الدرر في شرح المختصر: الشرح الصغير علی مختصر خليل في الفقه المالكي: تفاوت میان نسخه‌ها
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۸: | خط ۲۸: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''الدرر في شرح المختصر: الشرح الصغير علی مختصر خليل في الفقه المالكي'''، توضیحاتی مزجی است که قاضی‌القضات مصر و فقیه مالکی قرن هشتم و نهم هجری قمری، [[ابوالبقاء تاج‌الدین بهرام بن عبدالله دمیری]] (734-803 یا 805ق)، بر کتاب المختصر استادش [[خلیل بن اسحاق]] در فقه مالکی نوشته است. گفتنی است که [[دمیری]] سه شرح بر کتاب مذکور، به نام‌های الشرح الكبير، الشرح الأوسط و الشرح الصغير تألیف کرده و اثر حاضر، سومی است که حجم کمتری دارد. در این کتاب، یک دوره فقه استدلالی برطبق فقه مالکیان از باب طهارت تا وصیت و ارث مطرح شده است. [[حافظ بن عبدالرحمن خیر]] و [[احمد بن عبدالکریم نجیب]]، کتاب حاضر را تحقیق کرده و برای آن مقدمه نوشته‌اند. در حاشیه این اثر، شرحی دیگر به نام «شفاء العليل في حلّ مقفل خليل» نوشته ادیب، مورخ و فقیه مالکى، [[محمد بن احمد بن غازی عثمانى مکناسى]] (858-919ق) آمده است. | '''الدرر في شرح المختصر: الشرح الصغير علی مختصر خليل في الفقه المالكي'''، توضیحاتی مزجی است که قاضی‌القضات مصر و فقیه مالکی قرن هشتم و نهم هجری قمری، [[دمیري، بهرام بن عبدالله|ابوالبقاء تاج‌الدین بهرام بن عبدالله دمیری]] (734-803 یا 805ق)، بر کتاب المختصر استادش [[ج‍ن‍دی، خلیل بن اسحاق|خلیل بن اسحاق]] در فقه مالکی نوشته است. گفتنی است که [[دمیري، بهرام بن عبدالله|دمیری]] سه شرح بر کتاب مذکور، به نام‌های الشرح الكبير، الشرح الأوسط و الشرح الصغير تألیف کرده و اثر حاضر، سومی است که حجم کمتری دارد. در این کتاب، یک دوره فقه استدلالی برطبق فقه مالکیان از باب طهارت تا وصیت و ارث مطرح شده است. [[خیر، حافظ عبدالرحمن محمد|حافظ بن عبدالرحمن خیر]] و [[نجیب، احمد عبد الکریم|احمد بن عبدالکریم نجیب]]، کتاب حاضر را تحقیق کرده و برای آن مقدمه نوشته‌اند. در حاشیه این اثر، شرحی دیگر به نام «شفاء العليل في حلّ مقفل خليل» نوشته ادیب، مورخ و فقیه مالکى، [[ابن غازی، محمد بن احمد|محمد بن احمد بن غازی عثمانى مکناسى]] (858-919ق) آمده است. | ||
==هدف و روش== | ==هدف و روش== | ||
* [[حافظ بن عبدالرحمن خیر]]، یکی از عوامل اهمیت اثر حاضر را عبارت از آشنایی کامل شارح با نویسنده اصلی دانسته؛ زیرا [[دمیری]] در نزد [[خلیل بن اسحاق]] شاگردی کرده و از اندیشوران مذهب مالکی است و دیگر اندیشمندان این شرح صغیر را ستوده‌اند<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ج1، ص124</ref>. | * [[خیر، حافظ عبدالرحمن محمد|حافظ بن عبدالرحمن خیر]]، یکی از عوامل اهمیت اثر حاضر را عبارت از آشنایی کامل شارح با نویسنده اصلی دانسته؛ زیرا [[دمیري، بهرام بن عبدالله|دمیری]] در نزد [[ج‍ن‍دی، خلیل بن اسحاق|خلیل بن اسحاق]] شاگردی کرده و از اندیشوران مذهب مالکی است و دیگر اندیشمندان این شرح صغیر را ستوده‌اند<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ج1، ص124</ref>. | ||
* [[دمیری]] گاهی آرای سایر مذاهب فقهی (شافعی، حنبلی و حنفی) را نیز در برخی مسائل مانند تعیین شب قدر و زمان پرداخت جزیه و مقصود از «قرء» ذکر کرده است<ref>ر.ک: همان، ص131-132</ref>. | * [[دمیري، بهرام بن عبدالله|دمیری]] گاهی آرای سایر مذاهب فقهی (شافعی، حنبلی و حنفی) را نیز در برخی مسائل مانند تعیین شب قدر و زمان پرداخت جزیه و مقصود از «قرء» ذکر کرده است<ref>ر.ک: همان، ص131-132</ref>. | ||
==امتیاز ویژه== | ==امتیاز ویژه== | ||
* از ویژگی‌های اختصاصی شرح [[دمیری]] این است که به‌خاطر ارتباط نزدیک با استادش [[خلیل بن اسحاق]] مطالبی را از او نقل می‌کند که در متن نیامده است و بسیاری از شارحان به کتاب حاضر به‌عنوان شرح اصلی نگریسته و بعد در مواردی مطالبی را بر آن افزوده یا توضیحاتی داده‌اند<ref>ر.ک: همان، ص124-125</ref>. | * از ویژگی‌های اختصاصی شرح [[دمیري، بهرام بن عبدالله|دمیری]] این است که به‌خاطر ارتباط نزدیک با استادش [[ج‍ن‍دی، خلیل بن اسحاق|خلیل بن اسحاق]] مطالبی را از او نقل می‌کند که در متن نیامده است و بسیاری از شارحان به کتاب حاضر به‌عنوان شرح اصلی نگریسته و بعد در مواردی مطالبی را بر آن افزوده یا توضیحاتی داده‌اند<ref>ر.ک: همان، ص124-125</ref>. | ||
==ساختار و محتوا== | ==ساختار و محتوا== | ||
نسخهٔ ۲۶ مهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۰۱:۲۹
| الدرر في شرح المختصر | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | دمیري، بهرام بن عبدالله (نويسنده)
ج‍ن‍دی، خلیل بن اسحاق (نويسنده) خیر، حافظ عبدالرحمن محمد ( محقق) نجیب، احمد عبد الکریم ( محقق) ابن غازی، محمد بن احمد ( شارح) |
| عنوان‌های دیگر | الشرح الصغیر علی مختصر خلیل في الفقه المالکي ** المختصر. شرح ** شفاء العلیل في حل مقفل خلیل |
| سال نشر | 1435ق - 2014م |
| چاپ | 1 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 5 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
الدرر في شرح المختصر: الشرح الصغير علی مختصر خليل في الفقه المالكي، توضیحاتی مزجی است که قاضی‌القضات مصر و فقیه مالکی قرن هشتم و نهم هجری قمری، ابوالبقاء تاج‌الدین بهرام بن عبدالله دمیری (734-803 یا 805ق)، بر کتاب المختصر استادش خلیل بن اسحاق در فقه مالکی نوشته است. گفتنی است که دمیری سه شرح بر کتاب مذکور، به نام‌های الشرح الكبير، الشرح الأوسط و الشرح الصغير تألیف کرده و اثر حاضر، سومی است که حجم کمتری دارد. در این کتاب، یک دوره فقه استدلالی برطبق فقه مالکیان از باب طهارت تا وصیت و ارث مطرح شده است. حافظ بن عبدالرحمن خیر و احمد بن عبدالکریم نجیب، کتاب حاضر را تحقیق کرده و برای آن مقدمه نوشته‌اند. در حاشیه این اثر، شرحی دیگر به نام «شفاء العليل في حلّ مقفل خليل» نوشته ادیب، مورخ و فقیه مالکى، محمد بن احمد بن غازی عثمانى مکناسى (858-919ق) آمده است.
هدف و روش
- حافظ بن عبدالرحمن خیر، یکی از عوامل اهمیت اثر حاضر را عبارت از آشنایی کامل شارح با نویسنده اصلی دانسته؛ زیرا دمیری در نزد خلیل بن اسحاق شاگردی کرده و از اندیشوران مذهب مالکی است و دیگر اندیشمندان این شرح صغیر را ستوده‌اند[۱].
- دمیری گاهی آرای سایر مذاهب فقهی (شافعی، حنبلی و حنفی) را نیز در برخی مسائل مانند تعیین شب قدر و زمان پرداخت جزیه و مقصود از «قرء» ذکر کرده است[۲].
امتیاز ویژه
- از ویژگی‌های اختصاصی شرح دمیری این است که به‌خاطر ارتباط نزدیک با استادش خلیل بن اسحاق مطالبی را از او نقل می‌کند که در متن نیامده است و بسیاری از شارحان به کتاب حاضر به‌عنوان شرح اصلی نگریسته و بعد در مواردی مطالبی را بر آن افزوده یا توضیحاتی داده‌اند[۳].
ساختار و محتوا
این اثر، به‌ترتیب ذیل سامان یافته است:
- جلد اول: باب‌های طهارت، صلات و زکات.
- جلد دوم: باب‌های صیام، اعتکاف، حجّ، ذکات (ذبح شرعی)، طعام مباح، قربانی و عقیقه، یمین، جهاد، احکام مسابقه، خصائص پیامبر(ص) و نکاح.
- جلد سوم: باب‌های ایلاء، ظهار، لعان، عده، احکام رضاع، نفقه (نکاح، ملک و قرابت).
- جلد چهارم: باب‌های حواله، ضمان، شرکت، مزارعه، وکالت، اقرار، ایداع، عاریه، غصب، استحقاق، شفعه، قراض، اجاره، جعل، احیای موات و وقف.
- جلد پنجم: باب‌های وصیت، فرائض و مناسخات.
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.