۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز
جایگزینی متن - ' »' به '»'
جز (جایگزینی متن - 'الاستبصار' به 'الاستبصار ') |
جز (جایگزینی متن - ' »' به '»') |
||
| خط ۵۵: | خط ۵۵: | ||
تكامل تدريجى فقه، در كنار فقه منصوص و فقه تفريعى، نوعى از فقه پديد آمد كه در آن پس از طرح نظريات و آراء فقهاى مذاهب مختلف اسلامى به بررسى و ارزش‌گذارى اين نظريات پرداخته مى‌شد. | تكامل تدريجى فقه، در كنار فقه منصوص و فقه تفريعى، نوعى از فقه پديد آمد كه در آن پس از طرح نظريات و آراء فقهاى مذاهب مختلف اسلامى به بررسى و ارزش‌گذارى اين نظريات پرداخته مى‌شد. | ||
اولين كتابى كه در اين نوع از فقه مقارن و خلافى نوشته شد كتاب «[[الانتصار]] » [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]] (م 436ق) مى‌باشد و بعدها [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] (م 460ق) با كتاب «الخلاف» و [[حلی، حسن بن یوسف|علامه حلى]] (م 726 ق) با كتاب «منتهى المطلب» و «تذكرة الفقهاء»، اين روش را دنبال كردند. (مستدركات أعيان الشيعة، /5 294). | اولين كتابى كه در اين نوع از فقه مقارن و خلافى نوشته شد كتاب «[[الانتصار]]» [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]] (م 436ق) مى‌باشد و بعدها [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] (م 460ق) با كتاب «الخلاف» و [[حلی، حسن بن یوسف|علامه حلى]] (م 726 ق) با كتاب «منتهى المطلب» و «تذكرة الفقهاء»، اين روش را دنبال كردند. (مستدركات أعيان الشيعة، /5 294). | ||
اين كتاب كه پس از كتاب حديثى معروف و با ارزش «[[تهذيب الأحكام]]» و كتاب مشهور «النهاية» و «[[الجمل و العقود في العبادات|الجمل و العقود]] » تأليف شده يك دوره فقه مقارنه‌اى از كتاب طهارت تا ديات مى‌باشد. | اين كتاب كه پس از كتاب حديثى معروف و با ارزش «[[تهذيب الأحكام]]» و كتاب مشهور «النهاية» و «[[الجمل و العقود في العبادات|الجمل و العقود]]» تأليف شده يك دوره فقه مقارنه‌اى از كتاب طهارت تا ديات مى‌باشد. | ||
مباحث مطرح شده در مجلدات مختلف كتاب به ترتيب عبارتند از: | مباحث مطرح شده در مجلدات مختلف كتاب به ترتيب عبارتند از: | ||
| خط ۹۷: | خط ۹۷: | ||
مثلاً در جلد اول در صفحات 169، 173، 176، 182، و همين‌طور صفحات 207، 210، 212 تا 215 از لفظ «دليلنا» استفاده نشده است. فقط در يك مورد آن هم در مسأله 19 با اين‌كه نظر اماميّه را مطرح مى‌كند اما از لفظ «دليلنا» استفاده نكرده است. (ج/6 224). | مثلاً در جلد اول در صفحات 169، 173، 176، 182، و همين‌طور صفحات 207، 210، 212 تا 215 از لفظ «دليلنا» استفاده نشده است. فقط در يك مورد آن هم در مسأله 19 با اين‌كه نظر اماميّه را مطرح مى‌كند اما از لفظ «دليلنا» استفاده نكرده است. (ج/6 224). | ||
از ديگر خصوصيات كتاب استناد به مطالب كتاب «[[تهذيب الأحكام]]» و «[[الاستبصار في ما اختلف من الأخبار|الاستبصار]] » است. همچنان كه گذشت، مؤلف در خطبه كتاب مى‌نويسد: «قد ذكرنا طرفاً كثيراً من ذلك في كتابنا المعروف ب[[تهذيب الأحكام]] و كتاب الإستبصار». | از ديگر خصوصيات كتاب استناد به مطالب كتاب «[[تهذيب الأحكام]]» و «[[الاستبصار في ما اختلف من الأخبار|الاستبصار]]» است. همچنان كه گذشت، مؤلف در خطبه كتاب مى‌نويسد: «قد ذكرنا طرفاً كثيراً من ذلك في كتابنا المعروف ب[[تهذيب الأحكام]] و كتاب الإستبصار». | ||
به همين دليل مؤلف در خلال مطالب كتاب مكررا به اين دو كتاب و بخصوص كتاب «[[تهذيب الأحكام]]» استناد نموده و مطالبى را بدون ذكر نام به آن ارجاع مى‌دهد.(ج /3 85، /4 163، /6 416، /3 283،). | به همين دليل مؤلف در خلال مطالب كتاب مكررا به اين دو كتاب و بخصوص كتاب «[[تهذيب الأحكام]]» استناد نموده و مطالبى را بدون ذكر نام به آن ارجاع مى‌دهد.(ج /3 85، /4 163، /6 416، /3 283،). | ||
با توجه به مقدمه كتاب، منظور از «الكتاب الكبير»، «الكتاب المذكور»، «الكتاب المقدم ذكره» كتاب «[[تهذيب الأحكام]]» است و در مواردى كه الكتابين گفته شده، كتاب «[[تهذيب الأحكام]]» و «[[الاستبصار في ما اختلف من الأخبار|الاستبصار]] » مورد نظر است. | با توجه به مقدمه كتاب، منظور از «الكتاب الكبير»، «الكتاب المذكور»، «الكتاب المقدم ذكره» كتاب «[[تهذيب الأحكام]]» است و در مواردى كه الكتابين گفته شده، كتاب «[[تهذيب الأحكام]]» و «[[الاستبصار في ما اختلف من الأخبار|الاستبصار]]» مورد نظر است. | ||
گاهى نيز نام اين كتاب‌ها را ذكر مى‌كند: «ذكرناها في [[تهذيب الأحكام]]، قد بيناه في النهاية و [[تهذيب الأحكام]] مشروحا»، «قد بينا ذلك في كتاب [[تهذيب الأحكام]] و كتاب الإستبصار.» (ج /3 426، /4 15، /6 96). | گاهى نيز نام اين كتاب‌ها را ذكر مى‌كند: «ذكرناها في [[تهذيب الأحكام]]، قد بيناه في النهاية و [[تهذيب الأحكام]] مشروحا»، «قد بينا ذلك في كتاب [[تهذيب الأحكام]] و كتاب الإستبصار.» (ج /3 426، /4 15، /6 96). | ||
| خط ۱۰۷: | خط ۱۰۷: | ||
از ويژگى‌هاى مهم كتاب احاطه مؤلف بر اقوال و نظريات مذاهب عامه مى‌باشد كه در جاى‌جاى كتاب نمود دارد و بخصوص بر نظر صحابه و فقهاى شيعه، در مسأله 23، يا در ابتداى كتاب عتق، اين احاطه كاملا متجلى شده است. (ج /1 274، /4 359 تا 361). | از ويژگى‌هاى مهم كتاب احاطه مؤلف بر اقوال و نظريات مذاهب عامه مى‌باشد كه در جاى‌جاى كتاب نمود دارد و بخصوص بر نظر صحابه و فقهاى شيعه، در مسأله 23، يا در ابتداى كتاب عتق، اين احاطه كاملا متجلى شده است. (ج /1 274، /4 359 تا 361). | ||
اگر چه مؤلف به سبك استادش [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]](ره) در كتاب «الإنتصار» مسائل اختلافى را طرح و مورد بررسى قرار مى‌دهد و به اجماع و اخبار فرقه بسيار استناد مى‌نمايد، أما نظير كتاب «[[مسائل الناصريات]] » [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]]، مباحث اصولى را در سطح وسيع مورد استفاده و استناد قرار مى‌دهد كه به بعضى اشاره مى‌شود: | اگر چه مؤلف به سبك استادش [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]](ره) در كتاب «الإنتصار» مسائل اختلافى را طرح و مورد بررسى قرار مى‌دهد و به اجماع و اخبار فرقه بسيار استناد مى‌نمايد، أما نظير كتاب «[[مسائل الناصريات]]» [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]]، مباحث اصولى را در سطح وسيع مورد استفاده و استناد قرار مى‌دهد كه به بعضى اشاره مى‌شود: | ||
#استناد به ظهور آيات قرآن كريم و خبر واحد: | #استناد به ظهور آيات قرآن كريم و خبر واحد: | ||