مؤسسة آل‌ البيت عليهم‌السلام لاحياء التراث: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - '،ق' به '، ق'
جز (جایگزینی متن - '،ج' به '، ج')
جز (جایگزینی متن - '،ق' به '، ق')
خط ۳۹: خط ۳۹:
# آگاه ساختن عالمان،فرهیختگان، طلاب،دانشجویان و سایر علاقه‌مندان‌ و پیروان‌ اسلام‌ و تشیع،به میراث بزرگ و گـنجینهء نـفیس و آثار و تألیفات و میراث‌ گرانقدری که دانشمندان بزرگ اسلام‌،به‌‌ ویژه‌ شیعه از خویش به یادگار گذاشته‌اند.
# آگاه ساختن عالمان،فرهیختگان، طلاب،دانشجویان و سایر علاقه‌مندان‌ و پیروان‌ اسلام‌ و تشیع،به میراث بزرگ و گـنجینهء نـفیس و آثار و تألیفات و میراث‌ گرانقدری که دانشمندان بزرگ اسلام‌،به‌‌ ویژه‌ شیعه از خویش به یادگار گذاشته‌اند.
# مرتبط ساختن امت اسلامی به‌ گذشتهء درخشانش در‌ عرصهء‌ علم،فرهنگ و تمدن شکوهمند اسلامی و مـیراث پرارج و بـی‌نظیر ائمـهء طاهرین(ع) و اهل بیت پیامبر‌(ص) و سـود‌ جـستن‌ و بـهره‌ور ساختن این‌ ارتباط با گذشته، جهت آگاهی بیشتر در مسیر تکامل فردی و اجتماعی‌ مسلمانان‌ و شیعیان.
# مرتبط ساختن امت اسلامی به‌ گذشتهء درخشانش در‌ عرصهء‌ علم،فرهنگ و تمدن شکوهمند اسلامی و مـیراث پرارج و بـی‌نظیر ائمـهء طاهرین(ع) و اهل بیت پیامبر‌(ص) و سـود‌ جـستن‌ و بـهره‌ور ساختن این‌ ارتباط با گذشته، جهت آگاهی بیشتر در مسیر تکامل فردی و اجتماعی‌ مسلمانان‌ و شیعیان.
# از همه مهمتر تبیین و توضیح تفکر و اندیشه نـورانی و شـیوهء حـسنهء آل البیت‌(ع) در‌ بیان‌ اسلام،قرآن،احکام و شریعت پاک‌ مـحمدی(ص)<ref>همان، ص114</ref>
# از همه مهمتر تبیین و توضیح تفکر و اندیشه نـورانی و شـیوهء حـسنهء آل البیت‌(ع) در‌ بیان‌ اسلام، قرآن،احکام و شریعت پاک‌ مـحمدی(ص)<ref>همان، ص114</ref>


==بخش‌ها==
==بخش‌ها==
خط ۴۵: خط ۴۵:
# گروه گزینش: اولویت بندی منابع و تحقیقات بر اساس نیازهای جامعه علمی و فرهنگی، از طرف دیگر آثار و منابعی که موجب انحراف و انحطاط جامعه اسـلامی اسـت،از دائرهء تحقیق و پژوهش و از میان متون و تـراث‌ اسلامی‌ خارج‌ سازند. بـنابراین کـتاب‌ گزینش شده،باید برای امـت اسـلامی مفید باشد و به استحکام و استواری عقاید جامعه‌ کـمک کـند‌.
# گروه گزینش: اولویت بندی منابع و تحقیقات بر اساس نیازهای جامعه علمی و فرهنگی، از طرف دیگر آثار و منابعی که موجب انحراف و انحطاط جامعه اسـلامی اسـت،از دائرهء تحقیق و پژوهش و از میان متون و تـراث‌ اسلامی‌ خارج‌ سازند. بـنابراین کـتاب‌ گزینش شده،باید برای امـت اسـلامی مفید باشد و به استحکام و استواری عقاید جامعه‌ کـمک کـند‌.
# گروه‌ ارزیاب و گردآورندهء نسخه‌ها: پس از‌ انـتخاب‌ کـتاب موردنظر، گروه ارزیـاب‌ مـؤسسه، جستجوی گستردهء خویش را جـهت‌ یـافتن نسخه‌های آن کتاب در فهارس‌ نسخه‌های خطی کتابخانه‌ها آغاز می‌کند و تعداد شمارهء نسخه‌های‌ یافته‌ شده در فـهارس را‌ در‌ لیـستهای مخصوص ثبت‌ می‌کند، سپس برای ارزیـابی آن نـسخ موجود وارد عـمل مـی‌شود و نـسخهء گزینش و ارزیابی شده را کـه از همه بهتر است انتخاب‌ می‌نماید.برای این کار ضوابط و موازین‌ و ملاکهایی‌ وجود دارد که خبرگان گـروه‌ ارزیـاب و متخصصان فن آنها را به کار مـی‌گیرند و از مـهمترین ایـن مـلاکها ایـن است‌ که نـسخه بـه خط خود مؤلف باشد و یا نزد مؤلف قرائت‌ شده‌ و یا در‌ زمان خود وی‌ استنساخ و مورد تـأیید وی قـرار گـرفته باشد و یا اینکه با نسخهء اصل مـقابله و یـا‌ نـزد عـلما اسـتماع شـده و یا از طرف مؤلف صحت آن‌ تأیید‌ گردیده‌ و همچنین‌ تاریخ نسخه و هویت استنساخ‌کننده شناسایی و یا واقف‌ آن در ترجیح و ارزیابی تأثیر فراوان دارد.
# گروه‌ ارزیاب و گردآورندهء نسخه‌ها: پس از‌ انـتخاب‌ کـتاب موردنظر، گروه ارزیـاب‌ مـؤسسه، جستجوی گستردهء خویش را جـهت‌ یـافتن نسخه‌های آن کتاب در فهارس‌ نسخه‌های خطی کتابخانه‌ها آغاز می‌کند و تعداد شمارهء نسخه‌های‌ یافته‌ شده در فـهارس را‌ در‌ لیـستهای مخصوص ثبت‌ می‌کند، سپس برای ارزیـابی آن نـسخ موجود وارد عـمل مـی‌شود و نـسخهء گزینش و ارزیابی شده را کـه از همه بهتر است انتخاب‌ می‌نماید.برای این کار ضوابط و موازین‌ و ملاکهایی‌ وجود دارد که خبرگان گـروه‌ ارزیـاب و متخصصان فن آنها را به کار مـی‌گیرند و از مـهمترین ایـن مـلاکها ایـن است‌ که نـسخه بـه خط خود مؤلف باشد و یا نزد مؤلف قرائت‌ شده‌ و یا در‌ زمان خود وی‌ استنساخ و مورد تـأیید وی قـرار گـرفته باشد و یا اینکه با نسخهء اصل مـقابله و یـا‌ نـزد عـلما اسـتماع شـده و یا از طرف مؤلف صحت آن‌ تأیید‌ گردیده‌ و همچنین‌ تاریخ نسخه و هویت استنساخ‌کننده شناسایی و یا واقف‌ آن در ترجیح و ارزیابی تأثیر فراوان دارد.
# گروه بازخوانی و تقطیع نص: بعد از انتخاب نسخه‌ها و عکس نسخه‌های بـهتر، نـسخهء موردنظر نزد‌ یکی از فاضل‌ترین و آگاه‌ترین شخص به لغت عربی،قرائت‌ می‌شود و گروه با بهره‌برداری از علائم‌ نگارشی مانند:فاصله، نقطه گذاری، علامت‌ تعجب،اسـتفهام،اسـتنکار و جمله‌های‌ معترضه و اشاره به آیـات و روایـات،به‌ تقطیع‌‌ متن و ویراستاری صوری آن،نسخه را برای‌ مقابله،تصحیح و گزینش متنی استوار آماده‌ می‌سازد.
# گروه بازخوانی و تقطیع نص: بعد از انتخاب نسخه‌ها و عکس نسخه‌های بـهتر، نـسخهء موردنظر نزد‌ یکی از فاضل‌ترین و آگاه‌ترین شخص به لغت عربی، قرائت‌ می‌شود و گروه با بهره‌برداری از علائم‌ نگارشی مانند:فاصله، نقطه گذاری، علامت‌ تعجب،اسـتفهام،اسـتنکار و جمله‌های‌ معترضه و اشاره به آیـات و روایـات،به‌ تقطیع‌‌ متن و ویراستاری صوری آن،نسخه را برای‌ مقابله،تصحیح و گزینش متنی استوار آماده‌ می‌سازد.
# گروه استنساخ: پس از اینکه تقطیع‌ نص و توزیع فقرات آن تمام شد،نـسخه مـورد نظر به‌ حروفچین‌ داده مـی‌شود تـا با دستگاههای مجهز حروفچینی،نسخه‌ای‌ جدید و حروفچینی شده را استنساخ نماید و برای دقت در این کار،نسخهء حروفچینی‌ شده با اصل نسخه،مطابقت داده شده و مقابله‌ می‌گردد‌ تا خطا و اغلاط آن اصلاح‌ شود و نـسخه‌ای سـالم و دور از اشتباه و خطا در اختیار محقق قرار گیرد.
# گروه استنساخ: پس از اینکه تقطیع‌ نص و توزیع فقرات آن تمام شد،نـسخه مـورد نظر به‌ حروفچین‌ داده مـی‌شود تـا با دستگاههای مجهز حروفچینی،نسخه‌ای‌ جدید و حروفچینی شده را استنساخ نماید و برای دقت در این کار،نسخهء حروفچینی‌ شده با اصل نسخه،مطابقت داده شده و مقابله‌ می‌گردد‌ تا خطا و اغلاط آن اصلاح‌ شود و نـسخه‌ای سـالم و دور از اشتباه و خطا در اختیار محقق قرار گیرد.
# گروه مقابله نسخه‌ها: در این مرحله، گروه مقابله،نسخهء حروفچینی و تصحیح‌ شده‌ را‌ با‌ دیگر نسخه‌های خطی مقابله‌ می‌کنند‌ و موارد‌ اختلافی‌ بین نسخه‌ها در برگه‌ای جداگانه کـه هـمراه نسخهء حـروفچینی‌ شده است،ثبت می‌گردد و برای هریک از نسخه‌ها،به تناسب نسخهء گرفته‌ شده‌ از‌ مراکز و کتابخانه‌ها رمزی تعیین مـی‌شود مثلا برای نسخه‌ای‌ که‌ از کتابخانهء مجلس شورای‌ اسلامی،گرفته شده،رمـز«م»و بـرای‌ کـتابخانهء آستان قدس رضوی،رمز«ق» انتخاب می‌شود و همچنین سایر نسخه‌ها‌.
# گروه مقابله نسخه‌ها: در این مرحله، گروه مقابله،نسخهء حروفچینی و تصحیح‌ شده‌ را‌ با‌ دیگر نسخه‌های خطی مقابله‌ می‌کنند‌ و موارد‌ اختلافی‌ بین نسخه‌ها در برگه‌ای جداگانه کـه هـمراه نسخهء حـروفچینی‌ شده است،ثبت می‌گردد و برای هریک از نسخه‌ها،به تناسب نسخهء گرفته‌ شده‌ از‌ مراکز و کتابخانه‌ها رمزی تعیین مـی‌شود مثلا برای نسخه‌ای‌ که‌ از کتابخانهء مجلس شورای‌ اسلامی،گرفته شده،رمـز«م»و بـرای‌ کـتابخانهء آستان قدس رضوی،رمز«ق» انتخاب می‌شود و همچنین سایر نسخه‌ها‌.
خط ۵۳: خط ۵۳:
#:ج.بخش استخراج احادیث در مـصادر اهـل سنت‌:در‌ این بخش نیز روایاتی که در متن اثر به صراحت،یا به اشاره‌ و یا‌ به‌ مفاد آنها استدلال شده است،در منابع و مصادر اهل سنت و عامه مورد کاوش قرار گرفته‌ و بـا‌ دقـت به آن مصادر ارجاع و ثبت می‌شود.
#:ج.بخش استخراج احادیث در مـصادر اهـل سنت‌:در‌ این بخش نیز روایاتی که در متن اثر به صراحت،یا به اشاره‌ و یا‌ به‌ مفاد آنها استدلال شده است،در منابع و مصادر اهل سنت و عامه مورد کاوش قرار گرفته‌ و بـا‌ دقـت به آن مصادر ارجاع و ثبت می‌شود.
# گروه استخراج اقوال فقهی: که‌ خود‌ به‌‌ دو بخش تقسیم می‌گردد:
# گروه استخراج اقوال فقهی: که‌ خود‌ به‌‌ دو بخش تقسیم می‌گردد:
#:الف.بخش استخراج اقوال فقهی‌ عالمان شیعی:در این بخش اقدام‌ به‌‌ استخراج‌ اقوال نقل شـده در مـصادر و منابع‌ فقهی و جز آن‌که به عالمان امامیه‌ تعلق‌‌ دارد،می‌شود،خواه نقل قول مستقیم باشد و یا از آنان نقل شده باشد که دارای بابی‌‌ بزرگ‌ و گسترده است و شامل مسائلی چون: شهرت،اجـماع،مـسائل اخـتلافی و غیر آنها می‌گردد‌.همچنین‌ اقـوالی کـه بـه صورت: ذهب الیه بعض‌،قال‌ به‌ جماعة،احتمله‌ آخرون،تردّد او توقف او‌ تأمّل‌ فیه طائفة و مانند اینها آمده است،نیز شناسایی و اسـتخراج مـی‌شود.
#:الف.بخش استخراج اقوال فقهی‌ عالمان شیعی:در این بخش اقدام‌ به‌‌ استخراج‌ اقوال نقل شـده در مـصادر و منابع‌ فقهی و جز آن‌که به عالمان امامیه‌ تعلق‌‌ دارد،می‌شود،خواه نقل قول مستقیم باشد و یا از آنان نقل شده باشد که دارای بابی‌‌ بزرگ‌ و گسترده است و شامل مسائلی چون: شهرت،اجـماع،مـسائل اخـتلافی و غیر آنها می‌گردد‌.همچنین‌ اقـوالی کـه بـه صورت: ذهب الیه بعض‌، قال‌ به‌ جماعة،احتمله‌ آخرون،تردّد او توقف او‌ تأمّل‌ فیه طائفة و مانند اینها آمده است،نیز شناسایی و اسـتخراج مـی‌شود.
#:ب.بـخش استخراج اقوال‌ فقهی‌ عالمان‌ اهل سنت:در این‌ بـخش‌،هـمهء مراحلی‌ که‌‌ در‌ بخش پیشین ذکر شد،اجرا می‌شود‌،با‌ این تفاوت که در منابع اهل سنت جستجو صورت می‌گیرد،البـته بـا‌ مـراعات‌ و دقت‌ کامل در ارجاع اقوال استخراج‌ شده به منابع‌ و مصادر‌ اصـلی‌ و به حسب مذاهب عالمانی‌ که‌ اقوالشان‌ استخراج می‌گردد،مثلا از فقه‌ شافعی:به کتاب الأمّ شافعی؛مختصر مزنی؛مـهذب‌ فـیروز‌ آبـادی؛و فتح العزیز رافعی و...و از‌ فقه‌ حنفی‌ به:مشکل الآثار‌ طحاوی‌؛احکام القـرآن جـصّاص؛مبسوط‌ سرخسی‌؛هدایه و شرح هدایهء مرغینانی و جامع الصغیر شیبانی و از فقه مالکی:به‌ الموطأ مالک؛احکام‌ القـرآن‌ قـرطبی و ابـن‌ عربی؛الفتاوی و بدایة المجتهد‌ ابن‌ رشد و از‌ فقه‌ حنبلی‌:به احکام النساء احـمد‌ بـن‌ حـنبل؛المغنی ابن قدامه،الاحکام‌ السلطانیه ابویعلی،الفتاوی الکبری ابن‌ تیمیه و از فقه ظاهری‌:به‌ المـحلی ابـن حـزم و جز اینها ارجاع‌ می‌گردد‌.
#:ب.بـخش استخراج اقوال‌ فقهی‌ عالمان‌ اهل سنت:در این‌ بـخش‌،هـمهء مراحلی‌ که‌‌ در‌ بخش پیشین ذکر شد،اجرا می‌شود‌،با‌ این تفاوت که در منابع اهل سنت جستجو صورت می‌گیرد،البـته بـا‌ مـراعات‌ و دقت‌ کامل در ارجاع اقوال استخراج‌ شده به منابع‌ و مصادر‌ اصـلی‌ و به حسب مذاهب عالمانی‌ که‌ اقوالشان‌ استخراج می‌گردد،مثلا از فقه‌ شافعی:به کتاب الأمّ شافعی؛مختصر مزنی؛مـهذب‌ فـیروز‌ آبـادی؛و فتح العزیز رافعی و...و از‌ فقه‌ حنفی‌ به:مشکل الآثار‌ طحاوی‌؛احکام القـرآن جـصّاص؛مبسوط‌ سرخسی‌؛هدایه و شرح هدایهء مرغینانی و جامع الصغیر شیبانی و از فقه مالکی:به‌ الموطأ مالک؛احکام‌ القـرآن‌ قـرطبی و ابـن‌ عربی؛الفتاوی و بدایة المجتهد‌ ابن‌ رشد و از‌ فقه‌ حنبلی‌:به احکام النساء احـمد‌ بـن‌ حـنبل؛المغنی ابن قدامه،الاحکام‌ السلطانیه ابویعلی،الفتاوی الکبری ابن‌ تیمیه و از فقه ظاهری‌:به‌ المـحلی ابـن حـزم و جز اینها ارجاع‌ می‌گردد‌.
#:اضافه‌ بر‌ این‌ دو مورد،در‌ این‌ دو بخش، اشعار،امثال،لغت و غـیر آن نـیز استخراج و ارجاع داده می‌شود.
#:اضافه‌ بر‌ این‌ دو مورد،در‌ این‌ دو بخش، اشعار،امثال،لغت و غـیر آن نـیز استخراج و ارجاع داده می‌شود.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش