مختصر مجمع البيان في تفسير القرآن

مختصر مجمع البیان في تفسیر القرآن

نام کتاب	مختصر مجمع البیان في تفسیر القرآن
نام های دیگر کتاب	مجمع البیان فی تفسیر القرآن. تلخیص
پدیدآورندگان	ناصری، محمد باقر (خلاصه کننده) طبرسی، فضل بن حسن (نويسنده)
زبان	عربی
کد کنگره	‏BP‎‏ ‎‏94‎‏/‎‏5‎‏ ‎‏/‎‏ط‎‏2‎‏ ‎‏م‎‏3018
موضوع	تفاسیر شیعه - قرن 6ق.
ناشر	جماعة المدرسين في الحوزة العلمیة بقم، مؤسسة النشر الإسلامي
مکان نشر	قم - ایران
سال نشر	1413 هـ.ق
کد اتوماسیون	1985

«مختصر مجمع البيان» خلاصه از از كتاب مجمع البيان طبرسى است كه توسط شيخ محمد باقر ناصرى انجام و منتشر شده است.

انگيزۀ مؤلف

ناصرى در مقدمۀ خود مى‌نويسد:در حوزۀ علميۀ شهر ناصريه به تدريس تفسير قرآن مشغول بودم، احساس كردم به تفسيرى نياز است كه شامل آيات الاحكام، اسباب نزول، بيان مفردات و مطرح كردن برخى مطالب قرآنى بر اساس ديدگاه شيعه و روايات اهل بيت(ع) باشد، بعد از مشورت فراوان به اين نتيجه رسيدم كه تفسير مجمع البيان را خلاصه نمايم.

روش تلخيص

ناصرى در مقدمه مى‌نويسد:«سعى كردم از چارچوب تفسير مجمع البيان خارج نشوم،بدين جهت اغلب از تعابير، جملات و كلمات آن استفاده كردم. قصص، احكام و آراء مختصر و كوتاه برگزيدم و بخش‌هاى بيان آيات، احكام و اسباب نزول را بيشتر مورد توجه قرار دادم. از خوض در ادبيات و لغت پرهيز نموده، مطالب اين بخش را كنار گذاشتم. از اخبار و روايات و آراء به آنچه غرض را مى‌رساند اكتفا نمودم.»

بنابر اين سير ورود و خروج ايشان به بحث به اين ترتيب است كه، در هر سوره ابتدا كلياتى دربارۀ سوره از قبيل نام، مكى مدنى بودن و تعداد آيات مطرح مى‌كند سپس به بيان معنا و توضيح آيه مى‌پردازد، در اين ميان، اشاره‌اى نيز به معناى برخى لغات و وجوه و احتمالات در معناى آن خواهد داشت، به همين جهت مطالعه كننده اثرى از عناوين النزول، فضلها(سوره)، التوضيح، اللغة، الاعراب،القراءة، الحجة، و المعنى و عنوانهاى موضوعى مانند: فصل فى التقوى و المتقى،كه براى تفكيك مطالب و نظم بيشتر از طرف مرحوم طبرسى انتخاب شده بود نخواهيد ديد لذا اين مختصر بيشتر، مختصر بخش «توضيح» و«المعنى» خواهد بود، با اين وصف رويكردى اجتهادى، روايى به خود گرفته است كه جنبۀ تربيتى و هدايتى نيز خواهد داشت.

چينش فعلى مختصر مجمع بنا به گفتۀ ناصرى، 8 سال زمان به خود اختصاص داد و در سال 1400ق پايان يافت.

مقدمه‌اى كوتاه از ناصرى در ابتداى تفسير به چشم مى‌خورد كه شامل مطالبى در فضل قرآن و عظمت آن، علم تفسير و جايگاه آن، جايگاه قرآن، اهل بيت(ع) و قرآن، جايگاه تفسير مجمع البيان و مؤلف آن، انگيزۀ خود از تلخيص مجمع البيان و شيوۀ آن مى‌باشد.

نسخه شناسى

نسخۀ حاضر از مختصر مجمع البيان،در سال 1413ق توسط مؤسسه انتشارات اسلامى وابسته به جامعۀ مدرسين حوزۀ علميه قم،در 3 مجلد با قطع وزيرى به عنوان چاپ دوم به بازار عرضه شده است.فهرستى بر اساس سوره‌ها نيز آخر هر جزء راهنماى محققين خواهد بود.

چاپ ديگر آن در بيروت به سال 1989 م در 3 مجلد ارائه گرديده است.

منابع مقاله:

1-مقدمۀ مختصر مجمع البيان و ساير مجلدات آن

پیوندها

[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/12378 مطالعه کتاب مختصر مجمع البیان في تفسیر القرآن در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور]