ابن اثیر، علی بن محمد: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ' الدين' به 'الدين'
جز (جایگزینی متن - 'اب‍و ال‍ح‍س‍ن‌' به 'اب‍وال‍ح‍س‍ن‌')
جز (جایگزینی متن - ' الدين' به 'الدين')
خط ۴۷: خط ۴۷:
'''ابوالحسن على بن محمد بن محمد بن عبدالكريم شيبانى جزرى''' مشهور به عز‌الدين ابن اثير (555-630) مورخ، اديب، و محدث، صاحب دو کتاب تاريخى الكامل و [[أسد الغابة في معرفة الصحابة]] است.
'''ابوالحسن على بن محمد بن محمد بن عبدالكريم شيبانى جزرى''' مشهور به عز‌الدين ابن اثير (555-630) مورخ، اديب، و محدث، صاحب دو کتاب تاريخى الكامل و [[أسد الغابة في معرفة الصحابة]] است.


پدرش در دستگاه سلاطين آن زنگى موقعيت ويژه‌اى داشت و مناصبى را از سوى آنان بر عهده داشت. او به جهت دارايى و ثروت زيادش، از مالكان و تجار مشهور جزيره بود و بين موصل و شام سفرهاى تجارى متعدد كرد و بارها از سوى فرنگيان به اموال و كاروانهاى تجارى او تعرض شد. سه فرزند او از عالمان و مؤلفان مشهورند. مجد‌ الدين مبارك فرزند بزرگتر به علوم حديث پرداخت و دو کتاب جامع الاصول في احاديث الرسول و النهاية في غريب الحديث را نوشت. برادر كوچكتر ضياء‌ الدين نصر اللّه به ادبيات روى آورد و کتابهاى المثل السائر في ادب الكاتب و الشاعر، ديوان ترسل و الجامع الكبير في صناعة المنظوم را تأليف كرد.
پدرش در دستگاه سلاطين آن زنگى موقعيت ويژه‌اى داشت و مناصبى را از سوى آنان بر عهده داشت. او به جهت دارايى و ثروت زيادش، از مالكان و تجار مشهور جزيره بود و بين موصل و شام سفرهاى تجارى متعدد كرد و بارها از سوى فرنگيان به اموال و كاروانهاى تجارى او تعرض شد. سه فرزند او از عالمان و مؤلفان مشهورند. مجد‌الدين مبارك فرزند بزرگتر به علوم حديث پرداخت و دو کتاب جامع الاصول في احاديث الرسول و النهاية في غريب الحديث را نوشت. برادر كوچكتر ضياء‌الدين نصر اللّه به ادبيات روى آورد و کتابهاى المثل السائر في ادب الكاتب و الشاعر، ديوان ترسل و الجامع الكبير في صناعة المنظوم را تأليف كرد.


عز‌الدين على برادر وسطى در اوايل سال 555 در جزيرۀ ابن عمر از منطقۀ جزيره در شمال رود فرات متولد شد. از كودكى و جوانى او اطلاع چندانى در دست نيست جز آنكه خود ذيل رويدادهاى سال 571 در الكامل مى‌نويسد: در ماه رمضان كسوف رخ داد و من آن هنگام 16 سال داشتم و نزد استادم حساب مى‌خواندم كه از ترس به او پناه بردم چون از علم نجوم نيز بهره‌مند بود. همچنين ذيل حوادث سال 575 نوشته است: نزد يكى از علماء رفتم تا حديث پيامبر را از او بشنوم.
عز‌الدين على برادر وسطى در اوايل سال 555 در جزيرۀ ابن عمر از منطقۀ جزيره در شمال رود فرات متولد شد. از كودكى و جوانى او اطلاع چندانى در دست نيست جز آنكه خود ذيل رويدادهاى سال 571 در الكامل مى‌نويسد: در ماه رمضان كسوف رخ داد و من آن هنگام 16 سال داشتم و نزد استادم حساب مى‌خواندم كه از ترس به او پناه بردم چون از علم نجوم نيز بهره‌مند بود. همچنين ذيل حوادث سال 575 نوشته است: نزد يكى از علماء رفتم تا حديث پيامبر را از او بشنوم.
خط ۵۵: خط ۵۵:
ابن اثير در علوم و فنون مختلف از جمله حديث، قراءت، خطاب به، لغت، مغازى و سير پيش رفت و در زمرۀ مشاهير و فقهاى موصل قرار گرفت و كم كم به دربار سلطان راه يافت.
ابن اثير در علوم و فنون مختلف از جمله حديث، قراءت، خطاب به، لغت، مغازى و سير پيش رفت و در زمرۀ مشاهير و فقهاى موصل قرار گرفت و كم كم به دربار سلطان راه يافت.


ابن طقطقى در آداب السلطانيه علت راهيابى او به دستگاه سلطان و خليفه را اينگونه شرح مى‌دهد: «صاحب موصل كه گمان مى‌كنم نور‌ الدين بوده به مجد‌ الدين برادر ابن اثير گفت: شخصى امين و متدين برايم پيدا كن كه راز نگهدار باشد و پيام شفاهى مرا به خليفه برساند. مجد‌ الدين، برادرش عز‌الدين را معرفى كرد. سلطان او را خواست و پيغام‌هايى را به او داد و به او گفت هم اكنون عازم شو. ابن اثير نزد برادر آمد تا با او وداع كند. مجد از او پرسيد سلطان دربارۀ چه با تو سخن گفت؟
ابن طقطقى در آداب السلطانيه علت راهيابى او به دستگاه سلطان و خليفه را اينگونه شرح مى‌دهد: «صاحب موصل كه گمان مى‌كنم نور‌الدين بوده به مجد‌الدين برادر ابن اثير گفت: شخصى امين و متدين برايم پيدا كن كه راز نگهدار باشد و پيام شفاهى مرا به خليفه برساند. مجد‌الدين، برادرش عز‌الدين را معرفى كرد. سلطان او را خواست و پيغام‌هايى را به او داد و به او گفت هم اكنون عازم شو. ابن اثير نزد برادر آمد تا با او وداع كند. مجد از او پرسيد سلطان دربارۀ چه با تو سخن گفت؟


عز‌الدين گفت اى برادر؛تو لحظاتى پيش دربارۀ دين و امانت و راز دارى من پيش سلطان گواهى داده‌اى و درست نيست تو را تكذيب نمايم. پس مجد‌ الدين گريست و برادرش را دعا كرد. اين حادثه اخلاق ابن اثير را براى ما روشن مى‌سازد.
عز‌الدين گفت اى برادر؛تو لحظاتى پيش دربارۀ دين و امانت و راز دارى من پيش سلطان گواهى داده‌اى و درست نيست تو را تكذيب نمايم. پس مجد‌الدين گريست و برادرش را دعا كرد. اين حادثه اخلاق ابن اثير را براى ما روشن مى‌سازد.


به جهت موقعيتى كه بغداد در آن زمان داشت ابن اثير به آنجا رفت ولى محل سكونت خود را نيز رها نكرده و هر از چند گاهى به موصل برمى‌گشت و شاگردان از او استفاده مى‌بردند.
به جهت موقعيتى كه بغداد در آن زمان داشت ابن اثير به آنجا رفت ولى محل سكونت خود را نيز رها نكرده و هر از چند گاهى به موصل برمى‌گشت و شاگردان از او استفاده مى‌بردند.


مؤلف الكامل به دار الاماره زياد رفت و آمد داشت و براى نور‌ الدين، حديث و تاريخ مى‌گفت. بخصوص در شبهاى ماه رمضان كه مجلس دربار به شب نشينى و فكاهت و داستان گويى و رقص و آوازه خوانى مى‌گذشت!
مؤلف الكامل به دار الاماره زياد رفت و آمد داشت و براى نور‌الدين، حديث و تاريخ مى‌گفت. بخصوص در شبهاى ماه رمضان كه مجلس دربار به شب نشينى و فكاهت و داستان گويى و رقص و آوازه خوانى مى‌گذشت!


ابن اثير مدتى را نيز در حلب و دمشق و قدس گذرانيد و نزد بزرگان آنجا ميهمان بود.
ابن اثير مدتى را نيز در حلب و دمشق و قدس گذرانيد و نزد بزرگان آنجا ميهمان بود.
خط ۷۱: خط ۷۱:
ابن اثير حافظ حديث و تاريخ و آگاه به انساب و اخبار عرب بود. [[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|ابن جوزى]] از او به عنوان استاد ياد كرده و [[ابن کثیر، اسماعیل بن عمر|ابن كثير]] و ابن عمار حنبلى او را ستوده‌اند.
ابن اثير حافظ حديث و تاريخ و آگاه به انساب و اخبار عرب بود. [[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|ابن جوزى]] از او به عنوان استاد ياد كرده و [[ابن کثیر، اسماعیل بن عمر|ابن كثير]] و ابن عمار حنبلى او را ستوده‌اند.


ابن اثير از لحاظ سياسى با حكّام عصر خود هماهنگ و همراه بود و به خلفاى عباسى تمايل داشت مگر دربارۀ الناصر‌ الدين اللّه كه به خاطر لغزش‌هايش از او انتقاد كرده است. وى در موضوع نبرد با فرنگيان صليبى و مغولان، بسيار متعصب بود. حاكمان اتابكى و ايوبى را مى‌ستود كه نمونه‌اى از ستايش او نسبت به اتابكيان بخصوص هم عصر خود نور‌ الدين ارسلان شاه در مقدمۀ کتاب التاريخ الباهر آمده است.
ابن اثير از لحاظ سياسى با حكّام عصر خود هماهنگ و همراه بود و به خلفاى عباسى تمايل داشت مگر دربارۀ الناصر‌الدين اللّه كه به خاطر لغزش‌هايش از او انتقاد كرده است. وى در موضوع نبرد با فرنگيان صليبى و مغولان، بسيار متعصب بود. حاكمان اتابكى و ايوبى را مى‌ستود كه نمونه‌اى از ستايش او نسبت به اتابكيان بخصوص هم عصر خود نور‌الدين ارسلان شاه در مقدمۀ کتاب التاريخ الباهر آمده است.


وى در 25 شعبان سال 630 در حلب وفات كرد. تاريخ مرگ او را سال 631 يا 633 هم گفته‌اند. با آنكه ابن اثير از علوم مختلف بهره‌مند بود در تاريخ و حديث شهرت بيشترى دارد.
وى در 25 شعبان سال 630 در حلب وفات كرد. تاريخ مرگ او را سال 631 يا 633 هم گفته‌اند. با آنكه ابن اثير از علوم مختلف بهره‌مند بود در تاريخ و حديث شهرت بيشترى دارد.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش