة در محرم سال 720 ق نوشته و تدوين شده است. | أجوبة المسائل المهنائية الثالثة در محرم سال 720 ق نوشته و تدوين شده است. <ref>مهنائيۀ سوم، ص 157</ref>. | ||
أجوبة المسائل المهنائية، در اواسط سال 720 ق نوشته شده و در خطبۀ آن آمده است: و كتب هذه الأسطر محمد بن مطهر في منتصف محرم سنة عشرين و سبع مائة. | أجوبة المسائل المهنائية، در اواسط سال 720 ق نوشته شده و در خطبۀ آن آمده است: و كتب هذه الأسطر محمد بن مطهر في منتصف محرم سنة عشرين و سبع مائة. <ref>ص 173، إرشاد الأذهان ج /1 70، 71</ref>. | ||
==زمان چاپ== | ==زمان چاپ== | ||
آنچنان كه در الذريعة و أعيان الشيعة آمده است اين كتاب فقط از دو مجموعۀ مهنائيۀ اول و دوم تشكيل شده بوده است. | آنچنان كه در الذريعة و أعيان الشيعة آمده است اين كتاب فقط از دو مجموعۀ مهنائيۀ اول و دوم تشكيل شده بوده است. <ref>أعيان الشيعة /5 406، الذريعة /5 237، /6 22، /20 370، مقدمهاى بر فقه شيعه، 109</ref>. | ||
اما بعدها در سال 1401 ق مهنائيۀ سوّم نيز به آن اضافه شده است و بنظر مىرسد كه تاريخ انتشار كتاب موجود نيز همان سال 1401 ق باشد. | اما بعدها در سال 1401 ق مهنائيۀ سوّم نيز به آن اضافه شده است و بنظر مىرسد كه تاريخ انتشار كتاب موجود نيز همان سال 1401 ق باشد.<ref>مقدمة مختلف الشيعة، چاپ مركز ابحاث و دراسات اسلاميّه، صفحۀ 25، مقدمۀ إرشاد الأذهان، چاپ جامعۀ مدرسين، صفحۀ 69</ref>. | ||
==نسخهها== | ==نسخهها== | ||
| خط ۱۶۴: | خط ۱۶۲: | ||
در مقدمۀ كتاب إرشاد الأذهان و كتاب مقدمهاى بر فقه شيعه نيز به دو نسخهاى كه متعلّق به آستان قدس رضوى است اشاره نموده است. | در مقدمۀ كتاب إرشاد الأذهان و كتاب مقدمهاى بر فقه شيعه نيز به دو نسخهاى كه متعلّق به آستان قدس رضوى است اشاره نموده است. | ||
نسخهاى كه به خط احمد بن على حسينى جزائرى است با شمارۀ 2822 و نسخهاى كه به خط عطاء الله حسينى جزائرى است با شمارۀ 2 - 2330 مشخص شدهاند. | نسخهاى كه به خط احمد بن على حسينى جزائرى است با شمارۀ 2822 و نسخهاى كه به خط عطاء الله حسينى جزائرى است با شمارۀ 2 - 2330 مشخص شدهاند. <ref>مقدمۀ إرشاد الأذهان، چاپ جامعۀ مدرسين، صفحۀ 70، مقدمهاى بر فقه شيعه، 109</ref>. | ||
==مطالب== | ==مطالب== | ||
| خط ۱۹۱: | خط ۱۸۹: | ||
4 - أجوبة المسائل المهنائية، صفحات 161 تا 173، شامل 25 مسأله، تمام مسائل بجز مسألۀ 6، فقهى هستند. | 4 - أجوبة المسائل المهنائية، صفحات 161 تا 173، شامل 25 مسأله، تمام مسائل بجز مسألۀ 6، فقهى هستند. | ||
در الذريعة و أعيان الشيعة به دو مجموعه از آنها يعنى مهنائيۀ اوّل و دوم اشاره نموده است و ظاهرا از سال 1401 ق، دو مجموعۀ بعدى به آنها ضميمه شده است. | در الذريعة و أعيان الشيعة به دو مجموعه از آنها يعنى مهنائيۀ اوّل و دوم اشاره نموده است و ظاهرا از سال 1401 ق، دو مجموعۀ بعدى به آنها ضميمه شده است.<ref>الذريعة /5 237، /6 22، أعيان الشيعة /5 396، /5 406</ref>. | ||
==كلام بزرگان== | ==كلام بزرگان== | ||
الذريعة: المسائل المهنائية للسيد مهنا بن سنان بن عبد الوهاب الجعفري العبدي الحسيني المدني و هي اثنتان أولى و ثانية، أرسلهما إلى العلامة الحلّي، فكتب جواباتهما كما مرت و في الثانية سئل عن مولد فخر المحققين ولد العلامة و قد مرت جوابات المسائل المهنائية. | الذريعة: المسائل المهنائية للسيد مهنا بن سنان بن عبد الوهاب الجعفري العبدي الحسيني المدني و هي اثنتان أولى و ثانية، أرسلهما إلى العلامة الحلّي، فكتب جواباتهما كما مرت و في الثانية سئل عن مولد فخر المحققين ولد العلامة و قد مرت جوابات المسائل المهنائية. <ref>الذريعة /20 370</ref>. | ||
أمل الآمل: نجم الدين مهنا بن سنان بن عبد الوهاب الحسيني المدني فاضل فقيه محقق، له مسائل إلى العلاّمة و للعلاّمة جواباتها. | أمل الآمل: نجم الدين مهنا بن سنان بن عبد الوهاب الحسيني المدني فاضل فقيه محقق، له مسائل إلى العلاّمة و للعلاّمة جواباتها. <ref>أمل الآمل /2 328، 329</ref>. | ||
فوائد رضويه: سيد مهناى مذكور، صاحب مسائل مدنيات است و آن مسائلى است كه از آية الله علامۀ حلى سؤال كرده و آن بزرگوار جواب فرموده و علامه، حمد و ثناى عظيم از او فرموده. | فوائد رضويه: سيد مهناى مذكور، صاحب مسائل مدنيات است و آن مسائلى است كه از آية الله علامۀ حلى سؤال كرده و آن بزرگوار جواب فرموده و علامه، حمد و ثناى عظيم از او فرموده.<ref>فوائد رضويّه، 668</ref>. | ||
در كتابهاى تراجم و كتاب شناسى فقط از حاشيۀ خواجه اسماعيل خواجويى اصفهانى (م 1173 ق) ذكر شده كه در أعيان الشيعة به نقل از صاحب روضات، از آن تعبير به «إنّها مدوّنة لطيفة» شده است. | در كتابهاى تراجم و كتاب شناسى فقط از حاشيۀ خواجه اسماعيل خواجويى اصفهانى (م 1173 ق) ذكر شده كه در أعيان الشيعة به نقل از صاحب روضات، از آن تعبير به «إنّها مدوّنة لطيفة» شده است. <ref>الذريعة /6 57 - 58، /7 110</ref>. | ||
لؤلؤ البحرين: هو صاحب الأسئلة المشهورة إلاّ أن العلاّمة - رضوان الله عليه - لم يوفقها حقها من الأجوبة كما لا يخفى على من راجعها مع دقة تلك المسائل و احتياجها إلى مزيد البحث. <ref>لؤلؤ البحرين، 208 و 209</ref>. | |||
==پانویس == | |||
<references/> | |||
==منابع== | ==منابع== | ||
| خط ۲۳۵: | خط ۲۳۷: | ||
[[رده:فقه مذاهب]] | [[رده:فقه مذاهب]] | ||
[[رده:فقه شیعه]] | [[رده:فقه شیعه]] | ||