ایرانیان و یونانیان به روایت پلوتارخ: تفاوت میان نسخه‌ها

بسيارى از خردمندان و اديبان و هنرآفرينان جهان از كتاب پلوتارخ سود برده و از درون‌مايه آن براى آفريدن نمايش‌نامه‌ها و داستان‌ها و منظومه‌ها بهره گرفته‌اند؛ چنان‌كه دست‌مايه ويليام شكسپير، نمايش‌نامه نويس تواناى انگليسى، در تراژدى معروف «جوليوس قيصر» همين كتاب بود. وى هم‌چنين در برگرداندن نظم‌هايى از اين كتاب به نثر كوشيد. بسيارى از شرح حال نويسان و مورخان نيز به نوشته‌هاى پلوتارخ در اين كتاب استناد كرده‌اند.

==ساختار==

#:بخش دوم اين كتاب، به زندگى و سرگذشت آريستيديس، پسر لوسيماخوس مى‌پردازد. وى از تيره انتيوخيس از شهر آلوپيكى بود و زندگى‌اش را با تنگ‌دستى گذراند، اما كسانى مانند فاليرى بر توان‌گرى او دليل‌هايى آورده‌اند. آريستيديس خواستار آيين آريستوكراسى بود و از اين رو، ثميستوكليس با وى در زمينه سياست حكمرانى مخالفت مى‌كرد.

#:سنجش اين دو با يك‌ديگر و برشمارى خصال نيكوى آريستيديس مانند دادگرى و پرهيز از خشم و كينه‌توزى و دفاع از دشمنانش و روايت داستان‌هايى در اين باره، پاره‌هاى ديگرى از نخستين بخش كتاب به شمار مى‌رود. براى نمونه، هنگامى كه داريوش به انگيزه دست‌يابى به يونان، داتيس را به ماراتون فرستاد، آريستيديس كه آوازه‌اى كم‌تر از ملتياديس داشت، نوبت سردارى‌اش را به وى واگذارد تا به ديگران بنمايد كه كوچكى كردن نزد بزرگان و كاردانان نه تنها از ارج كسى نمى‌كاهد كه خردمندى و پاك‌دلى انسان را نشان مى‌دهد. آريستيديس چندى پس از اين، به آرخونى (فرمان‌روايى) برگزيده شد و مردم دادگرى‌اش را مى‌پسنديدند و او را بدين صفت مى‌ستودند و از اين رو، ديگران به او رشك مى‌بردند و سرانجام با هم‌دستى، وى را از شهر راندند، اما پس از لشكركشى خشايارشاه به تسالى و بويوتا، او را بازگرداندند تا نكند نزد شاه ايران رود و يونانيان را بدان سوى بكشد.

#كيمون

#:اين بخش از كتاب، به سنجش كيمون با يكى از سرداران روم به نام لوكولوس مى‌پردازد. هر دوى آنان در جنگ دلير بودند و بر مردم آسيا پيروز شدند و در سياست نرمى كردند و هم‌شهريانشان را از جنگ و بى‌سامانى رهانيدند، اما نتوانستند كارشان را به سرانجام برسانند. نخست، ويژگى‌هاى جسمى و روحى كيمون و وضع زندگى و جاى‌گاهش ميان مردم آتن و آن‌گاه داستان رويارويى‌اش با پااوسانياس گزارش مى‌شود كه با ايرانيان هم‌دست شده بود و به آنان نامه مى‌نوشت. او با ايرانيان جنگيد و آنان را شكست داد، سپس بر سر يونانيان آن سوى سترومون رفت كه به ايون آذوقه مى‌رساندند و آنان را از سرزمينشان بيرون كرد. از اين رو، آتنيان او را پاس داشتند.

#آلكبياديس  

#:وى فرزند دينوماخى (دختر ميگاكليس) بود و پدرش، كلنياس در جنگ آرثيمسيوم با پول خود كشتى جنگى راه انداخت و از اين رو، نزد مردم بزرگ و محترم مى‌نمود. وى در جنگ كورونيا كشته و يكى از خويشانش سرپرست آلكبياديس شد. او در جوانى به سپاهى‌گرى رفت و سقراط در اين سفر او را همراهى كرد و هنگامى كه زخمى شد، سقراط او را نگاه‌بانى كرد تا جنگ‌افزارهايش به دست دشمن نيفتد.

#لوساندير

#:لوساندير با بى‌چيزى و ندارى و با انديشه آوازه خواهى بزرگ شد و از كوشش در اين باره هيچ دريغ نمى‌كرد و از اين رو، هنگامى كه شنيد كوروش (فرمان‌رواى آسياى كوچك در آن روزگار) به سارديس رسيده است، بدانجا روان شد. ماجراى رويارويى آن دو و نبرد لوساندير با اسپارتيان، در همين بخش گزارش مى‌شود.

#ارتخشتر (اردشير)

#آگيسيلاوس

#الكساندر

#لوكولوس  

#پومپيوس

#:پومپيوس، سردار شهير رومى بود كه كمابيش در دوره كراسوس و لوكولوس مى‌زيست. كسى به نام مانليوس كه تريبون مردم (برگزيده توده براى نگاه‌بانى از حقوق آنان) بود، پيشنهاد كرد كه پومپيوس به جاى لوكولوس بنشيند و سپاهيان و شهرهاى زير دستش به وى سپرده شود تا جنگ را با مثرادات و تيكران دنبال كند. داستان شاهى وى و لشكركشى‌اش بدانجا و رويدادهاى خرد و كلان نبرد او با مردمان آن سامان، در دنباله اين اشارات آمده است. اين بخش با داستان بلند پيدايى قيصر و برافتادن پومپيوس پايان مى‌يابد.

#:او نيز از فرمان‌روايان رومى سده سوم پيش از ميلاد بود. داستان زندگى او با رفتنش به بروند، از بندرهاى ايتالياى باستان و سيوم، از سرزمين‌هاى آسياى كوچك و كشاكش‌هاى وى با مردمان آنجا آغاز مى‌شود و با كشته شدن او به دست يكى از اشكانيان به نام پوماكساثرس پايان مى‌يابد.

#آنتونيوس

==وضعيت كتاب==

==منابع مقاله==