مکی بن حموش: تفاوت میان نسخه‌ها

وى در سال 355ق، در قيروان به دنيا آمد و در همان بلاد، به نشو و نمو پرداخت و در همان جا علوم عربى و دينى از جمله تفسير، حديث و فقه را آموخت. باآنكه وى داراى جايگاه اجتماعى والا و برجسته‌اى بود، متأسفانه از خانواده وى، اطلاع چندانى در دست نيست <ref>ر.ك: قيسى، ابومحمد مكى بن ابى‌طالب، ج1، ص10</ref>.

وى علوم ابتدايى و اوليه را نزد شيوخ و علماى قيروان آموخت و در سال 368ق، درحالى‌كه 13 سال بيشتر از عمرش نمى‌گذشت، به مصر مسافرت كرده و علوم حساب و آداب را به مدت شش سال، در آنجا آموخت. سپس در سال 174ق، به قيروان بازگشت و علوم قرآن و قرائت را در آنجا تكميل كرد و پس از آن، مجددا در سال 377ق، به مصر رفته و سپس، عازم مكه مكرمه گرديد و در خلال سال‌هاى 378ق، تا 379ق، علم قرائات را در آنجا فراگرفت. سپس به قيروان برگشت و به حفظ قرآن پرداخت و براى بار سوم، در سال 382ق، به مصر رفت، اما پس از يك سال، به قيروان مراجعت نموده و درحالى‌كه سنش از 28 سال تجاوز نمى‌كرد، به تدريس علم قرائت پرداخت. سپس در سال 387ق، به مكه رفت و تا سال 390ق، در آنجا اقامت نمود و از علما و اكابر آنجا، كسب فيض نمود. وى در سال 399ق، به اندلس رفت و پس از سفرهاى زيادى كه داشت، در قرطبه ساكن گرديد و در سال 437ق، در همان جا بدرود حيات گفت <ref>ر.ك: همان، ص11</ref>.

1. ابوالحسن على بن محمد قابسى (متوفى 403ق) كه فقه مالكى را از او آموخت؛

2. ابوعبدالله محمد بن جعفر قزاز (متوفى 412ق)؛

3. ابومحمد عبدالله بن ابى‌زيد قيروانى فقيه (متوفى 386ق) .

1. ابوبكر محمد بن على ادفوى مصرى مقرى (متوفى 388ق)؛

2. ابوالمنعم بن عبيدالله بن غلبون حلبى مقرى (متوفى 389ق)؛

3. عبدالعزيز بن على بن محمد ابوعدى مصرى (متوفى 381ق)؛

4. ابوالحسن طاهر بن عبدالمنعم بن غليون (متوفى 399ق) .

2. احمد بن فراس عبقسى (متوفى 456ق)؛

1. عبدالرحمن بن عثمان بن عفان قشيرى (متوفى 395ق)؛

2. سعيد بن رشق الزاهد (متوفى 410ق)؛

3. يونس بن عبدالله بن مغيث قائد الجماعه (متوفى 420ق) <ref>همان، ص14-15</ref>.

1. ابراهيم بن محمد اسدى مقرى (متوفى 462ق)؛

2. احمد بن عبدالرحمن بن عبدالحق خزرجى مقرى (متوفى 511ق)؛

3. احمد بن محمد بن خالد كلاعى مقرى (متوفى 432ق)؛

4. احمد بن محمد بن عبدالله خولانى (متوفى 508ق)؛

5. ايمن بن خالد بن ايمن انصارى (متوفى 432ق)؛

7. بكر بن عيسى بن سعيد الكندى الزاهد (متوفى 454ق)؛

8. جعفر بن محمد بن مكى بن ابى‌طالب (متوفى535ق)؛

9. حازم بن محمد بن حازم مخزومى (متوفى 496ق)؛

10. خلف بن عمر بن خلف تجيبى (متوفى 485ق)؛

11. سليمان بن خلف بن سعد تجيبى (متوفى 474ق)؛

12. عاصم بن ايوب اديب (متوفى 494ق)؛

13. عبدالله بن سعيد بن حكم الزاهد (متوفى 502ق)؛

14. عبدالله بن سهل بن يوسف انصارى (متوفى 480ق)؛

15. عبدالله بن فرج بن غزلون يحصبى بن العسال (متوفى 487ق)؛

16. عبدالله بن محمد بن سليمان بن الحاج (متوفى 419ق)؛

17. عبدالله بن محمد بن عباس بن الدباغ (متوفى 463ق)؛

18. عبدالله بن محمد بن عبدالرحمن قيسى (متوفى 436ق)؛

19. عبدالرحمن بن محمد بن احمد (متوفى 480ق)؛

20. عبدالعزيز بن احمد يحصبى (متوفى 400ق)؛

21. عبدالملك بن زيادة الله بن على (متوفى 450ق)؛

22. عبدالملك بن سراج (متوفى 489ق)؛

23. علاء بن ابى‌المغيره فارسى (متوفى 454ق)؛

25. على بن عبدالله جذامى مقرى (متوفى 483ق)؛

26. عيسى بن خيره ابوالاصبغ (متوفى 487ق)؛

27. عيسى بن سهل اسدى (متوفى 486ق)؛

28. فرج بن عبدالملك انصارى (478ق) .

==الف- در علوم قرآن و تفسير (چاپ‌شده):==

==ب- در علوم قرآن و تفسير (چاپ‌نشده):==