تنزيه القرآن عن المطاعن

تنزیه القرآن عن المطاعن

نام کتاب	تنزیه القرآن عن المطاعن
نام های دیگر کتاب
پدیدآورندگان	قاضی عبدالجبار بن احمد (نويسنده)
زبان	عربی
کد کنگره	‏BP‎‏ ‎‏93‎‏/‎‏5‎‏ ‎‏/‎‏ق‎‏2‎‏ت‎‏9‎‏ ‎‏1384
موضوع	تفاسیر اهل سنت - قرن 4ق. قرآن - دفاعیه‎ها و ردیه‎ها قرآن - متشابهات و محکمات
ناشر	دار النهضة الحديثة
مکان نشر	بیروت - لبنان
سال نشر	1426 هـ.ق یا 2005 م
کد اتوماسیون	AUTOMATIONCODE10495AUTOMATIONCODE

معرفى اجمالى

تنزيه القرآن عن المطاعن، نوشته قاضى عبدالجبار معتزلى و به زبان عربى است.

ساختار و گزارش محتوا

كتاب اشاره‌اى كوتاه به زندگانى مؤلف كرده و داراى يك مقدمه از مؤلف و بخش‌هايى به تعداد سوره‌هاى قرآن كريم مى‌باشد. در ذيل هر سوره سؤالاتى تحت عنوان (مسألة) طرح شده و بدان‌ها پاسخ داده مى‌شود.

چنانكه از شيوۀ نگارش «تنزيه القرآن...» برمى‌آيد، هدف مؤلف بيان نكاتى بوده كه در ذهن خواننده سؤال برانگيز است. اگرچه كتاب فراگير اغلب آيات قرآن كريم از سورۀ حمد تا سورۀ ناس است؛ اما عبارات گزينش شده با عنايت به ويژگى پيش گفته، قصد مؤلف بوده است و تمام سوره‌ها و آيات قرآن را شرح نكرده است؛ بلكه به اشكالاتى از جهت صناعت زبان عربى و عدم تطابق با آراى معتزلى پاسخ داده شده است. هدف اصلى و اساسى نگارش اين كتاب پرداختن و مستدل ساختن عقايد معتزله است كه بخش زيادى از كتاب را به خود اختصاص داده است. پاره‌اى از اين اشكالات متوجه ظاهر نظم از جهتى است كه با عقايد معتزله سازگار نيست. اصلى‌ترين مباحثى كه مؤلف در چنين مواردى به آن پرداخته، اصول پنج‌گانۀ اعتقادى معتزليان است. اين كتاب به رغم آن كه در بيان آراى معتزله بسيار روشنگر است با توجه به تبحّر كامل مؤلف در مباحث نظم عبارات قرآن كريم و زيبايى تركيب قرآنى كه سراسر بلاغت و اعجاز در خود دارد، بسيار كارآمد است.

نسخه‌شناسى

مؤلف كتاب قاضى عبدالجبار همدانى از عالمان قرن چهارم و پنجم هجرى است. اين كتاب در قطع وزيرى با جلد گالينگور در 496 صفحه براى بار دوم در سال 1426 هجرى قمرى توسط «دار النهضة الحدثية» بيروت منتشر شده است.

منابع مقاله

بهاءالدين خرمشاهى، دانشنامه قرآن، ج اول: ص689. ج دوم: ص1621.

پیوندها

مطالعه کتاب تنزیه القرآن عن المطاعن در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور