هداية الأصول (شرح فارسی باب حادیعشر): تفاوت میان نسخه‌ها
جز (Hbaghizadeh@noornet.net صفحهٔ هداية الأصول (شرح فارسی باب حادیعشر) را بدون برجای‌گذاشتن تغییرمسیر به هداية الأصول (شرح فارسی باب حادیعشر) منتقل...) |
(لینک درون متنی) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
<div class= | <div class="wikiInfo"> | ||
[[پرونده:NUR14791J1.jpg|بندانگشتی|هداية الأصول]] | [[پرونده:NUR14791J1.jpg|بندانگشتی|هداية الأصول]] | ||
{| class="wikitable aboutBookTable" style="text-align:Right" | {| class="wikitable aboutBookTable" style="text-align:Right" | ||
|+ | |+ | ||
|- | |- | ||
! نام کتاب!! data-type= | ! نام کتاب!! data-type="bookName" |هداية الأصول | ||
|- | |- | ||
|نام های دیگر کتاب | |نام های دیگر کتاب | ||
|data-type= | | data-type="otherBookNames" |الباب الحادي عشر. شرح | ||
شرح فارسي بر باب حادي عشر | شرح فارسي بر باب حادي عشر | ||
|- | |- | ||
|پدیدآورندگان | |پدیدآورندگان | ||
|data-type= | | data-type="authors" |[[مؤلف ناشناخته (قرن 10ق)]] (نويسنده) | ||
[[ | [[حلی، حسن بن یوسف]] (نويسنده) | ||
[[تاجبخش، اسماعيل]] (مصحح) | [[تاجبخش، اسماعيل]] (مصحح) | ||
| خط ۲۰: | خط ۲۰: | ||
|- | |- | ||
|زبان | |زبان | ||
|data-type= | | data-type="language" | فارسي عربي | ||
|- | |- | ||
|کد کنگره | |کد کنگره | ||
|data-type= | | data-type="congeressCode" style="direction:ltr" |BP 210/5 /ع8 ب20422 | ||
|- | |- | ||
|موضوع | |موضوع | ||
|data-type= | | data-type="subject" |حلي، حسن بن يوسف، 648 - 726ق. الباب الحادي عشر - نقد و تفسير | ||
کلام شيعه اماميه - قرن 8ق. - نقد و تفسير | کلام شيعه اماميه - قرن 8ق. - نقد و تفسير | ||
|- | |- | ||
|ناشر | |ناشر | ||
|data-type= | | data-type="publisher" |مجلس شوراي اسلامي، کتابخانه موزه و مرکز اسناد | ||
|- | |- | ||
|مکان نشر | |مکان نشر | ||
|data-type= | | data-type="publishPlace" | ايران - تهران | ||
|- | |- | ||
||سال نشر | ||سال نشر | ||
|ata-type= | | ata-type="publishYear" |مجلد1: 1382ش, | ||
|-class= | |- class="articleCode" | ||
|کد اتوماسیون | |کد اتوماسیون | ||
|data-type= | | data-type="automationCode" |AUTOMATIONCODE14791AUTOMATIONCODE | ||
|} | |} | ||
</div> | </div> | ||
'''هداية الأصول'''، شرح فارسی باب حادیعشر ابومنصور حسن بن یوسف بن مطهر | '''هداية الأصول'''، شرح فارسی باب حادیعشر [[حلی، حسن بن یوسف|ابومنصور حسن بن یوسف بن مطهر حلی]]، معروف به [[حلی، حسن بن یوسف|حلی]] (وفات 726ق) است. نگارنده این اثر، مؤلفی ناشناس به نام «هدایتالله» است که از شرح زندگانی و میزان دانش او اطلاع دقیقی در دست نیست. تاریخ تألیف این شرح آنگونه که از آخر کتاب برمیآید، دوم ذیقعده 981ق، است<ref>ر.ک: مقدمه مصحح، ص11</ref>. | ||
کتاب با کوشش دکتر اسماعیل تاجبخش، تصحیح و چاپ شده است. | کتاب با کوشش دکتر اسماعیل تاجبخش، تصحیح و چاپ شده است. | ||
کتاب باب حادیعشر از منابع و متون کلاسیک علم کلام بشمار میآید. این کتاب دو شرح بسیار مشهور دیگر نیز دارد: «النافع يوم الحشر» نگاشته فاضل مقداد و «مفتاح الباب» اثر مخدوم حسینی که این دو شرح به کوشش دکتر مهدی محقق تحقیق و منتشر شده است<ref>ر.ک: همان</ref>. | کتاب باب حادیعشر از منابع و متون کلاسیک علم کلام بشمار میآید. این کتاب دو شرح بسیار مشهور دیگر نیز دارد: «النافع يوم الحشر» نگاشته [[فاضل مقداد، مقداد بن عبدالله|فاضل مقداد]] و «مفتاح الباب» اثر مخدوم حسینی که این دو شرح به کوشش دکتر مهدی محقق تحقیق و منتشر شده است<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
اثر حاضر، یعنی «هداية الأصول»، از نسخههای منحصربهفردی است که مجموعاً دارای پنجاه صفحه و هر صفحه حدود بیستودو سطر است<ref>ر.ک: همان</ref>. | اثر حاضر، یعنی «هداية الأصول»، از نسخههای منحصربهفردی است که مجموعاً دارای پنجاه صفحه و هر صفحه حدود بیستودو سطر است<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
شارح در گزارش باب حادیعشر به زبان فارسی، بیش از هر چیز از دو شرح فاضل مقداد و مخدوم حسینی و سخنان خواجه طوسی در | شارح در گزارش باب حادیعشر به زبان فارسی، بیش از هر چیز از دو شرح فاضل مقداد و مخدوم حسینی و سخنان [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه طوسی]] در «[[تجريد الاعتقاد]]» سود جسته است؛ اما سخن او در پارهای موارد، دشوار و پیچیده و نامفهوم است که مصحح در حد توان خویش پارهای از آنها را باز نموده است<ref>ر.ک: همان، ص12</ref>. | ||
گفتنی است که کاتب نسخه، کمسواد و بیدقت بوده است و خواننده گرامی در جایجای کتاب، این ضعف و کاستی را ملاحظه خواهد نمود و اگر شرح فاضل مقداد و مخدوم حسینی نبود، تصحیح این کتاب ناممکن به نظر میرسید<ref>ر.ک: همان</ref>. | گفتنی است که کاتب نسخه، کمسواد و بیدقت بوده است و خواننده گرامی در جایجای کتاب، این ضعف و کاستی را ملاحظه خواهد نمود و اگر شرح فاضل مقداد و مخدوم حسینی نبود، تصحیح این کتاب ناممکن به نظر میرسید<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
| خط ۷۱: | خط ۷۱: | ||
==پانویس == | ==پانویس == | ||
<references/> | <references /> | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
مقدمه مصحح و متن کتاب. | مقدمه مصحح و متن کتاب. | ||
== وابسته‌ها == | == وابسته‌ها == | ||
[[تجريد الاعتقاد]] | |||
==پیوندها== | ==پیوندها== | ||
نسخهٔ ۲۴ مارس ۲۰۱۸، ساعت ۰۸:۴۹
| نام کتاب | هداية الأصول |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | الباب الحادي عشر. شرح
شرح فارسي بر باب حادي عشر |
| پدیدآورندگان | مؤلف ناشناخته (قرن 10ق) (نويسنده)
حلی، حسن بن یوسف (نويسنده) تاجبخش، اسماعيل (مصحح) |
| زبان | فارسي عربي |
| کد کنگره | BP 210/5 /ع8 ب20422 |
| موضوع | حلي، حسن بن يوسف، 648 - 726ق. الباب الحادي عشر - نقد و تفسير
کلام شيعه اماميه - قرن 8ق. - نقد و تفسير |
| ناشر | مجلس شوراي اسلامي، کتابخانه موزه و مرکز اسناد |
| مکان نشر | ايران - تهران |
| سال نشر | مجلد1: 1382ش, |
| کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE14791AUTOMATIONCODE |
هداية الأصول، شرح فارسی باب حادیعشر ابومنصور حسن بن یوسف بن مطهر حلی، معروف به حلی (وفات 726ق) است. نگارنده این اثر، مؤلفی ناشناس به نام «هدایتالله» است که از شرح زندگانی و میزان دانش او اطلاع دقیقی در دست نیست. تاریخ تألیف این شرح آنگونه که از آخر کتاب برمیآید، دوم ذیقعده 981ق، است[۱].
کتاب با کوشش دکتر اسماعیل تاجبخش، تصحیح و چاپ شده است.
کتاب باب حادیعشر از منابع و متون کلاسیک علم کلام بشمار میآید. این کتاب دو شرح بسیار مشهور دیگر نیز دارد: «النافع يوم الحشر» نگاشته فاضل مقداد و «مفتاح الباب» اثر مخدوم حسینی که این دو شرح به کوشش دکتر مهدی محقق تحقیق و منتشر شده است[۲].
اثر حاضر، یعنی «هداية الأصول»، از نسخههای منحصربهفردی است که مجموعاً دارای پنجاه صفحه و هر صفحه حدود بیستودو سطر است[۳].
شارح در گزارش باب حادیعشر به زبان فارسی، بیش از هر چیز از دو شرح فاضل مقداد و مخدوم حسینی و سخنان خواجه طوسی در «تجريد الاعتقاد» سود جسته است؛ اما سخن او در پارهای موارد، دشوار و پیچیده و نامفهوم است که مصحح در حد توان خویش پارهای از آنها را باز نموده است[۴].
گفتنی است که کاتب نسخه، کمسواد و بیدقت بوده است و خواننده گرامی در جایجای کتاب، این ضعف و کاستی را ملاحظه خواهد نمود و اگر شرح فاضل مقداد و مخدوم حسینی نبود، تصحیح این کتاب ناممکن به نظر میرسید[۵].
«هداية الأصول»، برخلاف شرح مخدوم حسینی، شرح مزجی نیست، بلکه شرحی است بر مبنای «قال» و «أقول» که گاهی نقد آرای فلاسفه و متکلمان اشعری و معتزلی نیز در آن دیده میشود. هدف هدایتالله آن است که از عقاید کلامی شیعه، عالمانه دفاع کند. او خود شیعه است و شیعیان را «فرقه ناجیه» مینامد[۶].
چند نکته:
- از ویژگیهای نثری این کتاب آن است که همچون پارهای از متون قدیم، واژه «چنانچه» در همه جای کتاب، در معنای موصولی و به معنی «چنانکه» بهکار رفته است و معنای شرطی به معنای «اگر» ندارد.
- عبارت «هر محل که» به معنای «هرگاه»، «هرجا» و «اگر» بسیار بهکار رفته است.
- واژههایی همچون لغة، معرفة، جهة و علة در متن بهترتیب بهصورت لغت، معرفت، جهت و علت و واژه آینه به شکل «آئینه» بهکار رفته است.
- ازآنجاکه تنها یک دستنوشت از این اثر شناخته شده، مبنای تحقیق ما بر همین دستنوشت بوده که در پاورقیها از آن با حرف رمز «س» یاد شده و برای سهولت مراجعه با شمارههای داخل دو قلاب، به صفحات آن اشاره شده است.
- مصحح کتاب در پاورقی صفحه اول کتاب، وجه تسمیه باب حادیعشر را توضیح داده تا وجه تسمیه «هداية الأصول» نیز روشن شود[۷].
فهرست مطالب در ابتدای کتاب و فهارس آیات، روایات، کسان و مطالب کتاب در انتهای آن ذکر شده است. در پاورقیهای کتاب، اختلاف نسخ، معانی آیات و توضیح برخی از عبارات ذکر شده است.
در آغاز کتاب، مقدمهای از سید محمدعلی احمدی ابهری، رئیس کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی، درباره نسخههای خطی کتابخانه مجلس شورای اسلامی، از جمله نسخه خطی کتاب حاضر و همچنین فعالیتهای آن کتابخانه در زمینه تصحیح و احیای نسخ خطی، درج شده است.
پانویس
منابع مقاله
مقدمه مصحح و متن کتاب.