۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز (جایگزینی متن - ' (ع)' به '(ع)') |
جز (جایگزینی متن - ' (ص)' به '(ص)') |
||
خط ۶۵: | خط ۶۵: | ||
مترجم در مقدمه، به توضيح «مقامهنويسى» و «امالى» پرداخته است. «مقامهنويسى»، يكى از فنون ادبى مهم اسلامى است كه از قرن سوم اسلامى، مورد نظر اديبان و نويسندگان بوده و آنچه در اين زمينه بهجا مانده، «[[مقامات بديع الزمان همدانى]]» و «[[مقامات حريرى]]» است. پس از شيوع فن مقامات، در محافل ادبى، از اواخر قرن سوم اسلامى، شيوه ديگرى ميان دانشمندان اسلامى ظهور كرد كه فن «امالىنويسى» ناميده شد. امالى، جمع املاء است و بدينگونه بود كه استاد در مجلسى سخن مىگفت و شاگردان، سخنان او را نوشته و جمعآورى كرده و بهصورت کتاب، درمىآوردند <ref>مقدمه، صفحه ه</ref>. | مترجم در مقدمه، به توضيح «مقامهنويسى» و «امالى» پرداخته است. «مقامهنويسى»، يكى از فنون ادبى مهم اسلامى است كه از قرن سوم اسلامى، مورد نظر اديبان و نويسندگان بوده و آنچه در اين زمينه بهجا مانده، «[[مقامات بديع الزمان همدانى]]» و «[[مقامات حريرى]]» است. پس از شيوع فن مقامات، در محافل ادبى، از اواخر قرن سوم اسلامى، شيوه ديگرى ميان دانشمندان اسلامى ظهور كرد كه فن «امالىنويسى» ناميده شد. امالى، جمع املاء است و بدينگونه بود كه استاد در مجلسى سخن مىگفت و شاگردان، سخنان او را نوشته و جمعآورى كرده و بهصورت کتاب، درمىآوردند <ref>مقدمه، صفحه ه</ref>. | ||
اخبارى كه شيخ صدوق در اين اثر آورده است، از اساتيد روات فريقين (شيعه و سنى) اخذ شده و موضوعات مختلفى در اين کتاب مورد بحث است كه اكثر آنها، جنبه اخلاقى، تاريخى و نقل فضايل اهل بيت(ع) را دارد و چون اخبار اخلاقى از ملاحظه متن آن به حكم عقل سليم تأييد مىشود و اخبار فضايل خاندان پيامبر (ص) از زبان مخالفان، مقرون به قرينه قطعيه است، لذا نويسنده به عدالت روات آنها نظرى نداشته و در اين موضوع، اخبار بسيارى از راويان مخالف مذهب، نقل كرده است<ref>همان، صفحه و</ref>. | اخبارى كه شيخ صدوق در اين اثر آورده است، از اساتيد روات فريقين (شيعه و سنى) اخذ شده و موضوعات مختلفى در اين کتاب مورد بحث است كه اكثر آنها، جنبه اخلاقى، تاريخى و نقل فضايل اهل بيت(ع) را دارد و چون اخبار اخلاقى از ملاحظه متن آن به حكم عقل سليم تأييد مىشود و اخبار فضايل خاندان پيامبر(ص) از زبان مخالفان، مقرون به قرينه قطعيه است، لذا نويسنده به عدالت روات آنها نظرى نداشته و در اين موضوع، اخبار بسيارى از راويان مخالف مذهب، نقل كرده است<ref>همان، صفحه و</ref>. | ||
اما بايد توجه داشت كه در ضمن اخبار اين کتاب، مضامين بهظاهر ضعيف و مورد اعتراضى وجود دارد كه نقطه ضعف آنها از ملاحظات زير، منظور مىشود: | اما بايد توجه داشت كه در ضمن اخبار اين کتاب، مضامين بهظاهر ضعيف و مورد اعتراضى وجود دارد كه نقطه ضعف آنها از ملاحظات زير، منظور مىشود: | ||
خط ۷۱: | خط ۷۱: | ||
#اخبارى راجع به ثوابهاى دور از فكر معمولى نسبت به اعمال مستحب و عبادات، مانند اخبار فضيلت روزه هر روز از ماه شعبان يا رجب كه به نظر بعيد و اغراقآميز مىآيد <ref>همان، صفحه ز</ref>؛ | #اخبارى راجع به ثوابهاى دور از فكر معمولى نسبت به اعمال مستحب و عبادات، مانند اخبار فضيلت روزه هر روز از ماه شعبان يا رجب كه به نظر بعيد و اغراقآميز مىآيد <ref>همان، صفحه ز</ref>؛ | ||
#اخبارى راجع به اوضاع محشر، قيامت، معراج و عذاب دوزخيان كه گنجايش تصور بشر معمولى را ندارد؛ مانند تعبير به اينكه دندان كافر در قيامت، همچون كوه احد است <ref>همان</ref>؛ | #اخبارى راجع به اوضاع محشر، قيامت، معراج و عذاب دوزخيان كه گنجايش تصور بشر معمولى را ندارد؛ مانند تعبير به اينكه دندان كافر در قيامت، همچون كوه احد است <ref>همان</ref>؛ | ||
#اخبارى كه راجع به تطبيق آيات بعضى از سورههاى قرآن به موارد معين و اعتبار شأن نزولهاى مخصوصى است كه با تاريخ نزول آيات، تطبيق نمىكند؛ مثل تطبيق آيات «و النجم» بر نجمى كه در دوران بيمارى وفات پيامبر (ص)، براى تعيين حضرت على(ع) به خلافت، در خانه آن حضرت فرود آمده، درحالىكه اين سوره، از نظر نزول، مكى ضبط شده است <ref>همان</ref>. | #اخبارى كه راجع به تطبيق آيات بعضى از سورههاى قرآن به موارد معين و اعتبار شأن نزولهاى مخصوصى است كه با تاريخ نزول آيات، تطبيق نمىكند؛ مثل تطبيق آيات «و النجم» بر نجمى كه در دوران بيمارى وفات پيامبر(ص)، براى تعيين حضرت على(ع) به خلافت، در خانه آن حضرت فرود آمده، درحالىكه اين سوره، از نظر نزول، مكى ضبط شده است <ref>همان</ref>. | ||
در جواب اين اعتراضات، از دو منظر بايد نگريست: | در جواب اين اعتراضات، از دو منظر بايد نگريست: | ||
خط ۸۲: | خط ۸۲: | ||
در مجلس سىام و سى و يكم كه اوج مباحث مربوط به ماه محرم است و شامل روزهاى نهم و دهم ماه محرم مىباشد، مرحوم شيخ صدوق به مقتلخوانى و بيان مصائب و حوادث اين دو روز پرداخته است <ref>متن کتاب، ص 139 - 168</ref>. | در مجلس سىام و سى و يكم كه اوج مباحث مربوط به ماه محرم است و شامل روزهاى نهم و دهم ماه محرم مىباشد، مرحوم شيخ صدوق به مقتلخوانى و بيان مصائب و حوادث اين دو روز پرداخته است <ref>متن کتاب، ص 139 - 168</ref>. | ||
مجلس شصت و ششم، شامل بخشى از امالى الرسول(ص) مىباشد؛ يعنى نخستين و معتبرترين امالى كه پيامبر (ص) املاء كرده و اميرالمؤمنين على(ع) با خط خود نوشته كه شامل بسيارى از آداب و سنن و احكام حلال و حرام مىباشد. شيخ صدوق در اسناد اين احاديث، آن را به امام ششم(ع) مىرساند <ref>همان، ص 422 - 433</ref>. | مجلس شصت و ششم، شامل بخشى از امالى الرسول(ص) مىباشد؛ يعنى نخستين و معتبرترين امالى كه پيامبر(ص) املاء كرده و اميرالمؤمنين على(ع) با خط خود نوشته كه شامل بسيارى از آداب و سنن و احكام حلال و حرام مىباشد. شيخ صدوق در اسناد اين احاديث، آن را به امام ششم(ع) مىرساند <ref>همان، ص 422 - 433</ref>. | ||
مجلس نود و سوم، شرح جامعى از مذهب تشيع، عقايد و جهانبينى آن، احكام و برنامههاى عملى آن مانند مسائل زكات، خمس، حج و مناسك آن، وصيت، ارث، ازدواج، دستورات اخلاقى و معاشرتى، مسائل حكومتى و سياسى تشيع و خلاصهاى از همه ابعاد مذهب تشيع است <ref>همان، ص 639 - 654</ref>. | مجلس نود و سوم، شرح جامعى از مذهب تشيع، عقايد و جهانبينى آن، احكام و برنامههاى عملى آن مانند مسائل زكات، خمس، حج و مناسك آن، وصيت، ارث، ازدواج، دستورات اخلاقى و معاشرتى، مسائل حكومتى و سياسى تشيع و خلاصهاى از همه ابعاد مذهب تشيع است <ref>همان، ص 639 - 654</ref>. |
ویرایش