۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
(لینک درون متنی) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۴۱: | خط ۴۱: | ||
در شعرهای نثار بسیاری از وقایع فارس مورد بحث قرار گرفته که از نظر بررسی اوضاع اجتماعی آن روزگار منطقه، مفید فواید بسیار تاریخی است. قصیدهای درباره قحطی و کمبود و گرانی گندم و نان و اعتراض و آشوب مردم به انتصاب قوامالملک شیرازی به پیشکاری حکومت نظامالسلطنه صاحب اختیار دارد که نتیجه آن اعتراضها، بهطوریکه در شعر صراحت دارد، به عزل و اخراج قوامالملک از فارس منتهی میشود و اقدام حکومت به وارد کردن گندم برای مبارزه با قحطی. این قصیده که با مطلع: | در شعرهای نثار بسیاری از وقایع فارس مورد بحث قرار گرفته که از نظر بررسی اوضاع اجتماعی آن روزگار منطقه، مفید فواید بسیار تاریخی است. قصیدهای درباره قحطی و کمبود و گرانی گندم و نان و اعتراض و آشوب مردم به انتصاب قوامالملک شیرازی به پیشکاری حکومت نظامالسلطنه صاحب اختیار دارد که نتیجه آن اعتراضها، بهطوریکه در شعر صراحت دارد، به عزل و اخراج قوامالملک از فارس منتهی میشود و اقدام حکومت به وارد کردن گندم برای مبارزه با قحطی. این قصیده که با مطلع: | ||
{{شعر}} | |||
{{ب|''راستی را کس نمیداند که میر کامکار''|2=''از کجا برد این همه تدبیر و حکمت را بهکار''}} | |||
{{پایان شعر}} | |||
و سرانجام: | و سرانجام: | ||
{{شعر}} | |||
{{ب|''هم قوامالملک را چندی برای مصلحت''|2=''کرد در امر حکومت از تفضل پیشکار''}} | |||
{{ب|''این خبر چون منتشر گردید از غیرت فتاد''|2=''در روان خاص و عام شهر از هر سو شرار''}} | |||
{{پایان شعر}} | |||
که این قصیده در یکصدوسه بیت جریان آن وقایع را بازگو میکند<ref>ر.ک: همان، ص27</ref>. | که این قصیده در یکصدوسه بیت جریان آن وقایع را بازگو میکند<ref>ر.ک: همان، ص27</ref>. | ||
خط ۵۳: | خط ۵۷: | ||
نثار گاهی در قصیدههای خود، تنها به ذکر وقایع بسنده نمیکند و نهتنها از حکومت، که به انتقاد از شاه نیز میپردازد. در قصیدهای نسبت به انتصاب بیمورد حکمرانانی چون مستشارالملک پرداخته، وی را مبرزالوزرا خوانده و به شکلی بسیار گویا، به پادشاه اعتراض کرده است: | نثار گاهی در قصیدههای خود، تنها به ذکر وقایع بسنده نمیکند و نهتنها از حکومت، که به انتقاد از شاه نیز میپردازد. در قصیدهای نسبت به انتصاب بیمورد حکمرانانی چون مستشارالملک پرداخته، وی را مبرزالوزرا خوانده و به شکلی بسیار گویا، به پادشاه اعتراض کرده است: | ||
{{شعر}} | |||
{{ب|''وزیر مملکت فارس مستشارالملک''|2=''اگر به مسند جم تکیه کرده است رواست''}} | |||
{{پایان شعر}} | |||
و ادامه میدهد: | و ادامه میدهد: | ||
{{شعر}} | |||
{{ب|''چه مستراح به ملک و چه متشار به ملک ''|2='' به ملک حاصل هر دو عفونت است و وباست''}} | |||
{{ب|''تو شاه بین که مر او را وزیر خواند و نگفت ''|2='' که هر سفیه نه اندرخور وزارت ماست''}} | |||
{{ب|''مشام شاه گرفته است ورنه میفهمید ''|2='' که این کثافت سربسته مبرزالوزراست''}} | |||
مشام شاه گرفته است ورنه میفهمید | {{پایان شعر}} | ||
این شعر سی بیت میباشد<ref>ر.ک: همان</ref>. | این شعر سی بیت میباشد<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
خط ۶۷: | خط ۷۳: | ||
در جایی دیگر و انتقادی دیگر، به شاه معترض میشود که چرا در مدت یک سال، دو حاکم را در فارس منصوب و عزل میکند؛ درحالیکه هنوز مرکب امضای انتصاب نخستین، خشک نشده است: | در جایی دیگر و انتقادی دیگر، به شاه معترض میشود که چرا در مدت یک سال، دو حاکم را در فارس منصوب و عزل میکند؛ درحالیکه هنوز مرکب امضای انتصاب نخستین، خشک نشده است: | ||
{{شعر}} | |||
{{ب|''زکارهای شه و وضع ملکداری او''|2=''دلم شکسته شد و خاطرم ز غصه ملول''}} | |||
{{ب|''کس از ملوک ندیدم چو او که در شش ماه ''|2='' کند دو حاکم منصوب خویش را معزول''}} | |||
{{ب|''همه خرابی ملک و همه تباهی خلق ''|2='' ز نیت بد سلطان بود به نزد عقول''}} | |||
{{ب|''ملک شبان و رعیت رمه است و دشمن گرگ ''|2='' رمه به حفظ شبان است روز و شب مشغول''}} | |||
{{ب|''شبان این رمه را در هلاک رمه خویش ''|2=''چو گرگ گرسنه بینم همی حریص و عجول''}} | |||
{{پایان شعر}} | |||
خواننده خوب میداند که در آن عصر استبداد، کسی که شاه را «گرگ گرسنه» به این صراحت بخواند، باید از جان خویش گذشته باشد و از این قبیل سخنان تند و انتقادی و متهورانه در دیوان نثار کم نیست و همین سخنان بوده که سبب بیاعتنایی حکام و دربار نسبت به وی گردیده است<ref>ر.ک: همان، ص27-28</ref>. | خواننده خوب میداند که در آن عصر استبداد، کسی که شاه را «گرگ گرسنه» به این صراحت بخواند، باید از جان خویش گذشته باشد و از این قبیل سخنان تند و انتقادی و متهورانه در دیوان نثار کم نیست و همین سخنان بوده که سبب بیاعتنایی حکام و دربار نسبت به وی گردیده است<ref>ر.ک: همان، ص27-28</ref>. | ||
خط ۹۸: | خط ۱۰۲: | ||
[[رده:کتابشناسی]] | [[رده:کتابشناسی]] | ||
[[رده: | [[رده:زبانشناسی، علم زبان]] | ||
[[رده: | [[رده:زبان و ادبیات شرقی (آسیایی)]] | ||
[[رده: | [[رده:زبان و ادبیات فارسی]] | ||
[[رده: | [[رده:زبانها و ادبیات ایرانی]] | ||
[[رده: | |||
[[رده:25 مرداد الی 24 شهریور]] | |||
[[رده:سال97-25مرداد الی24 شهریور]] | [[رده:سال97-25مرداد الی24 شهریور]] |
ویرایش