جستارهایی در تاریخ علوم دوره اسلامی

جستارهایی در تاریخ علوم دوره اسلامی

نام کتاب	جستارهایی در تاریخ علوم دوره اسلامی
نام های دیگر کتاب	مقالات چاپ شده در دانشنامه جهان اسلام، مجلدات اول تا پنجم
پدیدآورندگان	اعلم، هوشنگ (نويسنده)
زبان	فارسی
کد کنگره	‏Q‎‏ ‎‏127‎‏ ‎‏/‎‏الف‎‏6‎‏ج‎‏5
موضوع	پزشکی سنتی - مقاله‌‏ها و خطابه‌‏ها علوم - کشورهای اسلامی - مقاله‌‏ها و خطابه‌‏ها علوم اسلامی - تاریخ - مقاله‌‏ها و خطابه‌‏ها گیاهان دارویی - مقاله‌‏ها و خطابه‌‏ها کشورهای اسلامی - تاریخ - مقاله‌ها و خطابه‌ها
ناشر	بنیاد دائرةالمعارف اسلامی
مکان نشر	تهران - ایران
سال نشر	1381 هـ.ش
کد اتوماسیون	AUTOMATIONCODE13394AUTOMATIONCODE

معرفى اجمالى

جستارهايى در تاريخ علوم دوره اسلامى اثر هوشنگ اعلم، مجموعه مقالات وى در حوزه‌هاى گياه‌شناسى، داروشناسى و حيوان‌شناسى در دو حرف «ب و پ» مجلدات اول تا پنجم دانشنامه جهان اسلام است.

ساختار

كتاب با مقدمه‌اى مختصرى از دكتر حداد عادل در اهميت كتاب آغاز شده است. پس از آن مقدمه مؤلف در روش، محتوا، شكل و سبك مقالات است. در متن كتاب نيز واژه‌هاى حرف ب و پ آمده است.

گزارش محتوا

نويسنده با هدف آگاهى يا راهنمايى پژوهشگران جوان و نسبتاً تازه‌كار كنونى و آينده بنياد دائرةالمعارف اسلامى، مقدّمه‌اى درباره روش پژوهش و مقاله‌نويسى دايرةالمعارفى آورده است

وى در ادامه درباره چهار خلصت كنجكاوى علمى، اشتياق علمى، وجدان حرفه‌اى، و كمال‌طلبى در كار تحقيقى توضيح مى‌دهد و سپس روش خود در اين كتاب را ذكر مى‌كند. وى در مورد روش اين مقالات چنين مى‌نويسد: بديهى است كه وجود خصلت‌ها و يا عوامل مذكور به خودى خود نمى‌تواند پژوهنده نويسنده‌اى را قادر به تهيه مقاله‌هاى دايرةالمعارفى ارزشمند موثوقى سازد. اتخاذ روش (متد) معقولى نيز لازم است، براى دو منظور: يكى براى گزينش مهمترين موادّ ضرورى از ميان توده‌اى محتملاً بزرگ از موادّى كه به انگيزه «كمال‌طلبى» مفروض يافته است؛ ديگرى براى تلفيق و تنظيم مواد برگزيده به صورت مقاله‌اى براى فلان دايرةالمعارف

وى درباره محتواى مقالات مى‌نويسد: چندى‌وچونى محتواى مقاله‌هاى دايرةالمعارفى بستگى دارد به نوع، حجم و گاهى مخاطبان/ خوانندگان عمده آن

شكل (زبانى) و سبك (نگارشى) مقاله‌هاى دايرةالمعارفى هم با آن مقاله‌هاى روزنامه‌اى و مجلّه‌اى، رمانها، داستان‌هاى كوتاه و مانند اين‌ها (كه نويسندگانشان ظاهراً خود را مقيّد به هيچ ضابطه و قاعده نگارشى نمى‌دانند) تفاوت دارد

به اعتقاد نويسنده بعضى ويژگى‌هايى كه بايد نگارش دايرةالمعارفى را از نوشته‌هاى گروه دوّمى ممتاز كند، اينهاست: 1.سادگى؛ 2. از آفت درازنويسى كه متأسفانه عارض نثر فارسى معاصر (به‌ويژه، نثر روزنامه‌اى و راديو- تلويزيونى) شده است، احتراز شود؛ 3. خوددارى از توسّل به «وجه مجهول» افعال، كه در اثر ترجمه‌هاى تحت‌اللّفظ ناشيانه از زبانهاى فرانسه، انگليسى و غيره از اوايل نهضت ترجمه در ايران (در سده گذشته) آغاز يافته و چهره نثر فارسى را زشت كرده است؛ 4. از حيث جمله‌سازى، احتراز از تعقيد و تكلّف لازم است؛ يعنى، مثلاً، جمله‌هاى مركّبى را كه حاوى يك جمله اصلى/ پايه و بيش از يك جمله تابع/ پيرو و، گاهى، جمله‌اى «معترضه» باشند و خواننده را مجبور به آكروباسى ذهنى كنند، معمولاً مى‌توان با كاربرد درست «نقطه‌گذارى» به چند جمله مستقل يا معطوف به يكديگر تبديل كرد

وضعيت كتاب

فهرست مطالب كتاب در ابتداى آن ذكر شده و فهرست نمايه‌ى واژه‌هاى عام و نمايه اعلام در پايان كتاب آمده است. در پاورقى‌ها نيز اصطلاحات لاتين الفاظ كتاب ذكر شده است.

منابع مقاله

مقدمه و متن كتاب.

پیوندها

مطالعه کتاب جستارهایی در تاریخ علوم دوره اسلامی در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور