تاریخ بیهق: تفاوت میان نسخه‌ها

۲ بایت اضافه‌شده ،  ‏۹ مارس ۲۰۱۷
جز
جایگزینی متن - 'ن«' به 'ن «'
جز (جایگزینی متن - 'مقدمهنويس' به 'مقدمه‌نويس')
جز (جایگزینی متن - 'ن«' به 'ن «')
خط ۷۵: خط ۷۵:
«ذكر امهات ولايات»، عنوان بحثى است كه ابن فندق در خلال آن، از مراكز ولايات نام برده است. وى، در مبحثى ديگر، به موضوع آب و هواى شهرها پرداخته و در بابى راجع به ريشه‌ى لفظ بيهق و حدود جغرافيايى و تقسيمات ادارى و ميزان خراج آن ولايت سخن گفته است. هم‌چنين شرحى در باب بناى سبزوار و وقايع مهم آنجا به دست داده، سپس به ذكر خاندان‌هاى قديم و سادات بيهق پرداخته است. علاوه بر اينها، وى، اطلاعاتى ارزش‌مند راجع به طاهريان، صفاريان، سامانيان، محموديان(غزنويان) و سلجوقيان ارائه داده است. بيهقى، علت پرداختن به تاريخ اين سلسله‌ها را اين‌گونه توضيح داده است: «... و عادت رفته است در تواريخ بلدان، انساب و تواريخ ملوك آن ولايت بيان كردن و چون عادت در باب اين صناعت برين نسق رفته باشد، متأخر را به متقدم اقتدا كردن مبارك آيد...».
«ذكر امهات ولايات»، عنوان بحثى است كه ابن فندق در خلال آن، از مراكز ولايات نام برده است. وى، در مبحثى ديگر، به موضوع آب و هواى شهرها پرداخته و در بابى راجع به ريشه‌ى لفظ بيهق و حدود جغرافيايى و تقسيمات ادارى و ميزان خراج آن ولايت سخن گفته است. هم‌چنين شرحى در باب بناى سبزوار و وقايع مهم آنجا به دست داده، سپس به ذكر خاندان‌هاى قديم و سادات بيهق پرداخته است. علاوه بر اينها، وى، اطلاعاتى ارزش‌مند راجع به طاهريان، صفاريان، سامانيان، محموديان(غزنويان) و سلجوقيان ارائه داده است. بيهقى، علت پرداختن به تاريخ اين سلسله‌ها را اين‌گونه توضيح داده است: «... و عادت رفته است در تواريخ بلدان، انساب و تواريخ ملوك آن ولايت بيان كردن و چون عادت در باب اين صناعت برين نسق رفته باشد، متأخر را به متقدم اقتدا كردن مبارك آيد...».


با توجه به اينكه اسحاق، جد خواجه نظام الملك(وزير بزرگ سلجوقيان) و ابوالحسن، پدر او از دهقانان روستاى«انكو»، از توابع بيهق بوده‌اند، بيهقى در مبحثى ذيل عنوان«خاندان سيد الوزراء، نظام الملك»، شرحى مبسوط در باب خاندان آن وزير بزرگ آورده است. وى، هم‌چنين در مورد خاندان‌هاى بزرگ بيهق، مانند خاندان مهلبيان، فولادوند، حاكميان، بيهقيون، مستوفيان، عزيزيان، عنبريان، زياديان، ميكاليان و... اطلاعاتى گران‌بها به دست داده است.
با توجه به اينكه اسحاق، جد خواجه نظام الملك(وزير بزرگ سلجوقيان) و ابوالحسن، پدر او از دهقانان روستاى«انكو»، از توابع بيهق بوده‌اند، بيهقى در مبحثى ذيل عنوان «خاندان سيد الوزراء، نظام الملك»، شرحى مبسوط در باب خاندان آن وزير بزرگ آورده است. وى، هم‌چنين در مورد خاندان‌هاى بزرگ بيهق، مانند خاندان مهلبيان، فولادوند، حاكميان، بيهقيون، مستوفيان، عزيزيان، عنبريان، زياديان، ميكاليان و... اطلاعاتى گران‌بها به دست داده است.


طولانى‌ترين بخش كتاب، فصلى است كه مؤلف به يادكرد علماء و ائمه و افاضل ناحيه بيهق اختصاص داده و افزون بر نقل احاديثى كه از طريق هر يك از محدثان و عالمان بيهق روايت شده، نمونه‌اى از اشعار آنان را نيز نقل كرده است.
طولانى‌ترين بخش كتاب، فصلى است كه مؤلف به يادكرد علماء و ائمه و افاضل ناحيه بيهق اختصاص داده و افزون بر نقل احاديثى كه از طريق هر يك از محدثان و عالمان بيهق روايت شده، نمونه‌اى از اشعار آنان را نيز نقل كرده است.
خط ۹۰: خط ۹۰:




كتاب تاريخ بيهق را احمد بهمنيار بر اساس مقابله دو نسخه عكسى از آن، تصحيح نموده و همراه با تعليقاتى بسيار سودمند منتشر ساخته است. بهمنيار، با كمال دقتى كه در مقابله نسخ و تصحيح متن تاريخ بيهق به كار برده، نسخه‌اى منقح از اين كتاب ارزش‌مند را در اختيار اهل فضل قرار داده است. در انتهاى اثر، دو بخش به قلم مصحح، به متن اثر افزوده گشته است. تعليقاتى كه بهمنيار در باب بعضى از موضوعات مندرج در پاره‌اى صفحات كتاب نوشته، علاوه بر آنكه در ابهام‌زدايى از برخى موارد مبهم مؤثر بوده، در تكميل اطلاعات هم مفيد واقع مى‌شوند. علاوه بر تعليقات ياد شده در صفحات متعدد، ذيل عنوان«شرح و توضيح بعضى از كلمات و عبارات، به ترتيب حروف تهجى»، بعضى لغات و اسامى را از جنبه‌هاى گوناگون ادبى و تاريخى و جغرافيايى مورد توجه قرار داده و به‌ويژه توضيحات جغرافيايى وى بسيار مغتنم است. در پايان كتاب نيز فهرست مطالب كتاب آمده است.
كتاب تاريخ بيهق را احمد بهمنيار بر اساس مقابله دو نسخه عكسى از آن، تصحيح نموده و همراه با تعليقاتى بسيار سودمند منتشر ساخته است. بهمنيار، با كمال دقتى كه در مقابله نسخ و تصحيح متن تاريخ بيهق به كار برده، نسخه‌اى منقح از اين كتاب ارزش‌مند را در اختيار اهل فضل قرار داده است. در انتهاى اثر، دو بخش به قلم مصحح، به متن اثر افزوده گشته است. تعليقاتى كه بهمنيار در باب بعضى از موضوعات مندرج در پاره‌اى صفحات كتاب نوشته، علاوه بر آنكه در ابهام‌زدايى از برخى موارد مبهم مؤثر بوده، در تكميل اطلاعات هم مفيد واقع مى‌شوند. علاوه بر تعليقات ياد شده در صفحات متعدد، ذيل عنوان «شرح و توضيح بعضى از كلمات و عبارات، به ترتيب حروف تهجى»، بعضى لغات و اسامى را از جنبه‌هاى گوناگون ادبى و تاريخى و جغرافيايى مورد توجه قرار داده و به‌ويژه توضيحات جغرافيايى وى بسيار مغتنم است. در پايان كتاب نيز فهرست مطالب كتاب آمده است.


== منابع ==
== منابع ==
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش