۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'ه«' به 'ه «'
جز (جایگزینی متن - ' عبد ' به ' عبد') |
جز (جایگزینی متن - 'ه«' به 'ه «') |
||
| خط ۷۱: | خط ۷۱: | ||
فصل ششم، در سماع و شرايط آن. | فصل ششم، در سماع و شرايط آن. | ||
4. | 4. رساله «سربال البال لذوى الحال»: اين رساله، در بيان واقعهاى است كه در روز پنجشنبه در نوزدهمين روز خلوت، براى وى متمثل شده است. وى، ابتدا، در عناصر اربعه سير كرده و با آنان گفتوگو مىكند، سپس روانه افلاك مىشود و از احوال آنها سؤالاتى مىكند و بالاخره دل سمنانى مىيابد كه همهى اينها اسباب هستند تا بدن انسان كه قابل فيض نور نفس مىباشد، بىواسطه حاصل آيد. | ||
وى بعد از سفر به عالم نفس و عقل، مىيابد كه اين دو نيز واسطهاند تا اين لطيفه انسانى را مستعد قبول نور قلم گردانند و قلم واسطه است براى ام الكتاب و خفى و بالاخره خفى، واسطه مىشود براى انوار صفات حق تعالى. بالاخره دل سمنانى بعد از يك روز و نيم، از سفر برمىگردد و در پايان نحوهى دستيابى به لطايف سبعه را بر اثر ذكر گفتن، بازگو مىكند و از بهرهورى تجليات عام و خاص و خاص الخاص سخن به ميان مىآورد. | وى بعد از سفر به عالم نفس و عقل، مىيابد كه اين دو نيز واسطهاند تا اين لطيفه انسانى را مستعد قبول نور قلم گردانند و قلم واسطه است براى ام الكتاب و خفى و بالاخره خفى، واسطه مىشود براى انوار صفات حق تعالى. بالاخره دل سمنانى بعد از يك روز و نيم، از سفر برمىگردد و در پايان نحوهى دستيابى به لطايف سبعه را بر اثر ذكر گفتن، بازگو مىكند و از بهرهورى تجليات عام و خاص و خاص الخاص سخن به ميان مىآورد. | ||
5. | 5. رساله «فرحة العاملين و فرجة الكاملين»: سمنانى اين رساله را به خواهش مريدش محمد دهستانى به رشته تحرير درآورده است. در اين رساله، در بارهى تجليات ذاتى، صفاتى و افعالى سخن به ميان آمده است و همچنين آراى فلسفى سمنانى به وضوح مشخص و تفاوت آن با مكتب [[ابن عربی، محمد بن علی|ابن عربى]] معلوم مىشود. | ||
6. | 6. رساله «شرح حديث ارواح المؤمنين»: حديثى كه در اين رساله تشريح شده، در بيشتر كتب اهل سنت، مانند«سنن ابن ماجه»، «سنن دارمى» و«سنن ابى داود» آمده است، ولى سمنانى آن را از«مشارق الانوار فى صحاح الاخبار» روايت مىكند. در اين روايت، پيامبر اكرم(ص) مشاهدات غيبى را كه عينى اوست، در قوالب عبارت بيان فرموده است. | ||
7. | 7. رساله «بيان الاحسان لاهل العرفان»: اين رساله، از مهمترين رسالههاى سمنانى است كه در سال 712ق، نگارش آن را شروع كرده و در سال 713ق، آن را به اتمام رسانده است. دراين رساله، به نكتههايى اشاره كرده است كه در«مشارع كبرى»، به آنها نپرداخته است. بيشتر مطالب اين رساله، با«العروة لاهل الخلوة و الجلوة»، مشترك است. اين رساله، بر 4 فصل استوار است كه عبارتند از: «الهيات»، «نبوات»، «ولايات»، «بيان وضع اين رساله و وصول سالك به عالم يقين». | ||
8. | 8. رساله «فتح المبين لاهل اليقين»: در اين رساله، در بارهى شرطهاى هشتگانه خلوت بحث مىشود كه عبارتند از: اختيار خلوت كردن، دوام وضو، دوام صوم، دوام صمت، دوام ذكر لا اله الا الله از سر حضور تمام، توجه به ذكر، نفى خواطر، ربط دل به ولايت شيخ و ترك اعتراض بر حق تعالى. لازم به ذكر است كه اين تعاليم، برگرفته از دستورات جنيد بغدادى است. | ||
9. | 9. رساله «سلوة العاشقين و سكتة المشتاقين»: سمنانى در اين رساله، به شرايط هشتگانه خلوتنشينى اشاره كرده و ثمرهى ذكر لا اله الا الله را بازگو مىكند. وى همچنين فرمايشات شيخ على لالا و شيخ احمد گورپانى و شيخ مجد الدين بغدادى را در اين رساله بيان مىنمايد. | ||
10. | 10. رساله «نوريه»: اين رساله به تقاضاى يكى از فرزندان طريقت سمنانى، به نام محمد خرد، در بارهى نور و تفاصيل آن، به رشته تحرير درآمده است. در اين رساله، بيان مىشود كه سالك در مراتب مختلف سير و سلوك، بر اثر قوت آتش ذكر، موفق به مشاهدهى انوارى مىشود كه بر اساس منازل و مراتب سلوك فرق مىكند و بر مريد واجب است هر چه ببيند، به حضرت شيخ عرضه دارد تا شيخ تعبير و تمييز مشاهدات نمايد. | ||
11. | 11. رساله «تذكرة المشايخ»: رسالهاى است كه مشتمل بر ذكر اسامى و خرقه و صحبت مشايخ نويسنده و ذكر وفات آنان و ذكر مواضعى كه در آنجا به دنيا آمدهاند يا درگذشتهاند. | ||
12. | 12. رساله «شطرنجيه»: رسالهاى است كه سمنانى بر اساس تمثيل، هر يك از مهرههاى شطرنج را بر اساس خاصيتى كه دارند، بر خواص و طبايع وجود انسانى تطبيق كرده است. اين رساله، توسط يكى از مريدان وى تحرير شده است. | ||
آخرين بخش كتاب، شامل مكتوباتى است كه سمنانى، يا به خليفگان و معاصران خود نوشته و يا از آنها دريافت كرده است و مشتمل بر هشت مكتوب زير مىباشد: | آخرين بخش كتاب، شامل مكتوباتى است كه سمنانى، يا به خليفگان و معاصران خود نوشته و يا از آنها دريافت كرده است و مشتمل بر هشت مكتوب زير مىباشد: | ||