شرح دعای سحر

شرح دعای سحر «ترجمه فارسی»

نام کتاب	شرح دعای سحر «ترجمه فارسی»
نام های دیگر کتاب
پدیدآورندگان	موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره) (مترجم) خ‍م‍ی‍ن‍ی‌، روح‌الله، رهبر انقلاب و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران (شارح)
زبان	فارسی
کد کنگره	-
موضوع	دعای سحر - نقد و تفسیر دعاها
ناشر	موسسه تنظيم و نشر آثار امام خمينی (س)
مکان نشر	تهران - ایران
سال نشر	1368 هـ.ش یا 1409 هـ.ق یا 1989 م
کد اتوماسیون	14499

«شرح دعاى سحر»، از مجموعه انتشارات مؤسسه تنظيم و نشر آثار امام خمينى(ره) است كه در آن، كتاب «شرح دعاء السحر» نوشته امام خمينى(ره) از زبان عربى به فارسى ترجمه شده است.

درباره اين اثر و برگردان حاضر چند نكته گفتنى است:

1. گروه معارف معاونت پژوهشى مؤسسه تنظيم و نشر آثار امام خمينى(س) در مقدمه‌اش كه تاريخ و مكان نگارشش را مشخص نكرده، چند مطلب را يادآور شده است:الف)- حضرت رضا(ع) ويژگى‌هاى زير را در مورد دعاى سحر از پدرشان از امام باقر(ع) نقل مى‌فرمايند:

يك)- بزرگى درخواست‌هاى اين دعا در درگاه حق تعالى؛

دو)- سرعت اجابت براى دعاكننده؛

سه)- وجود اسم اعظم در اين دعا؛

چهار)- دعاى سحر از مكنون علم حق تعالى است؛

پنج)- سفارش به حفظ اين دعا از دسترسى نااهلان.

ب)- حضرت باقر(ع) در آخر كلام خويش اين دعا را، دعاى «مباهله» مى‌خوانند و دعاى مباهله، از دعاهايى است كه در اعمال روز بيست و چهارم ذى‌الحجه (روز مباهله) خوانده مى‌شود و مشابه دعاى سحر با اضافاتى است كه از ائمه معصومين(ع) نقل شده است و در كتاب‌هاى دعا مثل «مصباح المتهجّد» شيخ طوسى(ره) و «البلد الأمين» و «مصباح» كفعمى و «إقبال الأعمال» نقل شده است.

ج)- دعاى سحر، دربردارنده اسما و صفات حق تعالى است و حضرت امام خمينى در شرح آن، به مباحث اسما و صفات و بحث دعا و اقسام آن و... پرداخته و آن را با زبان اهل معرفت همراه آيات و روايات بيان كرده‌اند.

د)- ايشان در شرح خويش ضمن بيان و نقل ديدگاه‌هاى صاحبان معرفت، برخى نظرات خاصّ خويش را نيز طرح كرده‌اند. درك و فهم كامل مطالب اين اثر نيازمند آشنايى با زبان معارف است.

ه)- تاريخ نگارش اين اثر سال 1347ق، است؛ در زمانى كه از عمر شريفشان بيش از 27 سال نگذشته بود و اولين اثر شناخته‌شده ايشان مى‌باشد.

و)- شرح دعاى سحر، بيش از سى سال مخطوط باقى مانده بود و فقط عده‌اى از نزديكان و شاگردان ايشان از آن نسخه برداشته و استفاده مى‌كردند. در سال 1359ش، براى اولين بار متن عربى كتاب همراه ترجمه فارسى به قلم مرحوم آيت‌الله سيد احمد فهرى توسط انتشارات نهضت زنان مسلمان منتشر گرديد و پس از دو سال متن عربى آن توسط مؤسسه الوفاء بيروت، با مقدمه آقاى فهرى انتشار يافت.

ز)- مؤسسه تنظيم و نشر آثار امام خمينى(س) به حكم مسئوليت و وظيفه‌اى كه به عهده دارد، متن عربى شرح دعاى سحر را با مقابله چند نسخه خطى و تصحيح و تعليق فهارس فنى در سال 1374ش، منتشر كرده است.

ح)- بيشتر بخش‌هاى اثر فوق در تبيان‌هاى موضوعى كه قبلا انتشار يافته ترجمه گرديده است و هم‌اكنون ترجمه كامل آن مطابق متن تصحيح‌شده ارائه مى‌گردد.

ط)- برخى از اصطلاحات و تعابير عرفانى اين اثر در پيوست، شرحى كوتاه شده است و تلاش گرديده كه شرح آن در حد توان روان باشد تا بهره‌مندى خوانندگان را افزايش دهد... (ر.ك: مقدمه كتاب، ص2-4).

2. براى اثر حاضر، افزون بر فهرست مطالب، فهارس فنى (آيات و روايات) و فهرست منابع شرح اصطلاحات و نيز فهرست منابع پاورقى‌ها تنظيم شده است (ر.ك: متن كتاب، ص175-190).

3. در پاورقى‌هاى افزوده‌شده بر اين كتاب، افزون بر ذكر آدرس آيات و روايات و منابع مطالب مطرح‌شده، شرح حال شخصيت‌هايى كه ذكرى از آنان به ميان آمده نيز به‌صورت مختصر نوشته شده است. همچنين گاهى توضيحاتى در مورد برخى از مطالب متن، ذكر شده است. اشكالى كه در اينجا وارد است اين است كه متأسفانه بين پاورقى‌هاى ناشر و تعليقات نويسنده هيچ تفكيكى صورت نگرفته و به‌روشنى مشخص نشده است؛ به‌عنوان مثال در اين دو مورد (همان، ص6، پاورقى 2 و ص13، پاورقى 1)، مطالب پاورقى از امام خمينى است و البته هرچند در آن، قرينه بر اينكه از مطالب نويسنده است، وجود دارد، ولى اين قرينه براى همگان به‌راحتى شناخته نمى‌شود و بهتر است براى جلوگيرى از اشتباه تصريح شود كه آن پاورقى‌ها نوشته نويسنده است، نه ناشر.

4. با توجه به آنكه نام مترجم و روش كار او مشخص نشده و كسى مسئوليت ترجمه حاضر را به‌صورت معين برعهده نگرفته و همچنين مقابله تفصيلى ترجمه فارسى حاضر با متن عربى كارى تخصصى است و فرصتى فراخ مى‌طلبد، داورى درباره اين برگردان مشكل است و پرونده آن را همچنان گشوده نگه مى‌داريم و جويندگان را به نظرخواهى از صاحب‌نظران امين ارجاع مى‌دهيم.

5. براى انجام ترجمه حاضر، از منابع متعددى (21 كتاب براى شرح اصطلاحات و 85 كتاب براى تنظيم پاورقى‌ها) از آثار معتبر به زبان عربى و فارسى استفاده شده است (ر.ك: همان، ص184-190).

6. در اين اثر بعد از پايان مطالب كتاب، تعداد 46 مورد از اصطلاحات عرفانى به‌صورت مختصر شرح شده است (ر.ك: همان، ص154-174).

منابع مقاله

مقدمه و متن كتاب.