مستغفری، جعفر بن محمد

مستغفری، جعفر بن محمد

نام	مستغفری، جعفر بن محمد
نام های دیگر	جعفر بن محمد المستغفری نسفی سمرقندی، ابوالعباس
نام پدر
متولد
محل تولد
رحلت	432 هـ.ق
اساتید
برخی آثار
کد مؤلف	AUTHORCODE2351AUTHORCODE

ابوالعباس، جعفر بن محمد بن معتز بن محمد بن مستغفر بن فتح بن ادريس مستغفرى نسفى سمرقندى نخشبى حنفى، در سال 350 هجرى در شهر نسف در نزديكى سمرقند و در خانواده‌اى اهل علم به دنيا آمد.

پدر و پدر بزرگ او از علماى آن سامان به شمار مى‌آمدند و در تربيت او نقش مهمى را عهده دار شدند.

خاندان

جعفر بن محمد مستغفرى از خاندانى اهل علم بود. پدرش ابوعلى، محمد نسفى معروف به «شيخ»، از علماى منطقۀ خود بود. (318 - 372 هجرى)

او از محضر درس ابا حفص احمد بن محمد عجلى استفاده كرد.

پدر بزرگش ابوبكر معتز بن محمد بن مستغفر هم از مشايخ روايى است.

فرزندش ابوذر بن جعفر بن محمد مستغفرى خطيب شهر نسف بود و بعد از پدر جانشين وى گشت. او از محضر درس پدر و ابوالفضل، يعقوب بن اسحاق سلامى و ابومحمد، عبدالملك ابن مروان ميدانى و ابوعلى حاجبى بهره برده بود.

تحصيلات

جعفر بن محمد مستغفرى از همان دوران كودكى در زادگاه خود شهر نسف نزد پدر و پدر بزرگ خود به فراگيرى علم و دانش مشغول گشت.

سپس در مجلس درس ابومحمد عبدالله بن محمد زر رازى حاضر شد.

بعد از آن به سرخس رفت و در مجلس درس ابن ابى على، زاهر بن احمد سرخسى شركت كرد. سپس به بخارا رفت و در مجلس درس محمد بن احمد غنجار حافظ شركت نمود.

بعد از آن به مرو رفت و از محضر ابوالهيثم محمد بن مكى استفاده برد.

شخصيت

جعفر بن محمد مستغفرى از علماى بزرگ دوران خود در منطقۀ ماوراء النهر و شمال استان خراسان به شمار مى‌آمد. او پيرو مذهب «حنفى» و در اصول عقايد پيرو مسلك «اشعرى» بود.

برخى او را پيرو مذهب شافعى دانسته‌اند و برخى ديگر احتمال داده‌اند كه او شيعه باشد.

كتاب او «طب النبي صلى‌الله‌عليه‌وآله» در ميان علماى شيعه مشهور است و بسيار سفارش به مطالعه آن شده و خواجه نصيرالدين طوسى از وى تعبير به «شيخ» و «امام» مى‌كند.

سخنان علما

سمعانى دربارۀ ايشان مى‌گويد:

«خطيبُ نسف كان فقيها، فاضلا و محدثا مكثرا، صدوقا».

يعنى: او خطيب شهر نسف و شخصيتى فقيه، دانشمند و محدثى بزرگ بود كه روايات فراوانى را روايت كرده و انسانى راستگو بود.

«ابن قطلوبغا» در كتاب «تاج التراجم» مى‌گويد:

«خطيب نسف لم يكن بما وراء النهر في عصره مثله، كان فقيها، محدثا، فاضلا، مكثرا، حافظا، صدوقا».

يعنى: او خطيب شهر نسف و در دوران خود شخصيتى بى نظير در منطقۀ ماوراءالنهر بود. او شخصيتى فقيه، راوى حديث و دانشمند بود و روايات فراوانى را روايت كرده است. او حافظ قرآن است و روايات فراوانى را نيز حفظ كرده و انسانى راستگو است.

ميرزا عبدالله افندى، صاحب كتاب رياض العلما دربارۀ ايشان مى‌فرمايد:

«الكامل الجليل المعروف بالشيخ الإمام». يعنى: او شخصيتى كامل و داراى كمالات بوده و بزرگوار و معروف به شيخ و امام است.

اساتيد

او از محضر درس علماى فراوانى بهره برده است مانند:

1 - پدرش ابوعلى محمد بن معتز مستغفرى

2 - پدر بزرگش ابوبكر معتز بن محمد بن مستغفر

3 - ابن ابى على زاهر بن احمد سرخسى

4 - ابوسهل هارون بن احمد استرآبادى

5 - ابوعبدالله محمد بن احمد غنجار حافظ

6 - ابوالهيثم محمد بن مكى كشميهني

7 - ابومحمد عبدالله بن محمد بن زر رازى و شخصيت‌هاى فراوان ديگر

شاگردان

علماى فراوانى نيز از محضر درس ايشان بهره بردند مانند:

1 - فرزندش ابوذر بن جعفر بن محمد مستغفري

2 - ابومحمد عبدالعزيز نخشبى نسفى (متوفاى 456 يا 457 هجرى)

3 - قاضى ابومنصور سمعانى جد أعلاى ابوسعد سمعانى

4 - حافظ ابومحمدحسن بن احمد سمرقندى

5 - قاضى ابوعلى حسن بن عبدالملك و شخصيت‌هاى فراوان ديگرى از علما

تأليفات

1 - طب النبي صلى‌الله‌عليه‌وآله

2 - تاريخ نسف

3 - تاريخ سمرقند

4 - تاريخ كش

5 - معرفة الصحابة

6 - دلائل النبوة

7 - كتاب الأوائل

8 - شمائل النبي صلى‌الله‌عليه‌وآله

9 - فضائل القرآن

10 - خطب النبي صلى‌الله‌عليه‌وآله يا الخطب النبوية

وفات

ابوالعباس مستغفرى، اين دانشمند بزرگ، پس از عمرى خدمت به اسلام، در جمادى الاولى سال 432 هجرى در شهر نسف ديده از جهان فروبست و به ديار باقى شتافت.

وابسته‌ها

روش تندرستی در اسلام

طب النبي صلی الله عليه و آله و سلم

دلائل النبوة

فضائل القرآن