۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - ']] ،' به ']]،') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۴۳: | خط ۴۳: | ||
'''بلاغت و فواصل قرآن''' نوشته جواد طاهرخانى و به زبان فارسى است كه به بررسى يكى از جنبه اعجاز ادبى قرآن؛يعنى موضوع سجع و فاصله در آن مى‌پردازد.سجع در لغت به معناى آواز كبوتر و در اصطلاح آوردن دو واژه كه در وزن و روىّ يا يكى از اين دو برابر باشند،در پايان دو جمله در نثر يا نظم مى‌باشد.و فاصله عبارتست از آخر آيه مانند قافيه شعر و قرينه سجع و يا كلمه آخر جمله است كه از مابعدش منفصل است و يا.... | |||
و به | نويسنده ابتدا تاريخچه‌اى كوتاه از آثار نوشته شده دربارۀ اعجاز قرآن بيان كرده و در اين زمينه از كسانى چون [[جاحظ، عمرو بن بحر|جاحظ]]،ابن يزيد واسطى،ابو عيسى رماني و...ياد مى‌كند.سپس با استناد به آياتى چند از قرآن،اعجاز آن را اثبات مى‌كند.تعريف لغوى و اصطلاحى واژۀ«اعجاز»جهات اعجاز قرآن كه برخى آن را به جهت اسلوب و فصاحت آن و برخى به جهت«صرفه»مى‌دانند، | ||
اشاره‌اى به علوم قرآن-كه علم بلاغت بخشى از آن است-و تاريخ تأليفات دانشمندان در علوم قرآنى،حقيقت و مجاز در قرآن و انواع مجاز تشبيهات و استعاره‌هاى قرآنى و اقسام هريك، أمثال و اقسام آن در قرآن،بدايع قرآنى و معرفى انواع مشهور صنايع لفظى و معنوى بديع نظير جناس،عكس،ايهام،التفات،افتنان،لف و نشر و غيره،تعريف واژۀ «سجع»و تقسيم آن به سجع مطرّف،مرصّع و متوازى،تاريخچه تطور و تحول سجع در ادبيات عرب و فارسى،بررسى سجع در عصر جاهليت،سجع در قرآن و آراء مختلف عالمان دربارۀ وجود و عدم وجود آن در قرآن،فاصله در قرآن و تفاوت سجع با فاصله و عام بودن فاصله نسبت به سجع،اقسام فواصل در قرآن؛يعنى تمكين،تصدير،توشيح و ايغال،انواع فاصله از ديدگاه علماى علم بديع،بسامد اسجاع قرآنى از جمله مطالبى است كه در اين كتاب بدانها پرداخته شده است. | |||
اشاره‌اى به علوم قرآن-كه علم بلاغت بخشى از آن است-و تاريخ تأليفات دانشمندان در علوم | |||
قرآنى،حقيقت و مجاز در قرآن و انواع مجاز تشبيهات و استعاره‌هاى قرآنى و اقسام هريك، | |||
أمثال و اقسام آن در قرآن،بدايع قرآنى و معرفى انواع مشهور صنايع لفظى و معنوى | |||
بديع نظير جناس،عكس،ايهام،التفات،افتنان،لف و نشر و غيره،تعريف واژۀ | |||
«سجع»و تقسيم آن به سجع مطرّف،مرصّع و متوازى،تاريخچه تطور و تحول سجع در ادبيات | |||
عرب و فارسى،بررسى سجع در عصر جاهليت،سجع در قرآن و آراء مختلف عالمان دربارۀ | |||
وجود و عدم وجود آن در قرآن،فاصله در قرآن و تفاوت سجع با فاصله و عام بودن | |||
فاصله نسبت به سجع،اقسام فواصل در قرآن؛يعنى تمكين،تصدير،توشيح و ايغال،انواع فاصله از ديدگاه علماى علم بديع،بسامد اسجاع قرآنى از جمله مطالبى است كه | |||
در اين كتاب بدانها پرداخته شده است. | |||
==ساختار كتاب== | ==ساختار كتاب== | ||
| خط ۸۴: | خط ۵۴: | ||
كتاب مشتمل بر يك پيشگفتار و دو بخش اصلى است: | كتاب مشتمل بر يك پيشگفتار و دو بخش اصلى است: | ||
بخش اول:«بلاغت قرآن»كه به بررسى ساير جنبه‌هاى اعجاز قرآن اختصاص يافته و در سه فصل تنظيم و | بخش اول:«بلاغت قرآن»كه به بررسى ساير جنبه‌هاى اعجاز قرآن اختصاص يافته و در سه فصل تنظيم و تدوين شده است.فصل اول به عنوان مقدمه‌اى بر بحث اصلى(بلاغت و فواصل قرآن)به بحث اعجاز به خصوص اعجاز ادبى قرآن پرداخته است.فصل دوم به علوم قرآن كه علم بلاغت بخشى از اين علوم است اختصاص يافته است. | ||
تدوين شده است.فصل اول به عنوان مقدمه‌اى بر بحث اصلى(بلاغت و فواصل قرآن)به بحث اعجاز به خصوص | |||
اعجاز ادبى قرآن پرداخته است.فصل دوم به علوم قرآن كه علم بلاغت بخشى از اين علوم است | |||
اختصاص يافته است. | |||
معنوى قرآن اشاره شده است. | در اين فصل به سير تطور علوم قرآن و نيز تاريخچۀ تأليفات عالمان در اين علم پرداخته شده است.فصل سوم هم به بدايع قرآنى اختصاص يافته است و به برخى از محسنات لفظى و معنوى قرآن اشاره شده است. | ||
بخش دوم:«فواصل قرآن»سه فصل ذيل را دربرمى‌گيرد: | بخش دوم:«فواصل قرآن»سه فصل ذيل را دربرمى‌گيرد: | ||
فصل اول:سجع و انواع آن،كه به تعريف سجع،اقسام سجع(صفت ترصيع،صنعت موازنه، | فصل اول:سجع و انواع آن،كه به تعريف سجع،اقسام سجع(صفت ترصيع،صنعت موازنه، سجع متوازى،سجع مطرف و سجع متوازن)مى‌پردازد. | ||
سجع متوازى،سجع مطرف و سجع متوازن) | |||
فصل | فصل دوم:تاريخ تطور سجع در ادب تازى و پارسى،كه به بررسى سجع در عصر جاهليت،سجع در قرآن كريم،سجع در قرون اول تا چهارم هجرى و تاريخ تطور سجع در نثر پارسى مى‌پردازد. | ||
قرآن،انواع فاصله و...مى‌پردازد. | فصل سوم:فاصله در قرآن،به تعريف فاصله،تناسب آيات قرآن،اقسام فواصل قرآن،انواع فاصله و...مى‌پردازد. | ||
در پايان هرفصل هم پانوشتهاى مربوط به آن فصل ذكر شده است. | در پايان هرفصل هم پانوشتهاى مربوط به آن فصل ذكر شده است. | ||
در پايان فهرست كاربرد رتبه فواصل آيات،فهرست آيات،فهرست اعلام و فهرست | در پايان فهرست كاربرد رتبه فواصل آيات،فهرست آيات،فهرست اعلام و فهرست منابع كتاب آمده است. | ||
منابع كتاب آمده است. | |||
==نسخه‌شناسى== | ==نسخه‌شناسى== | ||
كتاب به قلم آقاى جواد طاهرخانى،عضو هيئت علمى | كتاب به قلم آقاى جواد طاهرخانى،عضو هيئت علمى دانشگاه نوشته و در قطع وزيرى با جلد شوميز در 181 صفحه نخستين‌بار | ||
دانشگاه | |||
منتشر شده است. | در سال 1383 شمسى از سوى«سازمان انتشارات جهاد دانشگاهى شعبه واحد تهران» منتشر شده است. | ||