تاريخ الفلسفة في الإسلام: تفاوت میان نسخه‌ها

لینک درون متنی
(صفحه‌ای تازه حاوی «<div class='wikiInfo'> بندانگشتی|تاريخ الفلسفة في الإسلام {| class="wikitable...» ایجاد کرد)
 
(لینک درون متنی)
خط ۱: خط ۱:
<div class='wikiInfo'>
<div class="wikiInfo">
[[پرونده:NUR13852J1.jpg|بندانگشتی|تاريخ الفلسفة في الإسلام]]
[[پرونده:NUR13852J1.jpg|بندانگشتی|تاريخ الفلسفة في الإسلام]]
{| class="wikitable aboutBookTable" style="text-align:Right"
{| class="wikitable aboutBookTable" style="text-align:Right"
|+ |
|+  
|-
|-
! نام کتاب!! data-type='bookName'|تاريخ الفلسفة في الإسلام
! نام کتاب!! data-type="bookName" |تاريخ الفلسفة في الإسلام
|-
|-
|نام های دیگر کتاب  
|نام های دیگر کتاب  
|data-type='otherBookNames'|
| data-type="otherBookNames" |
|-
|-
|پدیدآورندگان  
|پدیدآورندگان  
|data-type='authors'|[[دي بور، تجتيز .جي]] (نويسنده)
| data-type="authors" |[[دي بور، تجتيز .جي]] (نويسنده)
   
   
[[ابو ريده، محمد عبد الهادي]] (مترجم)
[[ابو ريده، محمد عبد الهادي]] (مترجم)
خط ۱۶: خط ۱۶:
|-
|-
|زبان  
|زبان  
|data-type='language'|عربي
| data-type="language" |عربي
|-
|-
|کد کنگره  
|کد کنگره  
|data-type='congeressCode' style='direction:ltr'|‏BBR‎‏ ‎‏21‎‏ ‎‏/‎‏ه‎‏8‎‏ب‎‏9  
| data-type="congeressCode" style="direction:ltr" |‏BBR‎‏ ‎‏21‎‏ ‎‏/‎‏ه‎‏8‎‏ب‎‏9  
|-
|-
|موضوع  
|موضوع  
|data-type='subject'|فلسفه اسلامي - تاريخ  
| data-type="subject" |فلسفه اسلامي - تاريخ  
 


|-
|-
|ناشر  
|ناشر  
|data-type='publisher'|دار النهضة العربية  
| data-type="publisher" |دار النهضة العربية  
|-
|-
|مکان نشر  
|مکان نشر  
|data-type='publishPlace'|لبنان - بيروت  
| data-type="publishPlace" |لبنان - بيروت  
|-
|-
||سال نشر  
||سال نشر  
|ata-type='publishYear'|
| ata-type="publishYear" |
|-class='articleCode'
|- class="articleCode"


|کد اتوماسیون  
|کد اتوماسیون  
|data-type='automationCode'|AUTOMATIONCODE13852AUTOMATIONCODE
| data-type="automationCode" |AUTOMATIONCODE13852AUTOMATIONCODE
|}
|}
</div>
</div>
خط ۴۵: خط ۴۴:


==ساختار==
==ساختار==
کتاب، مشتمل بر مقدمه‎های مترجم بر چاپ‎های اول تا سوم، مقدمه مؤلف و هفت باب است. هریک از ابواب نی‎ز حاوی فصولی است.
کتاب، مشتمل بر مقدمه‎های مترجم بر چاپ‎های اول تا سوم، مقدمه مؤلف و هفت باب است. هریک از ابواب نیز‎ حاوی فصولی است.


==گزارش محتوا==
==گزارش محتوا==
خط ۵۲: خط ۵۱:
اثر حاضر، نخستین کتابی است که در باب تاریخ فـلسفه اسـلامی به‎عنوان‎ یک مجموعه نوشته شـده و حـاصل‎ کار‎ یک خـاورشناس‎ است‎. نویسنده، خـود در آغـاز مقدمه کتابش بدین ‎‎نـکته‎ چـنین اشارت کرده است: «این کتاب پس از مختصری که‎ استاد‎ مانک در این زمینه نوشته، نخستین‎ تلاش بـرای تـبیین تاریخ‎ فلسفه‎ اسلامی به‎عنوان یک مـجموعه‎ اسـت‎ و می‎تـوان آن را شـروع جـدیدی به حساب آورد، نه تـکمیل‎کننده نوشته‎‎های‎ پیشین»<ref>ر.ک: جابری، محمدعابد، ص12؛ مقدمه نویسنده، ص13</ref>‎.
اثر حاضر، نخستین کتابی است که در باب تاریخ فـلسفه اسـلامی به‎عنوان‎ یک مجموعه نوشته شـده و حـاصل‎ کار‎ یک خـاورشناس‎ است‎. نویسنده، خـود در آغـاز مقدمه کتابش بدین ‎‎نـکته‎ چـنین اشارت کرده است: «این کتاب پس از مختصری که‎ استاد‎ مانک در این زمینه نوشته، نخستین‎ تلاش بـرای تـبیین تاریخ‎ فلسفه‎ اسلامی به‎عنوان یک مـجموعه‎ اسـت‎ و می‎تـوان آن را شـروع جـدیدی به حساب آورد، نه تـکمیل‎کننده نوشته‎‎های‎ پیشین»<ref>ر.ک: جابری، محمدعابد، ص12؛ مقدمه نویسنده، ص13</ref>‎.


