تاريخ أصبهان (ذكر أخبار أصبهان)

تاريخ أصبهان (ذکر أخبار أصبهان)

نام کتاب	تاريخ أصبهان (ذکر أخبار أصبهان)
نام های دیگر کتاب	ذکر اخبار اصبهان کتاب تاريخ أصبهان (ذکر أخبار أصبهان) اخبار اصفهان
پدیدآورندگان	ابونعیم، احمد بن عبدالله (نويسنده) حسن، سید کسروی (مصحح)
زبان	عربی
کد کنگره	‏DSR‎‏ ‎‏2001‎‏ ‎‏/‎‏ص‎‏75‎‏ ‎‏الف‎‏2
موضوع	اصفهان - تاریخ اصفهان - سرگذشت نامه
ناشر	دار الکتب العلمية، منشورات محمد علي بيضون
مکان نشر	بیروت - لبنان
سال نشر	1410 هـ.ق یا 1990 م
کد اتوماسیون	AUTOMATIONCODE10125AUTOMATIONCODE

معرفى اجمالى

تاريخ اصفهان كه نام اصلى آن «ذكر اخبار اصفهان» است، كتابى به زبان عربى، كه توسط حافظ ابونعيم اصفهانى نگاشته شده است.

موضوع كتاب معرفى محدثان و عالمانى است كه بومى اصفهان بوده يا به اصفهان سفرى داشته‌اند.

انگيزه نگارش اين اثر آشنايى خوانندگان با اين محدثان و روايان است.

زمان شروع به نگارش اين اثر نامعلوم است؛ اما كتاب در حدود سال‌هاى 419 تا 420 ه.ق. به اتمام رسيده است.

ساختار

كتاب در دو جلد تنظيم شده و داراى ابوابى بر اساس ترتيب حروف الفباى عربى است. ذيل هر باب اسامى محدثان و عالمان به همراه شرح حال ايشان آمده است.

مؤلف پس از ذكر نام محدث مورد نظر به نقل حديث يا احاديثى كه توسط وى روايت شده مى‌پردازد.

گزارش محتوا

اين كتاب، شامل اسامى محدثان و عالمانى است كه در اصفهان زاده شده‌اند و يا به اصفهان سفرى داشته‌اند و در آن جا ماندگار شده‌اند و يا اينكه در اين شهر به تعليم و تعلم پرداخته‌اند، مى‌باشد.

همچنين ابونعيم در اين كتاب آگاهى‌هايى درباره چگونگى بناى اصفهان، فتح آن و نيز نخستين واليان و حكمرانان اسلامى آن، به دست مى‌دهد كه بسيار شايان توجه است. وى سپس به ذكر ويژگى‌هاى جغرافيايى و محلى شهر اصفهان مى‌پردازد و اطلاعات بسيار دقيق و جالب توجه‌ى از محله‌ها و روستاهاى اطراف اصفهان ارائه مى‌كند.

ابونعيم در بخش اصلى كتاب پس از ذكر نام هر يك از مترجمان به اختصار به ذكر احوال آنان مى‌پردازد. اشاره مؤلف به مآخذ خود از چند كتاب فراتر نمى‌رود: مأخذ عمده او نخست كتاب استادش ابوالشيخ اصفهانى است كه ابونعيم هميشه از او به عنوان ابومحمد بن حيان ياد مى‌كند و علاوه بر موارد فراوانى كه به نقل حديث از طريق او پرداخته در مواردى نيز به كتاب او؛ يعنى طبقات المحدثين به اصبهان اشاره مى‌كند.

ويژگى

اين كتاب علاوه بر اينكه ما را با سير دانش و اوضاع اصفهان در آن دوره؛ يعنى عصر ابونعيم و اوايل دوره اسلامى آشنا مى‌كند، اطلاعات ارزشمندى درباره بزرگان جهان اسلام، صحابه و تابعين و دانشمندان ادوار گذشته تا زمان نويسنده در اختيار ما قرار مى‌دهد.

وضعيت

اين كتاب توسط دكتر نورالله كسايى از عربى به فارسى ترجمه شده و انتشارات سروش آن را منتشر كرده است.

نسخه حاضر در برنامه به زبان عربى است كه با تحقيق آقاى سيد كسروى حسن به همراه پاورقى‌هاى وى منتشر شده است.

كتاب داراى فهرستهاى ذيل مى‌باشد:

فهرست منابع، فهرست صحابه، فهرست اعلام و فهرست مطالب.

منابع

1- رفيعى مهر آبادى، ابوالقاسم، حافظ ابونعيم اصفهانى، هنر و مردم، ارديبهشت 1353 ه.ش.‌ش 139.

2- رياحى، محمد حسين، ابونعيم اصفهانى و جايگاه «ذكر اخبار اصفهان»، كيهان فرهنگى، تير 1379 ه.ش.‌ش 165.

3- ذكاوتى قراگوزلو، عليرضا، دائره المعارف بزرگ اسلامى، ج 6، صص 337-336.

4- رياحى، محمد حسين، معرفى كتاب «ذكر اخبار اصفهان» و ترجمه آن، كتاب ماه تاريخ و جغرافيا، مرداد و شهريور 1380ه.ش.،‌ش 47-46.

پیوندها

مطالعه کتاب تاريخ أصبهان (ذکر أخبار أصبهان) در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور