۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
(←پانویس) |
جز (جایگزینی متن - ' ،' به '،') |
||
خط ۵۵: | خط ۵۵: | ||
او با نیازی که در زمان خود به اثری در مورد خراج و مالیات احساس میکرد به تالیف کتاب گرانقدر «قاطعة اللجاج» پرداخت. | او با نیازی که در زمان خود به اثری در مورد خراج و مالیات احساس میکرد به تالیف کتاب گرانقدر «قاطعة اللجاج» پرداخت. | ||
این کتاب که به صورت فقه استدلالی نوشته شده با دسته بندی منظم و استناد به نظریات بزرگانی همچون شیخ | این کتاب که به صورت فقه استدلالی نوشته شده با دسته بندی منظم و استناد به نظریات بزرگانی همچون شیخ طوسی، علامه حلی، شهید اول و استدلال به آیات و روایات و تعیین مصادیق انواع زمین، مورد توجه فقهای عظام واقع شده است. | ||
گاهی بعضی از بزرگان همچون فاضل شیبانی آن را مورد حمایت قرار داده و گاهی نیز شیخ ابراهیم قطیفی با تالیف کتاب «سراج الوهاج» آن را مورد انتقاد شدید قرار داده است. | گاهی بعضی از بزرگان همچون فاضل شیبانی آن را مورد حمایت قرار داده و گاهی نیز شیخ ابراهیم قطیفی با تالیف کتاب «سراج الوهاج» آن را مورد انتقاد شدید قرار داده است. | ||
خط ۶۷: | خط ۶۷: | ||
== تاریخ تالیف == | == تاریخ تالیف == | ||
در ریاض العلماء <ref>ریاض | در ریاض العلماء <ref>ریاض العلماء، ج۳، ص ۴۴۱</ref>، الذریعة <ref>الذریعة، الشیخ آقا بزرک الطهرانی، ج۱۷، ص۷</ref> تاریخ تالیف کتاب سال ۹۱۶ ق ذکر شده است. | ||
در صفحۀ ۹۲ کتاب <ref>قاطعة اللجاج فی تحقیق حل الخراج،علی بن حسین بن عبد العالی عاملی کرکی، ۹۲</ref> تاریخ تالیف آن ۹۱۰ ق ذکر شده است و احتمالا این تفاوت مربوط به کلمۀ ستة عشر است که صاحب الذریعة ستة عشر و تسع مائه خوانده و در پایان کتاب سنة عشر و تسع مائه ذکر شده است. | در صفحۀ ۹۲ کتاب <ref>قاطعة اللجاج فی تحقیق حل الخراج،علی بن حسین بن عبد العالی عاملی کرکی، ۹۲</ref> تاریخ تالیف آن ۹۱۰ ق ذکر شده است و احتمالا این تفاوت مربوط به کلمۀ ستة عشر است که صاحب الذریعة ستة عشر و تسع مائه خوانده و در پایان کتاب سنة عشر و تسع مائه ذکر شده است. | ||
خط ۸۴: | خط ۸۴: | ||
- اقسام زمینها، | - اقسام زمینها، | ||
- حکم زمینهایی که در جنگ فتح شدهاند، | - حکم زمینهایی که در جنگ فتح شدهاند، | ||
- زمینهای | - زمینهای انفال، | ||
- تعیین مصادیق زمینهایی که در جنگ فتح شدهاند، | - تعیین مصادیق زمینهایی که در جنگ فتح شدهاند، | ||
- معنی خراج . | - معنی خراج . | ||
خط ۹۵: | خط ۹۵: | ||
تقسیم بندی منظم و دسته بندی مرتب اقسام زمینها، و مطالب کتاب همراه با متن روان و استحکام ادلۀ فقهی، از مهمترین ویژگیهای کتاب میباشند. | تقسیم بندی منظم و دسته بندی مرتب اقسام زمینها، و مطالب کتاب همراه با متن روان و استحکام ادلۀ فقهی، از مهمترین ویژگیهای کتاب میباشند. | ||
وی در این کتاب از اقوال اکثر فقهای قبل از خود نظیر شیخ | وی در این کتاب از اقوال اکثر فقهای قبل از خود نظیر شیخ طوسی، محقق حلی، علامه حلی، ابو الصلاح حلبی و دیگران، از کتابهای متعدد آنان استفاده کرده و بارها با استناد به اقوال آنان به اثبات نظریات خود پرداخته است با این حال وی تمام کتابهایی را که نیاز داشته است در دسترس او نبوده است به عنوان نمونه وی در صفحۀ ۸۳ <ref>قاطعة اللجاج فی تحقیق حل الخراج،علی بن حسین بن عبد العالی عاملی کرکی، ۸۳</ref> مینویسد: | ||
و لم یحضرنی فی الوقت کلام الاصحاب سوی هذا المقدار من الکتب فانقل کلام الباقین، لکن فیما اوردناه غنیة و بلاغ لاولی الالباب، فان کلام الباقین لا یخرج عن کلام الباقین لا یخرج عن کلام من حکیناه کلامهم. | و لم یحضرنی فی الوقت کلام الاصحاب سوی هذا المقدار من الکتب فانقل کلام الباقین، لکن فیما اوردناه غنیة و بلاغ لاولی الالباب، فان کلام الباقین لا یخرج عن کلام الباقین لا یخرج عن کلام من حکیناه کلامهم. | ||
خط ۱۰۳: | خط ۱۰۳: | ||
بنابراین گاهی نظریات یک فقیه را در بیشتر آثار وی ذکر میکند مثلا در صفحۀ ۴۵ <ref>قاطعة اللجاج فی تحقیق حل الخراج،علی بن حسین بن عبد العالی عاملی کرکی، ۴۵</ref> در مورد تقسیم اراضی به ۴ قسم در مورد کتابهای علامۀ حلی مینویسد: و العلامة فی مطاولاته کالمنتهی و التذکرة و متوسطاته کالتحریر و مختصراته کالقواعد و الارشاد. | بنابراین گاهی نظریات یک فقیه را در بیشتر آثار وی ذکر میکند مثلا در صفحۀ ۴۵ <ref>قاطعة اللجاج فی تحقیق حل الخراج،علی بن حسین بن عبد العالی عاملی کرکی، ۴۵</ref> در مورد تقسیم اراضی به ۴ قسم در مورد کتابهای علامۀ حلی مینویسد: و العلامة فی مطاولاته کالمنتهی و التذکرة و متوسطاته کالتحریر و مختصراته کالقواعد و الارشاد. | ||
وی حتی به شیوه و روش علماء نیز استناد مینماید به عنوان نمونه در مورد تعیین اندازۀ خراج مینویسد: هر کس در نظر علمای بزرگ مثل سید | وی حتی به شیوه و روش علماء نیز استناد مینماید به عنوان نمونه در مورد تعیین اندازۀ خراج مینویسد: هر کس در نظر علمای بزرگ مثل سید مرتضی، خواجه نصیر الدین طوسی، حسن بن مطهر تامل نماید، لم یعترضه الشک فی انهم کانوا یسلکون هذا المنهج. <ref>قاطعة اللجاج فی تحقیق حل الخراج،علی بن حسین بن عبد العالی عاملی کرکی، ص۷۴</ref> | ||
از طرف دیگر وی در نقل نظر علماء بسیار احتیاط نموده و اگر در موردی مثل التنقیح الرافع فاضل مقداد، عبارت آن کتاب را ندیده باشد مینویسد: و لم یحضرنی عنه کتابه هذه الرسالة لاحکی عبارته لکن حاصل کلامه فیه... علی ما اظن.... | از طرف دیگر وی در نقل نظر علماء بسیار احتیاط نموده و اگر در موردی مثل التنقیح الرافع فاضل مقداد، عبارت آن کتاب را ندیده باشد مینویسد: و لم یحضرنی عنه کتابه هذه الرسالة لاحکی عبارته لکن حاصل کلامه فیه... علی ما اظن.... |
ویرایش