البحر العميق في مناسك المعتمر و الحاج إلى البيت العتيق

البحر العميق في مناسك المعتمر و الحاج إلى البيت العتيق
پدیدآوران	ابن ضیاء، محمد بن احمد (نويسنده) مزی، عبدالله نذیر (مصحح)
عنوان‌های دیگر	فضائل مکة و المدینة و القدس، مناسک الحج، حج النبي صلی الله علیه و سلم، رحلة الحجیج، تاریخ الحرمین و آثارهما
ناشر	المکتبة المکية
مکان نشر	عربستان - مکه مکرمه
سال نشر	1432ق - 2011م
چاپ	2
موضوع	حج - حج - احادیث - مکه -- آداب و رسوم - مدینه -- آداب و رسوم - بیت المقدس -- آداب و رسوم
زبان	عربی
تعداد جلد	5
کد کنگره	3ب2الف 188/8 BP
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

البحر العمیق في مناسک المعتمر والحاج إلی البیت العتیق، اثر ابوالبقاء محمد بن احمد بن محمد بن ضیاء مکی حنفی (متوفی 854ق)، کتابی است پیرامون فضایل مکه، مدینه و قدس و مناسک حج که به مسائلی مانند حج پیامبر(ص)، چگونگی سفر زائران، تاریخ حرمین و بقاع آنها، پرداخته شده است. کتاب با تحقیق عبدالله نذیر احمد عبدالرحمن مزی منتشر شده است.

کتاب حاضر، اثر فاخری است که مانند آن، کمتر نوشته شده و نه تنها در بسط و تشریح مسائل، یا در جامعیت و گردآوری تمامی علوم مربوط به حج و مناسک و اسرار آن، بی‌مانند است؛ بلکه مطالب و فنونی دیگری نیز مانند فضایل مسجد الأقصی، به آن افزوده شده که این امر، آن را کتابی سودمند و پربها، ساخته است.

از جمله ویژگی‌های کتاب، آن است که نویسنده وقتی موضوعی را درباره حج ذکر کرده و توضیح می‌دهد، آن را به عنوان مقدمه‌ای برای مناسک و آیین‌های آن، بیان نمی‌کند، بلکه آن را به گونه‌ای مطرح می‌سازد که گویی در نوشته‌ای خاص و مستقل، آن را ذکر کرده است. حتی در مسائلی که تصور می‌شود تنها از دور و به صورت غیر مستقیم، ناظر و شاهد مناسک حج بوده، طوری آنها را گزارش می‌دهد که گویی خود از متخصصین در آن موضوع می‌باشد و همانگونه که وی کتاب خود را «بحر العمیق» نامیده است، با مطالعه مطالب و دقت در مباحث مطرح شده و نظر در اصطلاحات جغرافیایی مذکور در آن، خواننده درمی‌باید که حقیقتاً با دریایی مواجه شده است که ساحلی ندارد.

آنچه باعث اهمیت کتاب شده، آن است که نویسنده خود را محدود به انتقال اطلاعات از کتابی‌های بی‌شمار در هر موضوع، به‌ویژه در مسائل فقهی مربوط به مکتب حنفی نمی‌کند؛ بلکه به تحلیل اقوال و مناقشه و بحث در آنها و تجزیه و تحلیل اظهار نظرها در مورد هر عقیده‌ای پرداخته و دیدگاه برتر از نظر خویش را در هر مسأله‌ای، مطرح کرده است. نکته قابل توجه در این امر، آن است که وی در انتساب اقوال و دیدگاه‌ها به صاحبان آنها، کاملاً امین و صادق بوده و دراین‌باره، دقت خاصی از خود نشان داده است.

منابع مقاله

مقدمه کتاب.