شرح كشف المراد

شرح کشف المراد

نام کتاب	شرح کشف المراد
نام های دیگر کتاب	تجرید الکلام فی تحریر العقاید الاسلام. شرح کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد. شرح
پدیدآورندگان	نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد (نويسنده) علامه حلی، حسن بن یوسف (نويسنده) محمدی، علی (شارح)
زبان	فارسی
کد کنگره	‏BP‎‏ ‎‏210‎‏ ‎‏/‎‏ن‎‏6‎‏ ‎‏ت‎‏3028
موضوع	علامه حلی، حسن بن یوسف، 648 - 726ق. کشف المراد فی تجرید الاعتقاد - نقد و تفسیر نصیر الدین طوسی، محمد بن محمد، 597 - 672ق. تجرید الکلام فی تحریر العقاید الاسلام - نقد و تفسیر کلام شیعه امامیه - متون قدیمی تا قرن 14
ناشر	دار الفکر
مکان نشر	قم - ایران
سال نشر	1378 هـ.ش
کد اتوماسیون	AUTOMATIONCODE1251AUTOMATIONCODE

معرفى اجمالى كتاب

"شرح كشف المراد" اثر علي محمدي، انديشمندي فاضل، محققي پركار و توانمند، مدرس و استادي سخت‌كوش از حوزه علميه مقدس قم كه شرحي بر شرح كتاب تجريدالاعتقاد و با موضوع عقيده و كلام به زبان فارسى ميباشد.

"تجريد الاعتقاد" كه به زبان عربي است، متعلق به حكيم و رياضيدان و متكلم بزرگ شيعي جناب خواجه نصيرالدين طوسي (ره) مي‌باشد كه در آن اساس مباحث كلامي با عباراتي كوتاه و در عين حال محكم و فني مطرح گرديده و در طول تاريخ پس از تدوين خود، از سوي علماي بزرگ شيعه و سني به زبان عربي و فارسي مورد شرح و تعليق قرار گرفته است.

علامه قوشجي درباره شرح كشف المراد مي‌گويد: اگر كشف المراد نبود فهم تجريد الاعتقاد ميسّر نمي‌گشت.

از جمله شروح كتاب تجريد الاعتقاد كتاب كشف المراد في شرح تجريد الاعتقاد توسط جناب علامه حلّي (648 ق تا 726 ق) به زبان عربي شرح گرديده و در برهه‌اي از زمان به عنوان متن درسي طلاب علوم ديني بوده است كه امروز دو كتاب بدايه و نهاية الحكمه جايگزين آن شده است.

انگيزه تألیف

نويسنده كتاب حاضر - طبق ادعاي خويش در مقدمه كتاب - پس از چند دوره تدريس كشف المراد و وجود قالب‌هاي علمي و شيوه منطق ارسطوئي و تشخيص صعوبت آن براي مبتديان، اقدام به تدوين اين كتاب نموده تا طبق ادعاي خود با عباراتي كه نه خيلي اصطلاحي و علمي و نه خيلي عاميانه به حلّ معضلات و مشكلات متن بپردازد.

گزارش محتوا

كتاب با مقدمه‌اي كوتاه از نويسنده، با عنوان «پيشگفتار» كه در آن به شكل بسيار مختصر به معرفي كتاب و انگيزه نگارش آن پرداخته و در ادامه با بحث‌هاي مقدماتي در شش «مطلب» ادامه يافته كه توضيحاتي عمومي اما ارزشمند پيرامون مباحث كلامي و معارف الهي به ترتيب زير ارائه مي‌نمايد:

مطلب اول: مطالبي در بايسته‌هاي ضروري جهت آشنائي با معارف الهي.

مطلب دوم: تقسيماتي در تعاليم اسلام همچون اعتقاديات، اخلاقيات و احكام.

مطلب سوم: هدف از خلقت.

مطلب چهارم: ضرورت شناخت اصول دين.

مطلب پنجم: شناخت تقليدي؟ يا استدلالي؟

مطلب ششم: فوائد شناخت اصول دين.

كتاب پس از عبور از بحث‌هاي مقدماتي وارد مباحث اصلي شده و مسائل اعتقادي را در چند مبحث: خداشناسي، پيامبر شناسي، امام شناسي، معاد شناسي كه هر يك از اين عناوين كلي، با چند عنوان ريزتر مورد شرح قرار گرفته است.

با مروري سريع در اين كتاب مي‌توان به چند شاخصه و ويژگي مهم در اين كتاب پي برد:

1 - اين شرح با مورد نظر قرار دادن متن اصلي كتاب كشف المراد، كمتر خود را در قيد و بند واژگان كتاب متن قرار داده و با برداشتي آزاد به بيان محتوايي مطالب پرداخته و كمتر به چشم مي‌خورد كه از تعابير و جملات متن، ردّپايي موجود باشد.

2 - از ويژگي‌هاي اين كتاب نثر ساده و روان و قابل فهم آن براي دانش‌پژوهان خصوصاً مبتديان كه مخاطبان اصلي اين كتاب هستند كه اين مي‌تواند بهترين عامل در فهم مطلب محسوب گردد.

3 - از ويژگي‌هاي ديگر اين كتاب اختصار فوق العاده آن است كه دانش پژوه را در فرصتي كوتاه با دوره‌اي جامع از معارف كلامي آشنا مي‌سازد.

4 - در اين كتاب سعي شده تا برخلاف برخي كتاب‌هاى كلامى كه غالباً از عباراتي مشكل و پيچيده به شرح مطالب مي‌پردازند از عباراتي همه فهم استفاده گردد.

5 - ويژگي ديگري كه بايد درباره اين اثر مد نظر داشت اين نكته است كه شارح به سبب رعايت سطح مخاطب - كه دانش‌پژوهان مبتدي علم كلام هستند - فقط به شرح و توضيح متن كشف المراد بسنده نموده و از بيان نظرات متعددي كه خارج از متن اصلي كتاب است اجتناب كرده و مطلب را به همان نظري كه صاحب كشف المراد در بيان مطلب داشته تنها گذارده تا از سردرگمي و حيرت خواننده جلوگيري نمايد.

به سبب همين ويژگى‌ها، اين كتاب، از همان ابتداي تأليف با اقبال عمومي طلاب و دانشجويان حوزه و دانشگاه مواجه گشته و با وجود شروح و حواشى متعددى كه به زبان فارسى و عربى براي شرح كشف المراد وجود دارد اين كتاب از توجه بيشتري برخوردار بوده است.

قضاوت‌هاى برخي از طلاب و دانشجويان درباره اين كتاب نشان مى‌دهد كه نويسنده در اقدام خود تا حد زيادي موفق بوده و در مجموع، اين كتاب براي اطلاع و آگاهي دانش‌پژوهان مبتدي موفق و براي آنها مي‌تواند سودمند و كارگشا باشد.

نويسنده، پايان نوشتار خود را مصادف با پايان رمضان المبارك سال 1410ق دانسته و در آخر، اشعاري را در وصف مقام شامخ شاه ولايت، امير مؤمنان علي ابن ابي طالب عليه السّلام كه از طبع شعري نويسنده نشأت گرفته، حسن ختام قرار داده و با چهار تشبيه زيبا كه مي‌تواند در ايجاد جدّيت و كوشش هرچه بيشتر براي طالبان علم مفيد باشد كتاب خود را خاتمه بخشيده است.

نسخه شناسي

اين كتاب به كوشش انتشارات دارالفكر، قم، در 627 صفحه در قطع وزيري در يك جلد و نسخه حاضر نيز چاپ چهارم در سال 1378 ش منتشر شده است.

منابع مقاله

برگرفته از متن و مقدمه‌ى كتاب مى باشد.