جنة المأوی في ذكر من فاز بلقاء الحجة علیه‌السلام، او معجزته في الغيبة الكبری

جنة المأوی في ذکر من فاز بلقاء الحجة (علیه السلام)، او، معجزته في الغیبة الکبری

نام کتاب	جنة المأوی في ذکر من فاز بلقاء الحجة (علیه السلام)، او، معجزته في الغیبة الکبری
نام های دیگر کتاب	معجزته فی الغیبه الکبری
پدیدآورندگان	مرکز الدراسات التخصصیة في الإمام المهدي عجل الله تعالی فرجه الشریف (محقق) نوری، حسین بن محمدتقی (نويسنده)
زبان	عربی
کد کنگره	‏BP‎‏ ‎‏224‎‏/‎‏4‎‏ ‎‏/‎‏ن‎‏9‎‏ج‎‏9
موضوع	مهدویت
ناشر	مؤسسة السيدة المعصومة (علیها السلام)
مکان نشر	قم - ایران
سال نشر	1427 هـ.ق
کد اتوماسیون	AUTOMATIONCODE13689AUTOMATIONCODE

معرفى اجمالى

جنّة المأوى فى ذكر من فاز بلقاء الحجة (عج) معروف به جنّة المأوى به زبان عربى اثر شيخ ميرزا حسين طبرسى نورى معروف به محدّث نورى(ره) (1254-1320ق) مى‌باشد.

با توجه به اين كه مرحوم مجلسى(ره) در باب بيست و سوم ترجمه جلد سيزدهم كتاب بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار(ع)، داستان ملاقات بسيارى از علاقه‌مندان به امام زمان (عج) را نياورده است، مؤلف بعد از زيارت ثامن الحجج(ع) براى بار دوّم هجرت خود را از اين شهر به سامراء، سرزمين پدر و جدّ بزرگوار و محل غيبت امام زمان (ع) بعد از زيارت بيت الله الحرام آغاز مى‌كند. وى بعد از اقامت، تصميم مى‌گيرد، هديه‌اى به قدر وسع و ميسور خود براى امام زمان (ع) پيشكش نمايد و اين مسئله سال‌هايى (ده سال) خاطر او را مشغول مى‌كند تا اين كه در 1302ق به ذهن او مى‌رسد تا كار علامه مجلسى(ع) را ادامه داده و اثرى كه به معرفى و نقل داستان ملاقات آنان در غيبت كبرى با امام زمان (عج) كه علامه مجلسى نياورده، تألیف نمايد. به همين خاطر اثر حاضر را كه در حقيقت نوعى متمم و مستدركى بر كتاب مجلسى است، فراهم مى‌آورد. حكايات نقل شده يا به طور مستقيم از اشخاصى است كه توفيق ملاقات براى آنان حاصل شده يا اين كه از افراد موثقى كه از او شنيده‌اند، نقل شده است.

ساختار عناوين و گزارش محتوا

اثر محدث نورى (ره) با مقدّمه سيد محمد قبانچى رئيس مركز مطالعات تخصصى امام مهدى(ع) همراه شده است. در مقدّمه سيد محمد قبانچى اين نكته آمده است كه اعتقاد به امام منتظر، مساله‌اى بنيادين در باور مسلمانان است، به گونه‌اى كه عقيده به وى از ضروريات دين اسلام گشته است. و در روايات فراوانى كه به مرز تواتر مى‌رسد، پيامبر اكرم(ص) تاكيد به ظهور مهدى(ع) در آخرالزمان نموده‌اند، حتى اگر از عمر دنيا فقط يك روز باقى مانده باشد. و ديگر اين كه همه مسلمانان بر اين نظر اتفاق دارند كه مهدى منتظر(ع) از اهل بيت (عليهم‌السلام) و از فرزندان فاطمه(س) مى‌باشد و شيعيان و بعضى از علماى اهل‌سنت باز بر اين مسئله متفق‌القول هستند كه امام زمان (ع) فرزند امام حسن عسگرى(ع) مى‌باشد و نام، خصوصيات و تمام ويژگى‌هاى او را به طور كامل ثبت نموده‌اند و در ادامه بازگو مى‌كند كه عقيده شيعه نسبت به مسئله مهدويت، عقيده‌اى است كه بر پايه‌هاى محكمى از دليل‌هاى عقلى علاوه بر ادله نقلى استوار است. و در آخر به انگيزه‌هاى اين مركز براى نشر آثار در رابطه با امام زمان (ع) اشاراتى دارند.

متن مؤلف از مقدّمه، داستان تشرف پنجاه و نه ملاقات كننده با امام(ع) كه فيض وصال يار را چشيده‌اند و دو فايده كه در پايان آمده است، تشكيل يافته است.

در مقدّمه، مؤلف گزارشى از سير چگونگى و انگيزه و روش تألیف خود در اثر را بيان مى‌كند كه ما گوشه‌اى از آن را در معرفى اجمالى ذكر نموديم.

پنجاه و نه نفرى كه سرگذشت جالب، درس آموز و الهام بخش آنان در اين مجموعه گردآورى شده است، اشخاصى هستند كه به افتخار ديار آن جان جهان و خورشيد نايل آمده‌اند و يا بر معجزه آن قلب عالم امكان در بحرانى‌ترين شرايط زندگى خويش دست يافته‌اند و يا اين كه به هر دو فيض بزرگ رسيده‌اند كه ظاهرا بيشتر مورد دوم باشد. روش محدث نورى در ضبط شرح حال اين اشخاص بدين قرار است كه اول به ذكر منابع و اسانيد كتبى كه اين حكايات نقل شده مى‌پردازد. آن چنانكه اگر خواننده با انصافى به حال مؤلفان و صاحبان اين اثر رجوع كند و احوال آنان را مورد كنكاش قرار دهد به مقام تقوا، فضل و وثاقت ايشان اذعان خواهد نمود و هر گونه جواز احتمال دروغ‌پردازى جميع آنان بر اين وقايع را هرگز به ذهن خود راه نخواهد داد. هر چند ممكن است، در بعضى موارد اين احتمال برود، زيرا بسيارى از آن‌ها به حسب سند اتقن و اصح و اعلى هستند و جمله‌اى از مؤلفين آن‌ها به صدق و ديانت و علم در نزد اهل سنت معروف و مشهور مى‌باشند. حكايت از محمود فارسى معروف به ابى‌بكر آغاز مى‌شود. اين حكايت از كتاب غيبت بهاء الدين على حسينى نجفى نيلى كه معاصر شهيد اول بوده است، آورده شده است. در ادامه حكايات مكاشفات و تشرف سيد ابن طاووس، سيد بحر العلوم، شيخ ابراهيم كفعمى و دعاى مروى از امام زمان (ع) جهت شفاى بيماران، شيخ حسن بن مثله جمكرانى و ذكر ساختن مسجد جمكران و طريقه خواندن نماز تحيّت اين مسجد و نماز آن حضرت در آن مكان مقدس، حاج عبدالله واعظ، مرثيه منسوب به حضرت(ع) درباره شيخ مفيد، ابن جواد نعمائى و پرسش او از آن حضرت در مورد اماكن مخصوص و معروف به مقام آن حضرت، حكايت زيارت اميرالمؤمنين (ع) توسط امام عصر(ع) استخاره منسوب به آن حضرت، شيخ حرّ عاملى صاحب الوسائل الشيعة، تعليم دعا به ابى الحسن محمد بن ابى ليث از طرف آن حضرت، دعاى حضرت درباره شيعيان و حكايت سيد رضى‌الدين محمد آوى حسينى و دعاى عبرات آمده است. قابل ذكر است كه جريان جزيره خضراء كه در بين مردم به مثلث برمودا مشهور شده است، حكايت سوم اين اثر مى‌باشد.

در پايان اثر محدث نورى دو مطلب را مورد بررسى قرار مى‌دهد. اول آن كه بين آنچه از حكايات و تشرفات در خصوص ملاقات با آن امام عزيز كه در بخش قبلى ذكر نموديم و آنچه كه در توقيع به ابى‌الحسن سمرى آخرين نايب خاص آمده كه حضرت فرموده‌اند: هر كسى ادعاى مشاهده مرا در زمان غيبت كبرى پيش از خروج سفيانى و نداى آسمانى نمود، او دروغ‌گو و تهمت زننده است، جمع اين دو مطلب چگونه ممكن است؟ محدّث نورى از اين توقيع (خبر) چهار جواب مى‌دهند؛ از جمله اين كه اين خبر ضعيف و واحد است و از آن فقط ظن حاصل مى‌شود و اين ظن توان مقابله و معارضه با قطعى كه از مجموع آن حكايات حاصل مى‌شود، ندارد. هر چند كه اين قطع از هر يك آن‌ها براى شخص حاصل نشود. دوم اينكه شايد مراد از اين خبر، تكذيب كسانى باشد كه ادعاى مشاهده نموده و ادعاى نيابت و رساندن اخبار از جانب آن حضرت براى شيعيان را داشته‌اند، چنان كه سفراى خاص آن حضرت در غيبت صغرى اين وظيفه را انجام مى‌دادند. اين جواب از علامه مجلسى(ره) در بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار(ع) ذكر شده است. و جواب ديگر از علامه بحرالعلوم است كه در كتاب رجال خود در شرح احوال شيخ مفيد ذكر نموده است كه محدث اين جواب را در اين اثر به طور مبسوط آورده است.

دومين مطلبى كه محدث نورى با عنوان فايده دوم آورده، در ذكر اعمال و آداب مخصوص جهت ملاقات آن حضرت مى‌باشد كه اين مطلب از تامل در قصص و حكايات گذشته به دست مى آيد كه مداومت بر عمل نيك و عباداتى كه در دين اسلام به آن‌ها سفارش شده و كوشش در انابه و تضرع در مدّت چهل روز به جهت اين هدف از اسباب و وسائل بسيار مهم و بزرگ مى‌باشند و چنان كه در حكايات معلوم شد رفتن چهل شب چهارشنبه به مسجد سهله يا چهل شب جمعه در كوفه يا اشتغال به عبادت؛ از جمله اعمالى هستند كه علماء اين‌ها را تجربه و به آن‌ها سفارش نموده‌اند و اين اعمال بين علماء مقبول و معروف مى‌باشند كه محدّث در اين بخش روايات عديده‌اى از حضرات معصومين (ع) در رابطه با اينگونه اعمال ذكر و سخنان خود را به آن‌ها مستند مى‌نمايد.

گزارش وضعيت

پاورقى‌ها در مواردى به شرح احوال اشخاصى كه در متن نام آن‌ها آمده، مى‌پردازد و در مواردى هم به ذكر منابعى كه در متن از آن‌ها مطالب نقل شده، پرداخته است. در پايان اثر منابع و مصادر تحقيق و فهرست مطالب گنجانده شده است.

منابع

امام مهدى در آينه قلم، پايگاه اطلاع رسانى سراسرى اسلامى‌پارسا