العودة إلی نهج‌البلاغة

العودة إلی نهج البلاغة

نام کتاب	العودة إلی نهج البلاغة
نام های دیگر کتاب	بازگشت به نهج البلاغه. عربی بازگشت به نهج البلاغه
پدیدآورندگان	نور الدین، عباس (مترجم) مرکز بقیه الله الاعظم (ع) للدراسات و النشر (گردآورنده) خامنه‌ای، علی، رهبر جمهوری اسلامی ایران (نويسنده)
زبان	عربی
کد کنگره	‏DSR‎‏ ‎‏1692‎‏ ‎‏/‎‏ن‎‏9‎‏ ‎‏ب‎‏2043
موضوع	خامنه‎ای، علی، رهبر جمهوری اسلامی ایران، 1318 - - پیامها و سخنرانیها علی بن ابی طالب (ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. نهج البلاغه - کنگره‎ها
ناشر	الدار الإسلامية
مکان نشر	بیروت - لبنان
سال نشر	2000 م
کد اتوماسیون	3482

معرفى اجمالى

«العوده الى نهج‌البلاغه»، مجوعه سه سخنرانى از آيت‌الله خامنه‌اى(حفظه‌الله) است كه به به همت بنياد نهج‌البلاغه به عربى ترجمه شده است. اين كتاب نگاهى جديد به نهج‌البلاغه است كه نويسنده در ضمن طرح چند مبحث مهم، به موضوعات مختلفى پيرامون اين كتاب گران‌سنگ مى‌پردازد.

ساختار:

از آن جا كه كتاب در واقع گردآورى سه سخنرانى است، در واقع در سه فصل تنظيم و عناوين مهم آن بخش‌هاى مختلف آن را تشكيل مى‌دهد.

گزارش محتوا:

حضرت آيه‌اللّه خامنه‌اى(حفظه‌الله) كه از آغاز نسبت به نهج‌البلاغه عنايت ويژه داشته و در تحقيق و تدريس آن پيشگام بودند، در دوران رياست جمهورى خويش رياست شوراى عالى علمى بنياد نهج‌البلاغه را پذيرفتند و اين بنياد همواره مورد حمايت‌هاى علمى و معنوى ايشان بوده است. ايشان در سه كنگره از كنگره‌هاى بين المللى نهج‌البلاغه براى ايراد نطق افتتاحيه شركت فرمودند كه متن سخنرانى‌هاى معظّم‌له پس از پياده شدن از نوار توسط گروه ادبيات بنياد نهج‌البلاغه ويرايش و چاپ گرديده است.

عناوين سخنرانى‌هاى ايشان به ترتيب عبارت است از:

1- «نگاهى به ويژگى‌هاى دوران زمامدارى على(ع)»

2- «لزوم گسترش تعليمات نهج‌البلاغه در جهان اسلام»

3- «حكومت در نهج‌البلاغه»

اكنون به خلاصه‌اى از مطالب هر فصل اشاره مى‌شود:

1-نويسنده در ابتداى اين فصل از كتاب، به طرح متفاوت مسأله «حكومت» در نهج‌البلاغه با شيوه ديگر محققان و مؤلفان اشاره مى‌كند؛ البته يادآور مى‌شود كه: «چنين نيست كه اميرالمؤمنين(ع) فصلى مستقل در باره حكومت باز كرده باشد و با ترتيب مقدماتى به نتيجه‌گيرى برسد. شيوه سخن او در اين باب هم، مانند ابواب ديگر، شيوه‌اى حكيمانه است؛ يعنى عبور از مقدمات و تأمل و تمركز بر روى نتيجه. نگاه اميرالمؤمنين(ع) به مسأله حكومت، نگاه حكيم بزرگى است كه با منبع وحى پيوند نزديك دارد». نويسنده بحث «معناى حكومت» را با اين سؤال مورد بررسى قرار مى‌دهد كه آيا «حكومت» از ديدگاه امام(ع)، به همان معنايى است كه در فرهنگ متداول جهان كهن و جهان امروز از آن فهميده مى‌شود يا «حكومت» در فرهنگ نهج‌البلاغه، مفهوم ديگرى دارد؟

ضرورت حكومت و منشأ حكومت و حكومت حق است يا تكليف ديگر مباحث اين فصل از كتاب را تشكيل مى‌دهند. اميرالمؤمنين(ع) در بيانى خلاصه و موجز، حكومت را هم يك حق مى‌داند و هم يك تكليف.

2- نهج‌البلاغه سخن رئيس مملكت، حاكم و فرمانرواى بزرگى است كه سلطنت و حكومت او بر كشور پهناور و عظيمى گسترش داشته است. اميرالمؤمنين(ع) به عنوان يك حاكم اسلامى حرف مى‌زند و با جامعه‌اى كه تحت اشراف و حكومت خود اوست، سخن مى‌گويد، و اين بخش بيشترين سخنانى است كه از اميرالمؤمنين(ع) در نهج‌البلاغه نقل شده است.

خصوصيت ويژه زمان و تصوير شخصيت على(ع) در نهج‌البلاغه از مطالب خواندنى اين بخش از كتاب است. در ادامه نيز توصيه‌هاى تحقيقى مفيدى آماده است كه در بخشى از آن مى‌خوانيم: «به هر حال گاهى انسان دو بخش از يك خطبه را مى‌بيند كه فوق‌العاده مهم هم هست، اما ميانشان فاصله افتاده است. بايد صاحب همّتانى بنشينند و اين جا به جا شدگى‌ها را پى‌گيرى و بازيابى كنند».

3- نويسنده درباره لزوم گسترش تعاليم نهج‌البلاغه در جهان اسلام اگر چه كارهاى انجام شده، در اين زمينه را خوب ارزيابى مى‌كند؛ اما متذكر مى‌شود كه «كارهاى اصولى و اساسى كه بتواند مدرسه نهج‌البلاغه را در كل فضاى جهان اسلام گسترش بدهد، همچنان باقى است».

در ادامه كتاب، اهميت قدمت نهج‌البلاغه و ارتباط قرآن با نهج‌البلاغه مورد بحث قرار گرفته است. در پايان فصل نيز از «دنيازدگى» و «كبر» به عنوان دو نمونه از بيمارى‌هاى زمان اميرالمؤمنين(ع) كه آن حضرت درصدد درمان آن‌ها بودند، نام مى‌برد.

ايشان با توصيه با تحقيقات هر چه بيشتر درباره اين كتاب ارزشمند، اين گونه كلام خويش را به پايان مى‌رسانند: « تأكيد مى‌كنم كه اين كتاب، گنجينه بى‌نظيرى است، تمام نشدنى است و امروز هم بيشتر از هميشه ملت ما و جامعه اسلامى ما به آن نيازمند است، ما امروز به اين كتاب احتياج داريم».

منابع

مقدمه و متن كتاب‌ط

وابسته‌ها

بازگشت به نهج البلاغه

پیوندها

مطالعه کتاب العودة إلی نهج البلاغة در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور