۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز
جایگزینی متن - ' .' به '.'
جز (جایگزینی متن - ': ==' به '==') |
جز (جایگزینی متن - ' .' به '.') |
||
| خط ۶۱: | خط ۶۱: | ||
نمى‌توان پاسخ قطعى به اين سؤال داد، زيرا اگر بخواهيم با توجه به معناى اين دو عنوان، اين فرضيه را داشته باشيم كه معجم‌نويسى مرحله‌اى پيش از معرفةنويسى بوده و در معجم تنها فهرستى از اسامى صحابه ارائه مى‌شده كه صحت و سقم اين انتساب چندان ارزيابى نمى‌شده است، فرضيه جامع و مانعى نسيت، زيرا عنوان معرفة الصحابه از نظر زمانى پيش از معجم الصحابه بوده و در قرن سوم، على بن مدينى (متوفاى 234ق)، حلوانى حسن بن على (متوفاى 242ق)، عَبّاد بن يعقوب رَواجنى (متوفاى 250 يا 271ق)، عَبْدان، ابومحمد عبدالله بن محمد بن عيسى مَرْوَزى (متوفاى 293ق) و در ابتداى قرن چهارم ابومنصور باوَرْدى كتاب‌هاى خود را با عنوان معرفة الصحابة نوشته‌اند و اولين كتابى كه در اين باره با عنوان معجم الصحابة است از ابويعلى موصلى (متوفاى 307ق) است. | نمى‌توان پاسخ قطعى به اين سؤال داد، زيرا اگر بخواهيم با توجه به معناى اين دو عنوان، اين فرضيه را داشته باشيم كه معجم‌نويسى مرحله‌اى پيش از معرفةنويسى بوده و در معجم تنها فهرستى از اسامى صحابه ارائه مى‌شده كه صحت و سقم اين انتساب چندان ارزيابى نمى‌شده است، فرضيه جامع و مانعى نسيت، زيرا عنوان معرفة الصحابه از نظر زمانى پيش از معجم الصحابه بوده و در قرن سوم، على بن مدينى (متوفاى 234ق)، حلوانى حسن بن على (متوفاى 242ق)، عَبّاد بن يعقوب رَواجنى (متوفاى 250 يا 271ق)، عَبْدان، ابومحمد عبدالله بن محمد بن عيسى مَرْوَزى (متوفاى 293ق) و در ابتداى قرن چهارم ابومنصور باوَرْدى كتاب‌هاى خود را با عنوان معرفة الصحابة نوشته‌اند و اولين كتابى كه در اين باره با عنوان معجم الصحابة است از ابويعلى موصلى (متوفاى 307ق) است. | ||
به نظر مى‌رسد معجم‌نويسى، حركتى در مقابل كتاب‌هايى بوده است كه اسامى را بر اساس قبايل يا حوادث تاريخى مرتب مى‌كرده‌اند؛ مانند الطبقات الكبرى ابن سعد و الطبقات خليفة بن خياط. معمولا اين گونه كتاب‌ها با عنوان الطبقات است كه به طبقه بندى اسامى از حيث مراتب فضل و سن (بزرگ تر و كوچكتر- كبار صحابه و صغار صحابه) و نيز تقسيمات تاريخى (بدريون، حديبيون و...) و قبايل (مهاجرين،انصار - اوس و خزرج) و ... اشاره دارد. | به نظر مى‌رسد معجم‌نويسى، حركتى در مقابل كتاب‌هايى بوده است كه اسامى را بر اساس قبايل يا حوادث تاريخى مرتب مى‌كرده‌اند؛ مانند الطبقات الكبرى ابن سعد و الطبقات خليفة بن خياط. معمولا اين گونه كتاب‌ها با عنوان الطبقات است كه به طبقه بندى اسامى از حيث مراتب فضل و سن (بزرگ تر و كوچكتر- كبار صحابه و صغار صحابه) و نيز تقسيمات تاريخى (بدريون، حديبيون و...) و قبايل (مهاجرين،انصار - اوس و خزرج) و... اشاره دارد. | ||
ترتيب طبقات‌نويسى به دليل اين كه متفرع بر شناخت حوادث تاريخى و قبايل افراد بوده و بسيارى، از آن اطلاع نداشته‌اند، براى سهولت در كار و پيدا كردن اسامى آن‌ها روش معجم‌نويسى انتخاب شده است. معجم‌نويسى نيز گاه فقط در حرف اول بوده است؛ يعنى مثلا تمام اسامى كه با حرف الف شروع مى‌شدند، يك جا بيان مى‌شده و گاه در تمام حروف، كه البته روش دوم، بيشتر از قرن ششم به بعد بوده است. | ترتيب طبقات‌نويسى به دليل اين كه متفرع بر شناخت حوادث تاريخى و قبايل افراد بوده و بسيارى، از آن اطلاع نداشته‌اند، براى سهولت در كار و پيدا كردن اسامى آن‌ها روش معجم‌نويسى انتخاب شده است. معجم‌نويسى نيز گاه فقط در حرف اول بوده است؛ يعنى مثلا تمام اسامى كه با حرف الف شروع مى‌شدند، يك جا بيان مى‌شده و گاه در تمام حروف، كه البته روش دوم، بيشتر از قرن ششم به بعد بوده است. | ||