مکاشفات رضوی: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۸۵ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۴ سپتامبر ۲۰۱۷
بدون خلاصۀ ویرایش
(لینک درون متنی)
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۵۵: خط ۵۵:
#:‌«روح، عبارت است از جوهر مدبّر بدن یا چیزى که در حکم بدن باشد؛ چنان‌که قرآن را حقّ تعالى روح خواند، وجهش اینکه تدبیر امّت بدان حاصل است. پس مجموع امّت به‌منزله بدن باشد و قرآن به‌مثابه روح مدبّر و تدبیر جوهر روح، چون مقارن خطا که آن خطا مانند خیانت باشد، نباشد، در کارخانه الهى به روح الامین موسوم مى‏گردد و اگر تدبیر آن جوهر به امورى که مافوق قدرت بشرى است تعلق شود، روح اللّه و روح القدس اسم یابد و شخص کامل که تدبیر او در عالم اشخاص بر این وجوه باشد، با وجود بدن عنصرى ملقّب شود به روح اللّه و روح القدس و روح الامین؛ اگرچه بشر است. از این جهت مولوى، حضرت رسالت‏‌‌‌پناه را ‌روح الامین گفت و جبرئیل نیز به همین اعتبار روح القدس و روح الامین است و حضرت عیسى ‌هم همچنین»<ref>ر.ک: متن کتاب، ص57</ref>.
#:‌«روح، عبارت است از جوهر مدبّر بدن یا چیزى که در حکم بدن باشد؛ چنان‌که قرآن را حقّ تعالى روح خواند، وجهش اینکه تدبیر امّت بدان حاصل است. پس مجموع امّت به‌منزله بدن باشد و قرآن به‌مثابه روح مدبّر و تدبیر جوهر روح، چون مقارن خطا که آن خطا مانند خیانت باشد، نباشد، در کارخانه الهى به روح الامین موسوم مى‏گردد و اگر تدبیر آن جوهر به امورى که مافوق قدرت بشرى است تعلق شود، روح اللّه و روح القدس اسم یابد و شخص کامل که تدبیر او در عالم اشخاص بر این وجوه باشد، با وجود بدن عنصرى ملقّب شود به روح اللّه و روح القدس و روح الامین؛ اگرچه بشر است. از این جهت مولوى، حضرت رسالت‏‌‌‌پناه را ‌روح الامین گفت و جبرئیل نیز به همین اعتبار روح القدس و روح الامین است و حضرت عیسى ‌هم همچنین»<ref>ر.ک: متن کتاب، ص57</ref>.
# ‌گاه شارح، یک مصرع را آورده و با نشانه «إلخ» کلّ بیت را اراده کرده که مصحح براى تفهیم و روانى بیشتر، بیت بعدى را در دو قلاب آورده است:
# ‌گاه شارح، یک مصرع را آورده و با نشانه «إلخ» کلّ بیت را اراده کرده که مصحح براى تفهیم و روانى بیشتر، بیت بعدى را در دو قلاب آورده است:
#:«چیست تعظیمِ خدا افراشتن [خویشتن را خوار و خاکى داشتن‏]»؛
{{شعر}}
{{ب|''چیست تعظیمِ خدا افراشتن ''|2=''خویشتن را خوار و خاکى داشتن''}}
{{پایان شعر}}
#:«یعنى تعظیم و بزرگى خدا به‌جا آوردن، خود را خوار داشتن است».
#:«یعنى تعظیم و بزرگى خدا به‌جا آوردن، خود را خوار داشتن است».
#:و قوله:
#:و قوله:
#:«پیش سبحان پس نگهدارید دل [تا نگردید از گمانِ بد خجل‏]»؛
{{شعر}}
{{ب|''پیش سبحان پس نگهدارید دل ''|2=''تا نگردید از گمانِ بد خجل''}}
{{پایان شعر}}
#:از سبحان به اعتبار تنزیه، ذات حقّ خواسته؛ از قبیل اطلاق مصدر و اراده اسم مفعول؛ یعنى، ذات مقدّس و منزّه<ref>ر.ک: مقدمه مصحح، صفحه دوازده - سیزده</ref>.
#:از سبحان به اعتبار تنزیه، ذات حقّ خواسته؛ از قبیل اطلاق مصدر و اراده اسم مفعول؛ یعنى، ذات مقدّس و منزّه<ref>ر.ک: مقدمه مصحح، صفحه دوازده - سیزده</ref>.
# ‌باید یادآور شد که شارح بزرگوار در برخى ابیات دقت خاصى مبذول داشته که در دیگر شارحان کمتر مى‏‌توان سراغ گرفت؛ براى مثال در این بیت:  
# ‌باید یادآور شد که شارح بزرگوار در برخى ابیات دقت خاصى مبذول داشته که در دیگر شارحان کمتر مى‏‌توان سراغ گرفت؛ براى مثال در این بیت:  
#:«هرکه جز ماهى ز آبش سیر شد وآنکه بى‌‏روزیست، روزش دیر شد»،
{{شعر}}
{{ب|''هرکه جز ماهى ز آبش سیر شد ''|2=''وآنکه بى‌‏روزیست، روزش دیر شد''}}
{{پایان شعر}}
#:با بیان چند وجه، آن را شرح کرده که یکى از وجوه آن کاملا نادر است و از هوش سرشار وى سرچشمه مى‏گیرد: مرجع ضمیر شین، لفظ پاک است که مراد از آن عشق یا غم عشق است.
#:با بیان چند وجه، آن را شرح کرده که یکى از وجوه آن کاملا نادر است و از هوش سرشار وى سرچشمه مى‏گیرد: مرجع ضمیر شین، لفظ پاک است که مراد از آن عشق یا غم عشق است.
#:و این سه بیت:  
#:و این سه بیت:
#:«در غم ما روزها بی‌گاه شد روزها با سوزها همراه شد»،
{{شعر}}
#:«روزها گر رفت گو روْ باک نیست تو بمان اى آنکه چون تو پاک نیست»،
{{ب|''در غم ما روزها بی‌گاه شد ''|2=''روزها با سوزها همراه شد''}}
#:«هرکه جز ماهى ز آبش سیر شد وآنکه بى‌روزیست، روزش دیر شد»،
{{ب|''روزها گر رفت گو روْ باک نیست ''|2=''تو بمان اى آنکه چون تو پاک نیست''}}
{{ب|''هرکه جز ماهى ز آبش سیر شد ''|2=''وآنکه بى‌‏روزیست، روزش دیر شد''}}
{{پایان شعر}}
#:به‌حسب ربط، با هم دست‌به‌گریبان آمده و صفت همان پاک، بیان کنند و اشاره مى‏فرمایند که عشق بحرى است بى‏پایان؛ هر عاشقى که ماهى این دریاست، لب‌تشنه زندگی کند و لب‌تشنه بمیرد و روزش دیر شد؛ یعنى به غم و اندوه گذشت. بنا بر قاعده مشهور که گویند: هنگام شادى زود بگذرد و ایام غم دیر به سر آید و معنى بیت، قسم دیگر هم بیان مى‏شود و ماهى پیوسته در آب است و از دریافت حقیقت آب در حجاب. چنان‌که حضرت مولوى در جاى دیگر مى‏فرماید:  
#:به‌حسب ربط، با هم دست‌به‌گریبان آمده و صفت همان پاک، بیان کنند و اشاره مى‏فرمایند که عشق بحرى است بى‏پایان؛ هر عاشقى که ماهى این دریاست، لب‌تشنه زندگی کند و لب‌تشنه بمیرد و روزش دیر شد؛ یعنى به غم و اندوه گذشت. بنا بر قاعده مشهور که گویند: هنگام شادى زود بگذرد و ایام غم دیر به سر آید و معنى بیت، قسم دیگر هم بیان مى‏شود و ماهى پیوسته در آب است و از دریافت حقیقت آب در حجاب. چنان‌که حضرت مولوى در جاى دیگر مى‏فرماید:  
#:«ماهى اندر آب جو و آب‌جو مى‏زند بر گوش چشمش آب جو»؛
#:«ماهى اندر آب جو و آب‌جو مى‏زند بر گوش چشمش آب جو»؛
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش