معجم مصنفات القرآن الكريم: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳۶: | خط ۳۶: | ||
</div> | </div> | ||
== معرفی اجمالی == | == معرفی اجمالی == | ||
'''معجم مصنفات القرآن الکریم'''، اثر علی شواخ اسحاق شعیبی، فهرست آثاری است که درباره قرآن کریم از قرن اول تا سال 1403ق، نوشته شده است و به یکسان آثار چاپی و خطی را در بر دارد و به مقاله‌ها نیز پرداخته است و گذشته از علوم قرآنی مختلف (آیات الاحکام، اسباب النزول، قصص و...)، شامل مطالعات و تحقیقات جدید درباره قرآن از جمله ترجمه‌های مصحف شریف نیز هست<ref>ربانی،هادی، 1379، ص56</ref>. | '''معجم مصنفات القرآن الکریم'''، اثر علی شواخ اسحاق شعیبی، فهرست آثاری است که درباره قرآن کریم از قرن اول تا سال 1403ق، نوشته شده است و به یکسان آثار چاپی و خطی را در بر دارد و به مقاله‌ها نیز پرداخته است و گذشته از علوم قرآنی مختلف (آیات الاحکام، اسباب النزول، قصص و...)، شامل مطالعات و تحقیقات جدید درباره قرآن از جمله ترجمه‌های مصحف شریف نیز هست<ref>ربانی،هادی، 1379، ص56</ref>. | ||
نسخهٔ ۱۱ فوریهٔ ۲۰۱۷، ساعت ۱۱:۱۱
| نام کتاب | معجم مصنفات القرآن الکريم |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | |
| پدیدآورندگان | شعيبي، علي شواخ اسحاق (نويسنده) |
| زبان | |
| کد کنگره | Z 7835 /الف5ش7 |
| موضوع | |
| ناشر | دار الرفاعي |
| مکان نشر | عربستان - رياض |
| سال نشر | 1983م , 1403ق |
| کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE14397AUTOMATIONCODE |
معرفی اجمالی
معجم مصنفات القرآن الکریم، اثر علی شواخ اسحاق شعیبی، فهرست آثاری است که درباره قرآن کریم از قرن اول تا سال 1403ق، نوشته شده است و به یکسان آثار چاپی و خطی را در بر دارد و به مقاله‌ها نیز پرداخته است و گذشته از علوم قرآنی مختلف (آیات الاحکام، اسباب النزول، قصص و...)، شامل مطالعات و تحقیقات جدید درباره قرآن از جمله ترجمه‌های مصحف شریف نیز هست[۱].
اهمیت پرداختن به موضوعات قرآنی و خدمت به قرآن، انگیزه تدوین اثر حاضر بوده است[۲].
ساختار
کتاب با دو مقدمه از ناشر و نویسنده آغاز و مطالب در چهار جلد، تنظیم شده است.
در این اثر، 3281 اثر با تفکیک چاپی، خطی و نامشخص، به ترتیب حروف الفبای نام کتاب، در موضوعات مختلف قرآنی (آیات القرآن، حروف قرآن، احکام قرآن، اسباب نزول، اعجاز و بلاغت قرآن، اعراب و تجوید قرآن) تنظیم گردیده است[۳].
این اثر، مرجع فهرست آثاری است که درباره قرآن کریم، از قرن اول تا سال 1403ق نوشته شده است و به یکسان، آثار خطی و چاپی را دربر دارد[۴].
گزارش محتوا
در مقدمه ناشر، به اهمیت موضوع کتاب اشاره گردیده[۵] و در مقدمه مؤلف، ضمن بیان انگیزه تألیف، به توضیح روش کار نویسنده پرداخته شده است[۶].
مؤلف در مقدمه خود می‌نویسد: «این معجم، شامل کلیه مصنفاتی است که درباره قرآن است، چه چاپی، چه خطی، در هر نقطه از عالم و به هر زبان که ما به آن دست یافته ایم. ابتدا اسم کتاب، سپس مؤلف آن و سال وفاتش، سپس چاپی و خطی بودن کتاب یاد شده و اگر چاپی باشد و اطّلاعی از کتابخانه‌هایی که نسخ خطی آن اثر در آنها محفوظ است، داشته ام، آن را نیز یاد کرده ام. سپس مراجعی ]تواریخ و تذکره‌ها و زندگی نامه‌هایی[ را که به مؤلف و کتاب اشاره کرده‌اند، در میان آورده ام»[۷].
کتبی که در این معجم آمده بر سه قسم است:
- کتبی که نویسنده به آنها دسترسی نیافته و نمی دانسته که چاپی است یا خطی و در این صورت کتب و مصادری را که آن را یاد کرده‌اند، ذکر کرده و این قسم اندک است.
- بخشی که شامل کتاب‌های چاپی در زمینه علوم قرآن و قرآن پژوهی است که در این مورد، بنا بر «معجم المطبوعات» سرکیس (که از آغاز چاپ تا سال 1919م/1339ق را در بر دارد) گذاشته شده است. سپس از کلیه کتاب شناسی‌ها و فهارس و مجلات برای تکمیل آن استفاده شده است. نویسنده در مورد مطبوعات و آثار خارجی (غیر عربی) از طریق مکاتبه و مراجعه شخصی در صدد استقصای آنها برآمده است. در ترکیه با کتابخانه‌های مرکزی دانشگاه و کتابخانه عمومی استانبول و غیره و در ایران با مرکز فرهنگی اصفهانی، وزارت فرهنگ و آموزش عالی، کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران تماس داشته است و در اروپا با اغلب کتابخانه‌های دانشگاهی و ملی و مخصوصا دانشگاه بیرمنگام و از فهارس همه کتابخانه‌ها سود برده است؛ علی الخصوص از کتابخانه کنگره آمریکا که در دانشگاه ملک سعود محفوظ بود.
- بخشی که شامل مخطوطات علوم قرآنی و قرآن پژوهی است و این دشوارترین و دیریاب ترین بخش در کار تدوین این کتاب شناسی بوده است و نویسنده برای ملاحظه نسخ خطی یا فهارس آنها بسیار سفر کرده و بخش‌های مختلف این معجم را به حسب موضوعات و به ترتیب الفبایی مرتب کرده است[۸].
وضعیت کتاب
فهرست مطالب هر جلد، در انتهای همان جلد آمده است که عبارتند از: فهرست عناوین؛ مؤلفین؛ کتاب‌های چاپی؛ کتاب‌های خطی؛ نساخ؛ موضوعات و فهارس.
در پاورقی‌ها، علاوه بر ذکر منابع[۹]، به توضیح برخی مطالب و موضوعات متن پرداخته شده است[۱۰].
پانویس
منابع مقاله
- مقدمه و متن کتاب.
- ربانی،هادی، «کتاب شناسی توصیفی کتاب شناسی‌های قرآنی»، پایگاه مجلات تخصصی نور، مجله: صحیفه مبین، مجموعه مقالات مبین، شماره 2، تابستان 1379 (88 صفحه، از 49 تا 136).
- خرمشاهی، بهاءالدین، «کتاب شناسی جهانی »قرآن کریم««، پایگاه مجلات تخصصی نور، مجله تحقیقات علوم قرآن و حدیث، شماره 1، بهار 1383 (16 صفحه، از 130 تا 145).
- صادق پور، محمدحسین، «معرفی و نقد کتاب: مروری بر کتاب شناسی‌ها و منابع مهم قرآنی»، پایگاه مجلات تخصصی نور، مجله: مشکوة، شماره 84 و 85، پاییز و زمستان 1383 (15 صفحه، از 211 تا 225).