منزوی، علی‌نقی

منزوی، علی نقی

نام	منزوی، علی نقی
نام های دیگر
نام پدر
متولد	1302 هـ.ش
محل تولد
رحلت	1389 هـ.ش یا 1431 هـ.ق
اساتید
برخی آثار
کد مولف	AUTHORCODE3425AUTHORCODE

ولادت

على‌نقى منزوى، در سال 1301 / 1302ش در سامراء به دنيا آمد. «على‌نقى منزوى»، فرزند ارشد شيخ آقا بزرگ تهرانى، دانشمند و عالم شيعى و مؤلف كتاب «الذريعة» - يكى از مهم‌ترين دانش‌نامه‌هاى كتاب‌شناختى شيعه- از نامدارترين كتاب‌شناسان ايران و از استادان اسلام‌شناسى علمى در ايران معاصر به شمار مى‌رفت.

تحصیلات

تحصيلات حوزوى خود را در سامره و نجف نزد اساتيدى چون ميرزا حسن بجنوردى، ميرزا باقر زنجانى، شيخ موسى خوانسارى و محمد تهرانى به پايان برد. در نجف به‌عنوان دستيار اول در تدوين دو كتاب مهم الذريعة و طبقات الاعلام شيعه در كنار پدر همت كرد.

در زمان جنگ جهانى دوم به تهران آمد و در سال 1326ش ليسانس معقول، در سال 1329ش ليسانس دانش‌سراى عالى، در سال 1330ش ليسانس قضايى دانشكده حقوق دانشگاه تهران را اخذ كرد. او در سال 1337ش، موفق به دريافت درجه دكترى در رشته الهيات از دانشگاه تهران شد و در سال 1351ش، دكتراى فلسفه دانشگاه سن ژوزف بيروت را نيز اخذ كرد.

منزوى، در سال 1325ش، با سمت دبير در دبيرستان مروى به خدمت دولت درآمد و از 1327ش، در جنب آن به همكارى با علامه على‌اكبر دهخدا مشغول شد. همكارى منزوى با لغت‌نامه دهخدا پس از فوت دهخدا همچنان با جانشين وى، دكتر محمد معين تا زمان مهاجرتش در 1345ش، ادامه يافت. در تمام اين مدت او جزو چهار نفر اول هيئت مقابله فرهنگ دهخدا بود.

در دوران نهضت ملى شدن نفت به فعاليت‌هاى سياسى روى آورد و پس از كودتاى 28 مرداد به عراق و لبنان گريخت و مدت‌ها در بيروت زندگى كرد. در دوران سفارت على دشتى در بيروت، روابط نزديكى با دشتى داشت و به او در تهيه كتاب بيست و سه سال، در نقد تاريخ صدر اسلام، يارى رساند.

او در بيروت باقى مجلدات الذريعة را منتشر كرد. در سال 1354ش، با حمايت على دشتى و پرويز ناتل خانلرى به ايران بازگشت و در دانشكده ادبيات به تدريس پرداخت. او در سال 1360ش، از دانشگاه تهران اخراج و زندانى شد.

او چند سال در دائرةالمعارف بزرگ اسلامى در تهران به تحقيق مشغول بود و در آنجا عضويت افتخارى داشت.

آثار

وى مقالات فراوانى در مجلات دانش، فرهنگ نور، راهنماى كتاب و همايش‌هاى مختلف به چاپ رسانده است. از جمله آثار اوست:

1. ترجمه معجم البلدان؛
2. تصحيح اشارات و تنبيهات ابن سينا؛
3. فرهنگ‌نامه عربى به فارسى؛
4. ايضاح المقاصد فى شرح حكمة عين القواعد؛
5. قيام زنگيان در جنوب در سده سوم هجرى و تأثير آن در حقوق و فقه اسلامى؛
6. نامه‌هاى عين القضات همدانى؛
7. ابن كمونه و فلسفة فى النبوة؛
8. منجد الاعلام؛
9. ترجمه درس‌هايى در باره اسلام اثر گلدزيهر؛
10. ترجمه احسن التقاسيم فى معرفة الاقاليم؛
11. ترجمه تجارب الامم ابن مسكويه.

وفات

على‌نقى منزوى سرانجام در تاريخ سه‌شنبه مورخ 27 مهرماه 1389 درگذشت.

وابسته‌ها

أحسن التقاسيم في معرفة الأقاليم (ترجمه) / نوع اثر: کتاب / نقش: مترجم

معجم البلدان (ترجمه) / نوع اثر: کتاب / نقش: مترجم

تجارب الأمم (ترجمه) / نوع اثر: کتاب / نقش: مترجم

نامه های عین القضات همدانی / نوع اثر: کتاب / نقش: مصحح

طبقات اعلام الشیعه (6 جلدی) / نوع اثر: کتاب / نقش: محقق

إیضاح المقاصد من حکمة عین القواعد / نوع اثر: کتاب / نقش: مصحح

تاریخ اسماعیلیان در ایران در سده های 5 - 7 هجری 11 - 13 میلادی / نوع اثر: کتاب / نقش: مقدمه نويس

فهرس أعلام الذریعة إلی تصانیف الشیعة / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده

فردوس الحکمة بحر المنافع و شمس الآداب / نوع اثر: کتاب / نقش: مترجم و محقق