۶۱٬۱۸۹
ویرایش
جز
جایگزینی متن - ' ق ' به 'ق '
جز (جایگزینی متن - ' الدين' به 'الدين') |
جز (جایگزینی متن - ' ق ' به 'ق ') |
||
| خط ۶۸: | خط ۶۸: | ||
#رساله اثبات الواجب قديم | #رساله اثبات الواجب قديم | ||
#:اين رساله را علامه محقق دوانى در اوان شهرت علمى خود در شيراز در سالهاى قبل از/ 870 ه. ق تأليف نموده و آن را به پادشاه عثمانى سلطان ابوالفتح بايزيد خان معروف سلطان محمد فاتح قسطنطنيه متوفاى/ 886 فرزند سلطان مراد خان با مقدمهاى در ستايش وى به او تقديم داشته است. | #:اين رساله را علامه محقق دوانى در اوان شهرت علمى خود در شيراز در سالهاى قبل از/ 870 ه.ق تأليف نموده و آن را به پادشاه عثمانى سلطان ابوالفتح بايزيد خان معروف سلطان محمد فاتح قسطنطنيه متوفاى/ 886 فرزند سلطان مراد خان با مقدمهاى در ستايش وى به او تقديم داشته است. | ||
#:مطالب كتاب كه كلا در استدلال بر وجود خداوند- عزّ و جلّ- است در دو مقصد و يك خاتمه آمده. مقصد اول در اثبات وجود خداوند است از چهار طريق، و مقصد دوم در اثبات او است تعالى شأنه از راه ابطال دور و تسلسل به برهان تطبيق و تضايف و برهانى عرشى و خاتمه در بيان و استدلال بر دو مطلب است. | #:مطالب كتاب كه كلا در استدلال بر وجود خداوند- عزّ و جلّ- است در دو مقصد و يك خاتمه آمده. مقصد اول در اثبات وجود خداوند است از چهار طريق، و مقصد دوم در اثبات او است تعالى شأنه از راه ابطال دور و تسلسل به برهان تطبيق و تضايف و برهانى عرشى و خاتمه در بيان و استدلال بر دو مطلب است. | ||
#:مطلب اول: ممكن ذاتا و به خويشتن خويش بدون هيچ گونه عامل و علت ديگرى در گرايش به وجود و يا عدم، اولويت و شايستگى بيشترى ندارد. | #:مطلب اول: ممكن ذاتا و به خويشتن خويش بدون هيچ گونه عامل و علت ديگرى در گرايش به وجود و يا عدم، اولويت و شايستگى بيشترى ندارد. | ||
| خط ۸۴: | خط ۸۴: | ||
#اين رساله را علامه دوانى پس از ده سال يا بيشتر از اثبات الواجب قديم نگاشته، و در مقدمه آن چنين آورده: من رسالهاى در اين موضوع در عنفوان جوانى نوشتهام با استناد بر ادّله فلاسفه و متكلمين و آنچه به نظرم رسيده، و اينك در اين رساله بسنده مىكنم بر ادلّهاى واضحتر و اتقن و مختصرتر و مطالب را در چهارده فصل و يك خاتمه به پايان رسانده در مجالس المؤمنين آمده: مؤلف آن را در اواخر عمر در خطّه «لار» تأليف كرده ولى در [[كشف الظنون عن أسامي الكتب و الفنون|كشف الظنون]] آمده: آن را پس از ده سال از اثبات الواجب نخستين نگاشته. | #اين رساله را علامه دوانى پس از ده سال يا بيشتر از اثبات الواجب قديم نگاشته، و در مقدمه آن چنين آورده: من رسالهاى در اين موضوع در عنفوان جوانى نوشتهام با استناد بر ادّله فلاسفه و متكلمين و آنچه به نظرم رسيده، و اينك در اين رساله بسنده مىكنم بر ادلّهاى واضحتر و اتقن و مختصرتر و مطالب را در چهارده فصل و يك خاتمه به پايان رسانده در مجالس المؤمنين آمده: مؤلف آن را در اواخر عمر در خطّه «لار» تأليف كرده ولى در [[كشف الظنون عن أسامي الكتب و الفنون|كشف الظنون]] آمده: آن را پس از ده سال از اثبات الواجب نخستين نگاشته. | ||
#:بر اين رساله شروح و حواشى بسيارى نوشتهاند كه از جمله آنهاست: | #:بر اين رساله شروح و حواشى بسيارى نوشتهاند كه از جمله آنهاست: | ||
#:#شرح قاضى كمالالدين حسين بن خواجه عبدالحق الهى اردبيلى، و بر اين شرح شرحى نگاشته به فارسى محمد بن احمد گيلكى كه تاريخ اتمام آن 945 ه. ق است. | #:#شرح قاضى كمالالدين حسين بن خواجه عبدالحق الهى اردبيلى، و بر اين شرح شرحى نگاشته به فارسى محمد بن احمد گيلكى كه تاريخ اتمام آن 945 ه.ق است. | ||
#:#شرحى از نجمالدين حاج محمود بن محمد بن محمود نيريزى تاريخ اتمام 921 ه. ق. | #:#شرحى از نجمالدين حاج محمود بن محمد بن محمود نيريزى تاريخ اتمام 921 ه. ق. | ||
#:#شرح [[شوشتری، نورالله بن شریفالدین|قاضى نور اللّه شوشترى]] صاحب مجالس المؤمنين و از همو است شرح بر اثبات الواجب قديم. | #:#شرح [[شوشتری، نورالله بن شریفالدین|قاضى نور اللّه شوشترى]] صاحب مجالس المؤمنين و از همو است شرح بر اثبات الواجب قديم. | ||
| خط ۹۱: | خط ۹۱: | ||
#:#حاشيه از فخرالدين محمد بن حسين حسينى استر آبادى به نام اثبات الواجب و در حقيقت حاشيهاى است بر اثبات الواجب دوانى، از تأليف آن ذى الحجة 963 فراغت يافته، ظاهرا بر اثبات الواجب جديد است. | #:#حاشيه از فخرالدين محمد بن حسين حسينى استر آبادى به نام اثبات الواجب و در حقيقت حاشيهاى است بر اثبات الواجب دوانى، از تأليف آن ذى الحجة 963 فراغت يافته، ظاهرا بر اثبات الواجب جديد است. | ||
#رساله الزوراء از علامه محقق دوانى | #رساله الزوراء از علامه محقق دوانى | ||
#:اين رساله را مؤلف قبل از سال 872 ه. ق در مبدأ و معاد نگاشته، و در آن جمع كرده بين مباحث بحثى و ذوقى و آن را نزد وى منزلت و مرتبت خاصى است، چنانكه خود در شرح آن فرموده: من به هنگام عزيمت براى زيارت اميرالمؤمنين و يعسوب موحدين حضرت على بن ابيطالب (رضى اللّه عنه و كرّم اللّه وجهه) در بيرون دار السلام شهر بغداد در نزديكيهاى ساحل دجله آن حضرت را در خواب ديدم كه به من عنايت و توجه خاصى فرمود، پس از آنكه از خواب بيدار شدم به يمن و مباركى اين عنايت بر آن شدم بنام نامى حضرتش رسالهاى تصنيف نمايم، ولى در انتخاب موضوع اين رساله متردد بودم، گاه به خاطرم مىگذشت به مناسبت فرمايش نبى اكرم صلى اللّه عليه و سلّم «أنا مدينة العلم و على بابها» موضوع اين رساله را «تحقيق در ماهيت علم» برگزينم و گاه موضوعات ديگرى به نظرم مىرسيد تا آنكه به سعادت عتبه بوسى آن حضرت و حائر حسينى (على نبيّنا و على ساكنيهما الصّلاة و السّلام) مفتخر گرديدم، پس از بازگشت يكى از ياران و دوستان با استعداد و شيفته فهم حقايق كه براى او حكمة الاشراق شيخ شهابالدين سهروردى (م 587 ه) را تدريس مىكردم و گه گاه ضمن بيان مطالب سخن از مسائلى كشفى و ذوقى مىرفت از من خواست كه آن سوانح و واردات اشراقى را در رسالهاى گرد آورم، من دعوت و خواسته او را اجابت و به نگارش آن پرداختم، پس از اتمام آن را همان يافتم كه در انديشه آن بودم مرا يقين حاصل آمد اين توفيق از بركات امداد و نفحات باب مدينۀ عاليه دانش و زيارت آن مشاهد مقدسه است به اين مناسبت آن را الزوراء ناميدم كه نام دجله بغداد است از اين رساله به نام تنبيه الراقدين نيز ياد مىگردد. | #:اين رساله را مؤلف قبل از سال 872 ه.ق در مبدأ و معاد نگاشته، و در آن جمع كرده بين مباحث بحثى و ذوقى و آن را نزد وى منزلت و مرتبت خاصى است، چنانكه خود در شرح آن فرموده: من به هنگام عزيمت براى زيارت اميرالمؤمنين و يعسوب موحدين حضرت على بن ابيطالب (رضى اللّه عنه و كرّم اللّه وجهه) در بيرون دار السلام شهر بغداد در نزديكيهاى ساحل دجله آن حضرت را در خواب ديدم كه به من عنايت و توجه خاصى فرمود، پس از آنكه از خواب بيدار شدم به يمن و مباركى اين عنايت بر آن شدم بنام نامى حضرتش رسالهاى تصنيف نمايم، ولى در انتخاب موضوع اين رساله متردد بودم، گاه به خاطرم مىگذشت به مناسبت فرمايش نبى اكرم صلى اللّه عليه و سلّم «أنا مدينة العلم و على بابها» موضوع اين رساله را «تحقيق در ماهيت علم» برگزينم و گاه موضوعات ديگرى به نظرم مىرسيد تا آنكه به سعادت عتبه بوسى آن حضرت و حائر حسينى (على نبيّنا و على ساكنيهما الصّلاة و السّلام) مفتخر گرديدم، پس از بازگشت يكى از ياران و دوستان با استعداد و شيفته فهم حقايق كه براى او حكمة الاشراق شيخ شهابالدين سهروردى (م 587 ه) را تدريس مىكردم و گه گاه ضمن بيان مطالب سخن از مسائلى كشفى و ذوقى مىرفت از من خواست كه آن سوانح و واردات اشراقى را در رسالهاى گرد آورم، من دعوت و خواسته او را اجابت و به نگارش آن پرداختم، پس از اتمام آن را همان يافتم كه در انديشه آن بودم مرا يقين حاصل آمد اين توفيق از بركات امداد و نفحات باب مدينۀ عاليه دانش و زيارت آن مشاهد مقدسه است به اين مناسبت آن را الزوراء ناميدم كه نام دجله بغداد است از اين رساله به نام تنبيه الراقدين نيز ياد مىگردد. | ||
#رسالهاى در شرح خطبۀ الزوراء از علامه محقق دوانى | #رسالهاى در شرح خطبۀ الزوراء از علامه محقق دوانى | ||
#:از اين رساله به نام شرح مقدمۀ الزوراء يا حاشيه صغير و يا شرح صغير زوراء نيز ياد مىگردد و شامل اين مطالب است: | #:از اين رساله به نام شرح مقدمۀ الزوراء يا حاشيه صغير و يا شرح صغير زوراء نيز ياد مىگردد و شامل اين مطالب است: | ||