مازندرانی، زینالعابدین
زینالعابدین مازندرانی (۱۲۲۷-۱۳۰۹ق)، معروف به شیخ زینالعابدین بارفروشی، از مراجع تقلید برجسته شیعه در قرن سیزدهم و چهاردهم هجری قمری. وی تحصیلات خود را در مازندران آغاز کرد و سپس برای تکمیل علوم دینی به عتبات عالیات مهاجرت نمود. او از شاگردان ممتاز سعیدالعلماء مازندرانی، صاحب جواهر و شیخ انصاری بود و پس از استقرار در کربلا، به تدریس و تربیت شاگردان بسیاری پرداخت. شیخ زینالعابدین مرجعیت بخش وسیعی از شیعیان ایران، عراق و هند را بر عهده داشت و به دلیل زهد، عبادت و مردمداری بسیار ستوده شده است. کتاب «ذخیرة المعاد» معروف به سؤال و جواب از آثار مشهور اوست.
| زینالعابدین مازندرانی | |
|---|---|
 | |
| نام کامل | زینالعابدین بن مسلم بارفروشی حائری مازندرانی |
| نامهای دیگر | شیخ زینالعابدین بارفروشی |
| لقب | شیخ عابد ناسک |
| نام پدر | مسلم بارفروشی مازندرانی |
| ولادت | ۱۲۲۷ قمری |
| محل تولد | بارفروش (بابل کنونی)، ایران |
| محل زندگی | بابل، کربلا، نجف |
| رحلت | ۱۳۰۹ قمری |
| مدفن | حرم امام حسین(ع)، باب قاضیالحاجات، کربلا |
| فرزندان | شیخ حسین، شیخ علی (شیخالعراقین)، شیخ محمد، شیخ عبدالله |
| دین | اسلام |
| مذهب | شیعه دوازدهامامی |
| پیشه | فقیه، مرجع تقلید، استاد حوزه |
| منصب | مرجع تقلید، ریاست حوزه علمیه کربلا |
| اطلاعات علمی | |
| اجازه اجتهاد از | |
| درجه علمی | مجتهد |
| علایق پژوهشی | فقه، اصول فقه |
| سبک نوشتاری | فقهی، استدلالی |
| اساتید | |
| شاگردان | |
| برخی آثار | |
ولادت
زینالعابدین بن مسلم بارفروشی حائری مازندرانی در سال ۱۲۲۷ هجری قمری در شهر بارفروش (بابل کنونی) در استان مازندران به دنیا آمد.[۱] پدرش، مسلم بارفروشی، از افراد معتمد و مورد احترام در شهر بود.[۲]
تحصیلات
تحصیلات مقدماتی و سطوح حوزوی را در زادگاه خود نزد استادانی چون علی آقا جعفر سیرجانی و بهویژه سعیدالعلماء مازندرانی فرا گرفت. وی در رجب سال ۱۲۵۰ قمری به همراه استادش سعیدالعلماء به عتبات عالیات مهاجرت کرد. در کربلا نزد سید ابراهیم قزوینی (صاحب ضوابط) تحصیل کرد و به عنوان مقرر درس وی انتخاب شد. همچنین از درس محمدحسین اصفهانی (صاحب فصول) بهره برد. سپس در سال ۱۲۵۸ قمری به نجف رفت و از محضر محمدحسن نجفی (صاحب جواهر)، شیخ علی کاشفالغطاء و شیخ مرتضی انصاری استفاده کرد[۳] و از این اساتید، اجازه اجتهاد و روایت دریافت نمود.[۴]
فعالیتها
پس از درگذشت صاحب جواهر، به کربلا بازگشت و به تدریس و تألیف پرداخت. با وفات شیخ محمدحسین فاضل اردکانی، ریاست علمی حوزه کربلا به او منتقل شد و به عنوان یکی از مراجع بزرگ تقلید زمان خود شناخته شد. حوزه درس او بسیار پررونق بود و شاگردان بسیاری را تربیت کرد که از جمله میتوان به عبدالله مازندرانی، میرزا محمدتقی شیرازی (رهبر انقلاب عراق)، سید ابوالقاسم دهکردی و محمدحسین فشارکی اصفهانی اشاره نمود. او در مسائل اجتماعی و سیاسی نیز فعال بود؛ از جمله در جریان تحریم تنباکو، به حمایت قاطع از فتوای میرزای شیرازی برخاست. شیخ زینالعابدین به فقرا و مستمندان بسیار کمک میکرد و در حل اختلافات مردم اهتمام ویژهای داشت. نقل شده که برای رفع تنگدستی خانوادهای، ظرف مسی منزل خود را فروخت و کمک نمود.[۵]
وفات
شیخ زینالعابدین مازندرانی در ذیالقعده سال ۱۳۰۹ قمری در شهر کربلا درگذشت. پیکر او را در صحن حرم امام حسین(ع)، در نزدیکی باب قاضیالحاجات به خاک سپردند.[۶]
آثار
- ذخیرة المعاد (معروف به سؤال و جواب): رساله فقهی به زبان فارسی که بارها در هند و ایران چاپ شده است.
- زینة العباد: رساله عملیه به فارسی و عربی.
- حاشیه بر جواهرالکلام
- حاشیه بر مسالک الافهام
- تقریرات درس اصول سید ابراهیم قزوینی
- رساله در مناسک حج
- زادالمتقین (رساله عملیه مطابق با فتوای وی و میرزای شیرازی)[۷]
پانويس
- ↑ ر.ک: فتاحی اردکانی، احسان؛ ج۹، ص۲۲۹
- ↑ ر.ک: زین العابدین مازندرانی، پایگاه اطلاع رسانی حوزه
- ↑ ر.ک: مختاری، رضا، ص۳۵۷
- ↑ ر.ک: فتاحی اردکانی، احسان؛ ج۹، ص۳۰۰
- ↑ ر.ک: زین العابدین مازندرانی، پایگاه اطلاع رسانی حوزه
- ↑ ر.ک: فتاحی اردکانی، احسان؛ ج۹، ص۳۱۱
- ↑ ر.ک: فتاحی اردکانی، احسان؛ ج۹، ص۳۰۵-۳۰۶
منابع مقاله
- فتاحی اردکانی، احسان، گلشن ابرار، خلاصهای از زندگی اسوههای علم و عمل؛ تهیه و تدوین جمعی از پژوهشگران حوزه علمیه قم، زیر نظر پژوهشکده باقرالعلوم(ع) سازمان تبلیغات اسلامی، قم، نشر معروف، ۱۳۸۵
- مختاری، رضا، سیمای فرزانگان، قم: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، مرکز انتشارات، 1371 ش
- پایگاه اطلاع رسانی حوزه