اگر بر الگو شدن این کتاب، تلاشی را بیفزاییم که نویسنده در راستای جستجوی گرایش‎های تفکر فلسفی و علمی در‎ اسلام‎ از آغاز پیدایش تا ظهور ابن خلدون مبذول داشـته اسـت و سپس اتکای وی را بر شیوه ترکیبی استوار بر اثبات و عرضه تصورات و احکام‎ عام‎ در نظر بگیریم، راز شهرتی‎ را که این کتاب نزد اهل فلسفه در قلمرو اندیشه عربی مـعاصر کسـب کرده و امروز هم از آن برخوردار است، درک خـواهیم کرد<ref>ر.ک: جابری، محمدعابد، ص13</ref>‎.
اگر بر الگو شدن این کتاب، تلاشی را بیفزاییم که نویسنده در راستای جستجوی گرایش‎های تفکر فلسفی و علمی در‎ اسلام‎ از آغاز پیدایش تا ظهور [[ابن خلدون، عبدالرحمن بن محمد|ابن خلدون]] مبذول داشـته اسـت و سپس اتکای وی را بر شیوه ترکیبی استوار بر اثبات و عرضه تصورات و احکام‎ عام‎ در نظر بگیریم، راز شهرتی‎ را که این کتاب نزد اهل فلسفه در قلمرو اندیشه عربی مـعاصر کسـب کرده و امروز هم از آن برخوردار است، درک خـواهیم کرد<ref>ر.ک: جابری، محمدعابد، ص13</ref>‎.


در‎ اینجـا نگاهی کوتاه‎ اما‎ جستجوگرانه و منتقدانه خواهیم انداخت بر این کتاب قدیمی که همچنان جدید است:
در‎ اینجـا نگاهی کوتاه‎ اما‎ جستجوگرانه و منتقدانه خواهیم انداخت بر این کتاب قدیمی که همچنان جدید است:
نـخستین باب کتاب، مدخلی‎ اسـت‎ مـرکب از سه فصل اصلی که مؤلف کوشیده است در طی آن، به چیزهایی بپردازد که می‎توان آن‎‎ها را چونان عناصر اصلی تفکر فلسفی و علمی در اسلام محسوب‎ داشت‎:
نـخستین باب کتاب، مدخلی‎ اسـت‎ مـرکب از سه فصل اصلی که مؤلف کوشیده است در طی آن، به چیزهایی بپردازد که می‎توان آن‎‎ها را چونان عناصر اصلی تفکر فلسفی و علمی در اسلام محسوب‎ داشت‎:
# صحنه وقوع‎ رخدادها: دولت عربی اسلامی از بدو برپایی تـا سـقوط خلافت عباسی؛
# صحنه وقوع‎ رخدادها: دولت عربی اسلامی از بدو برپایی تـا سـقوط خلافت عباسی؛
خط ۶۴: خط ۶۴:
باب سوم تحت عنوان‎ «فلسفه‎ فیثاغورسی» که از دو فـصل اصلی تشکیل شده است، پس از آن می‎آید که فصل‎ اول آن شامل علوم ریاضی و طبیعی و پزشـکی مـی‎شـود، حال آنکه فصل‎ دوم اندیشه‎های اخوان‎ الصفا‎ را در بر دارد.
باب سوم تحت عنوان‎ «فلسفه‎ فیثاغورسی» که از دو فـصل اصلی تشکیل شده است، پس از آن می‎آید که فصل‎ اول آن شامل علوم ریاضی و طبیعی و پزشـکی مـی‎شـود، حال آنکه فصل‎ دوم اندیشه‎های اخوان‎ الصفا‎ را در بر دارد.


باب چهارم هم موضوعش فیلسوفانی هستند که با تأثیرپذیری از فلسفه نـوافلاطونی ‎جـدید در مشرق‎زمین مسلک ارسطو را پیش گرفتند و این باب پنج فصل اصلی را در برمی‎گیرد‎ که به‎تـرتیب فـلسفه کنـدی و فارابی و ابن مسکویه و ابن سینا و ابن هیثم را شامل می‎شود.
باب چهارم هم موضوعش فیلسوفانی هستند که با تأثیرپذیری از فلسفه نـوافلاطونی ‎جـدید در مشرق‎زمین مسلک [[ارسطو]] را پیش گرفتند و این باب پنج فصل اصلی را در برمی‎گیرد‎ که به‎تـرتیب فـلسفه کنـدی و [[فارابی، محمد بن محمد|فارابی]] و [[مسکویه، احمد بن محمد|ابن مسکویه]] و [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سینا]] و [[ابن هیثم، محمد بن حسن|ابن هیثم]] را شامل می‎شود.


