تاریخ جدید یزد: تفاوت میان نسخهها
جز (جایگزینی متن - 'ايرج افشار ' به 'ايرج افشار ') |
(لینک درون متنی) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
<div class= | <div class="wikiInfo"> | ||
[[پرونده:NUR10688J1.jpg|بندانگشتی|تاریخ جدید یزد]] | [[پرونده:NUR10688J1.jpg|بندانگشتی|تاریخ جدید یزد]] | ||
{| class="wikitable aboutBookTable" style="text-align:Right" | {| class="wikitable aboutBookTable" style="text-align:Right" | ||
|+ | |+ | ||
|- | |- | ||
! نام کتاب!! data-type= | ! نام کتاب!! data-type="bookName" |تاریخ جدید یزد | ||
|- | |- | ||
|نام های دیگر کتاب | |نام های دیگر کتاب | ||
|data-type= | | data-type="otherBookNames" | | ||
|- | |- | ||
|پدیدآورندگان | |پدیدآورندگان | ||
|data-type= | | data-type="authors" |[[کاتب یزدی، احمد بن حسین]] (نويسنده) | ||
[[افشار، ایرج]] (محقق) | [[افشار، ایرج]] (محقق) | ||
|- | |- | ||
|زبان | |زبان | ||
|data-type= | | data-type="language" |فارسی | ||
|- | |- | ||
|کد کنگره | |کد کنگره | ||
|data-type= | | data-type="congeressCode" style="direction:ltr" |DSR 2129 /ز53 ک2 | ||
|- | |- | ||
|موضوع | |موضوع | ||
|data-type= | | data-type="subject" |یزد - تاریخ - متون قدیمی تا قرن 14 | ||
|- | |- | ||
|ناشر | |ناشر | ||
|data-type= | | data-type="publisher" |امير کبير | ||
|- | |- | ||
|مکان نشر | |مکان نشر | ||
|data-type= | | data-type="publishPlace" |تهران - ایران | ||
|- | |- | ||
|سال نشر | |سال نشر | ||
|data-type= | | data-type="publishYear" | 1386 هـ.ش | ||
|-class= | |- class="articleCode" | ||
|کد اتوماسیون | |کد اتوماسیون | ||
|data-type= | | data-type="automationCode" |AUTOMATIONCODE10688AUTOMATIONCODE | ||
|} | |} | ||
</div> | </div> | ||
'''تاریخ جدید یزد'''، تأليف [[کاتب یزدی، احمد بن حسین|احمد بن حسين بن على كاتب يزدى]] تاريخ نگار يزدى سده نهم قمرى به زبان فارسى است. اين كتاب در ايام سلطنت جهانشاه قراقوينلو (839-872ق) نوشته شده است و تا وقايع 862ق را دربر دارد. از زندگى مؤلف اطلاعى در دست نيست. این کتاب به کوشش [[افشار، ایرج|ایرج افشار]] به چاپ رسیده است. | |||
== ساختار== | == ساختار== | ||
| خط ۵۱: | خط ۴۶: | ||
مؤلف در مقدمه كتاب از كتابهايى؛ چون تواريخ | مؤلف در مقدمه كتاب از كتابهايى؛ چون تواريخ [[تاريخ الطبري، تاريخ الأمم و الملوك|طبرى]]، [[المنتظم في تاريخ الأمم و الملوك|ابنجوزى]]، يافعى، [[تاریخ گزیده|تاريخ گزيده]]، [[سير الملوك|سيرالملوك نظامالملك]]، [[البلدان، اليعقوبي|كتابالبلدان يعقوبى]]، [[عجائب الأقاليم السبعة إلی نهاية العمارة|عجايبالاقاليم]]، جامعالحكايات، تاريخ جهانگيرى و تاريخ معينى شاهرخى نام برده كه در تأليف كتاب به آنها نظر داشته است. همچنين در مورد چند سلسله گفته است كه تواريخ خاص آن سلسلهها را ديده، اما نام آنها را نياورده است. از بعضى «راويان ثقات و پيران كهن سال صادق القول» نيز مطالبى نقل كرده است؛ ولى اساس تأليف كتاب وى تاريخ يزد، نوشته جعفر بن محمد جعفرى بوده است. تاريخ يزد جعفرى تا وقايع 845ق را دربرگرفته؛ بنابراين تاريخ جديد يزد در مناسبت با وقايع بعد از اين تاريخ اهميت دارد. | ||
تاريخ جديد يزد نسبت به تاريخ يزد مفصّلتر است و مطالبى از جمله قحطى 858ق و سيل 860ق و احداث بقعه امامزاده در 861ق حاصل مشاهدات شخصى مؤلف است. | تاريخ جديد يزد نسبت به تاريخ يزد مفصّلتر است و مطالبى از جمله قحطى 858ق و سيل 860ق و احداث بقعه امامزاده در 861ق حاصل مشاهدات شخصى مؤلف است. | ||
نسخهٔ ۲۷ فوریهٔ ۲۰۱۸، ساعت ۱۰:۵۰
| نام کتاب | تاریخ جدید یزد |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | |
| پدیدآورندگان | کاتب یزدی، احمد بن حسین (نويسنده)
افشار، ایرج (محقق) |
| زبان | فارسی |
| کد کنگره | DSR 2129 /ز53 ک2 |
| موضوع | یزد - تاریخ - متون قدیمی تا قرن 14 |
| ناشر | امير کبير |
| مکان نشر | تهران - ایران |
| سال نشر | 1386 هـ.ش |
| کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE10688AUTOMATIONCODE |
تاریخ جدید یزد، تأليف احمد بن حسين بن على كاتب يزدى تاريخ نگار يزدى سده نهم قمرى به زبان فارسى است. اين كتاب در ايام سلطنت جهانشاه قراقوينلو (839-872ق) نوشته شده است و تا وقايع 862ق را دربر دارد. از زندگى مؤلف اطلاعى در دست نيست. این کتاب به کوشش ایرج افشار به چاپ رسیده است.
ساختار
تاريخ جديد يزد مشتمل بر دوازده مقاله است. دو مقاله نخست كتاب به روايت افسانه؛ مانندِ ساختن زندان در يزد به دست اسكندر و اوضاع آن شهر در دوره ملوك فرس اختصاص دارد. ده مقاله ديگر درباره سلسلههاى پس از اسلام است. قسمت مهم كتاب از فصل هفتم به بعد است؛ يعنى آنچه به دوره تيمورى، به ويژه عهد شاهرخ و فرزندان او كه در فارس و يزد حكمروايى مىكردند، همچنين جهانشاه قراقوينلو مربوط مىشود.
گزارش محتوا
مؤلف در مقدمه كتاب از كتابهايى؛ چون تواريخ طبرى، ابنجوزى، يافعى، تاريخ گزيده، سيرالملوك نظامالملك، كتابالبلدان يعقوبى، عجايبالاقاليم، جامعالحكايات، تاريخ جهانگيرى و تاريخ معينى شاهرخى نام برده كه در تأليف كتاب به آنها نظر داشته است. همچنين در مورد چند سلسله گفته است كه تواريخ خاص آن سلسلهها را ديده، اما نام آنها را نياورده است. از بعضى «راويان ثقات و پيران كهن سال صادق القول» نيز مطالبى نقل كرده است؛ ولى اساس تأليف كتاب وى تاريخ يزد، نوشته جعفر بن محمد جعفرى بوده است. تاريخ يزد جعفرى تا وقايع 845ق را دربرگرفته؛ بنابراين تاريخ جديد يزد در مناسبت با وقايع بعد از اين تاريخ اهميت دارد.
تاريخ جديد يزد نسبت به تاريخ يزد مفصّلتر است و مطالبى از جمله قحطى 858ق و سيل 860ق و احداث بقعه امامزاده در 861ق حاصل مشاهدات شخصى مؤلف است.
پس از برآمدن اسلام و گرايش مردم يزد به دين اسلام، عنوان «دارالعباد» يا «دارالعباده» به اين شهر داده شد، زيرا «علاءالدوله كالنجار» از ملكشاه سلجوقى تقاضاى حكومت يزد را كرده بود، تا در آن جا به عبادت بپردازد.
احمد كاتب، در كتاب تاريخ جديد يزد، مىنويسد: «... ملكشاه سلجوقى حكومت يزد را به علاءالدوله كالنجار واگذار كرد و آن را دارالعباده ناميد.»
اين كتاب، همچنين حاوى اطلاعات مفيدى درباره ابنيه موجود يزد، بقاع و ساختمانهاى از ميان رفته و تاريخ بناى آنها است. از ديگر ويژگىهاى اين كتاب است: كاربرد لغات و اصطلاحات خاص عمارات و ساختمانها؛ مانند طنبى و پيشان و پيشگاه، كه در منابع ديگر كمتر به كار رفته است.
وضعيت كتاب
از تاريخ جديد يزد تاكنون هشت نسخه خطى شناخته شده كه قديمىترين آنها متعلق به قرن يازدهم است. در 1345ش نيز بر اساس سه نسخه خطى با تصحيح و مقدمه ايرج افشار چاپ شد. فهرست مطالب كتاب در انتهاى اثر آمده است.
منابع مقاله
مقدمه و متن كتاب