باب پنجم تحت عنوان «فـرجام فلسفه در مشرق‎زمین» مرکب از دو فصل اصلی است‎ که‎ اولی به غزالی اختصاص یافته و دومـی به نویسندگان کتاب‎هـای مـختصر و جامع.
باب پنجم تحت عنوان «فـرجام فلسفه در مشرق‎زمین» مرکب از دو فصل اصلی است‎ که‎ اولی به [[غزالی، محمد بن محمد|غزالی]] اختصاص یافته و دومـی به نویسندگان کتاب‎هـای مـختصر و جامع.


باب ششم ویژه «فلسفه در مغرب» است و چهار فصل اصلی دارد: فصل اول به آغازه‎های فلسفه‎ورزی‎ در‎ اندلس می‎پردازد و سه فصل باقی‎مانده به‎ترتیب اختصاص دارند به ابن باجه و ابن طفیل و ابن رشد.
باب ششم ویژه «فلسفه در مغرب» است و چهار فصل اصلی دارد: فصل اول به آغازه‎های فلسفه‎ورزی‎ در‎ اندلس می‎پردازد و سه فصل باقی‎مانده به‎ترتیب اختصاص دارند به ابن باجه و ابن طفیل و ابن رشد.


سـرانجام می‎رسیم به باب هفتم که خاتمه کتاب هم هست و دو‎ فصل‎ اصلی ذیل را شامل است: اولی ویژه ابن خلدون است و دومی مختص «عرب و فلسفه مسیحی در سده‎های میانه» و کتاب چنین به پایان می‎رسد<ref>ر.ک: همان</ref>‎.
سـرانجام می‎رسیم به باب هفتم که خاتمه کتاب هم هست و دو‎ فصل‎ اصلی ذیل را شامل است: اولی ویژه [[ابن خلدون، عبدالرحمن بن محمد|ابن خلدون]] است و دومی مختص «عرب و فلسفه مسیحی در سده‎های میانه» و کتاب چنین به پایان می‎رسد<ref>ر.ک: همان</ref>‎.


بی‎گـمان، نـخستین نقشی‎ که‎ از‎ سیمای ظاهری ساختار این کتاب‎ در‎ ضمیر‎ خواننده ترسیم می‎شود، نقشی است کاملاً مثبت: بدین‎سان که کتاب کارش را از منابع داخلی و خارجی فلسفی و علمی در اسلام‎ آغاز‎ می‎کند تا در مرحله بعدی بـپردازد بـه آن‎ شاخه‎‎ها و شعبه‎ها و سیر آن‎ها در درون فرهنگ عربی اسلامی تا زمان سقوط اندلس و انتقال فلسفه و دانش‎های‎ عربی‎ به‎ اروپا. ازاین‎جهت، به نظر می‎رسد که کتاب‎ در پی ساختن تاریخ ویژه‎ای اسـت بـرای فلسفه در اسلام بر طبق الگوی تاریخ عام فلسفه‎ای‎ که‎ مورخان‎ فلسفه در اروپا در نیمه دوم سده گذشته بنا کردند و با‎ تطبیق‎ تام همان روش تاریخی یا دست‎کم به‎قدر امکان منطبق با همان روش؛ امـا‎ آن‎ هـنگام‎ که خواننده در باب محتوای کتاب و سـاختار داخـلی آن شروع به کندوکاو و ژرف‎‎نگری‎ می‎‎نماید، نقش مثبتی که در ضمیرش ترسیم شـده بـود، دچـار تشویش می‎شود<ref>ر.ک: همان</ref>‎.‎
بی‎گـمان، نـخستین نقشی‎ که‎ از‎ سیمای ظاهری ساختار این کتاب‎ در‎ ضمیر‎ خواننده ترسیم می‎شود، نقشی است کاملاً مثبت: بدین‎سان که کتاب کارش را از منابع داخلی و خارجی فلسفی و علمی در اسلام‎ آغاز‎ می‎کند تا در مرحله بعدی بـپردازد بـه آن‎ شاخه‎‎ها و شعبه‎ها و سیر آن‎ها در درون فرهنگ عربی اسلامی تا زمان سقوط اندلس و انتقال فلسفه و دانش‎های‎ عربی‎ به‎ اروپا. ازاین‎جهت، به نظر می‎رسد که کتاب‎ در پی ساختن تاریخ ویژه‎ای اسـت بـرای فلسفه در اسلام بر طبق الگوی تاریخ عام فلسفه‎ای‎ که‎ مورخان‎ فلسفه در اروپا در نیمه دوم سده گذشته بنا کردند و با‎ تطبیق‎ تام همان روش تاریخی یا دست‎کم به‎قدر امکان منطبق با همان روش؛ امـا‎ آن‎ هـنگام‎ که خواننده در باب محتوای کتاب و سـاختار داخـلی آن شروع به کندوکاو و ژرف‎‎نگری‎ می‎‎نماید، نقش مثبتی که در ضمیرش ترسیم شـده بـود، دچـار تشویش می‎شود<ref>ر.ک: همان</ref>‎.‎
خط ۸۲: خط ۸۲:


==پانویس ==
==پانویس ==
<references/>
<references />


==منابع مقاله==
==منابع مقاله==
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش