جایگاه بحرین در دریانوردی و تجارت دریایی (از صدر اسلام تا سقوط خلافت عباسی): تفاوت میان نسخهها
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'ه ترین ' به 'هترین ') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - ' می ب' به ' میب') |
||
خط ۳۱: | خط ۳۱: | ||
این کتاب ترجمهی اثری از زبان عربی به نام «[[دور البحرین فی الملاحة التجارة البحریه من صدر الاسلام حتی سقوط الخلافة العباسیة]]» است که با وجود نقایصی که دارد به علت کمبود تحقیقات جدید در زمینهی مورد پژوهش در زبان فارسی، ترجمه گردید تا به عنوان پیش نویسی مورد استفاده محقیقان پرتوان کشورمان قرار گیرد و با کمک روشهای علمی نوین تحقیقات تاریخی که در میان پژوهشگران ایران رایج است، جوانب کمتر دیده شدهی تاریخ خلیج فارس را نمایان سازد و مهم تر این که تا نقد مطالب مندرج در این کتاب، سهم ایرانیان در دریانوردی، تجارت دریایی و تاریخ خلیج فارس به شکل کامل تری نشان داده شود. برجستهترین نقیصهی این کتاب عدم کاربرد نام واقعی خلیج فارس توسط مؤلف و نیز خودداری وی از شرح منصفانه حوادث مرتبط با مالکیت و نفوذ ایرانیان بر این دریا است. این امر انتقاد درستی بر اثر وی وارد میکند. با وجود نقدهای دیگری که بر این کتاب وارد است نباید از مزایای فراوان آن چشم پوشید. از مهمترین موارد این مزایا میتوان به تازگی پژوهش، کثرت منابع مورد استفاده، بهره مندی از تعداد زیادی از مشاوران پژوهشی و متخصص در این زمینه، ارائهی نظریات بدیع و انشای روان و سبک نگارش تهی از استعارات گمراه کننده ادبی آن اشاره کرد، که مورد اخیر به انجام یک ترجمه خوب کمک میکند. تحقیق و تشریح سرگذشت مردم و عدم تکیه بر زندگی حکام و سیاست مداران، برجستهترین ویژگی کتاب است. این ویژگی در میان اساتید و محققان تاریخ در ایران نیز ارزشمند تلقی میگردد. | این کتاب ترجمهی اثری از زبان عربی به نام «[[دور البحرین فی الملاحة التجارة البحریه من صدر الاسلام حتی سقوط الخلافة العباسیة]]» است که با وجود نقایصی که دارد به علت کمبود تحقیقات جدید در زمینهی مورد پژوهش در زبان فارسی، ترجمه گردید تا به عنوان پیش نویسی مورد استفاده محقیقان پرتوان کشورمان قرار گیرد و با کمک روشهای علمی نوین تحقیقات تاریخی که در میان پژوهشگران ایران رایج است، جوانب کمتر دیده شدهی تاریخ خلیج فارس را نمایان سازد و مهم تر این که تا نقد مطالب مندرج در این کتاب، سهم ایرانیان در دریانوردی، تجارت دریایی و تاریخ خلیج فارس به شکل کامل تری نشان داده شود. برجستهترین نقیصهی این کتاب عدم کاربرد نام واقعی خلیج فارس توسط مؤلف و نیز خودداری وی از شرح منصفانه حوادث مرتبط با مالکیت و نفوذ ایرانیان بر این دریا است. این امر انتقاد درستی بر اثر وی وارد میکند. با وجود نقدهای دیگری که بر این کتاب وارد است نباید از مزایای فراوان آن چشم پوشید. از مهمترین موارد این مزایا میتوان به تازگی پژوهش، کثرت منابع مورد استفاده، بهره مندی از تعداد زیادی از مشاوران پژوهشی و متخصص در این زمینه، ارائهی نظریات بدیع و انشای روان و سبک نگارش تهی از استعارات گمراه کننده ادبی آن اشاره کرد، که مورد اخیر به انجام یک ترجمه خوب کمک میکند. تحقیق و تشریح سرگذشت مردم و عدم تکیه بر زندگی حکام و سیاست مداران، برجستهترین ویژگی کتاب است. این ویژگی در میان اساتید و محققان تاریخ در ایران نیز ارزشمند تلقی میگردد. | ||
تمدن عربی - اسلامی از بزرگ ترین تمدنهای بشری از نظر زمانی و مکانی است. این تمدن در طول مدت بیش از هزار سال بر جهان سایه افکنده بود که چنین موفقیتی برای هیچ یک از تمدنهای دیگر در طول تاریخ به دست نیامده است. در کل، تمدن بشری بر اساس یک جنبش یک جانبه قوام نمی یابد. بلکه نتیجه هم گرایی بین دستاوردهای فرهنگی، درخشش هنری، برتری نظامی و قدرت اقتصادی است. لذا انسان متمدن نمی تواند در یک بیابان فکری ببالد و ناگزیر | تمدن عربی - اسلامی از بزرگ ترین تمدنهای بشری از نظر زمانی و مکانی است. این تمدن در طول مدت بیش از هزار سال بر جهان سایه افکنده بود که چنین موفقیتی برای هیچ یک از تمدنهای دیگر در طول تاریخ به دست نیامده است. در کل، تمدن بشری بر اساس یک جنبش یک جانبه قوام نمی یابد. بلکه نتیجه هم گرایی بین دستاوردهای فرهنگی، درخشش هنری، برتری نظامی و قدرت اقتصادی است. لذا انسان متمدن نمی تواند در یک بیابان فکری ببالد و ناگزیر میبایست در کنار سایر انسانهای متمدن و در میدانهای دیگر زندگی کند. هنر به همراه اقتصاد قوی و جامعه سالم شکوفا میگردد و اندیشه نیز در فضای آزاد میبالد. انسان کار و تولید میکند و پیشرفت مینماید و هنگامی که احساس آرامش کند و روزیاش را به دست آورد با اتکا به یک اقتصاد قدرتمند میتواند قدرت نظامی شکست ناپذیری را بنا نهد و اساس ابتکار و اختراع و دیگر امور همانند را فراهم نماید. در سایهی تمدن عربی - اسلامی، انسان در دین اسلام به اندیشه و آزادی دست پیدا کرد، به موسیقی گوش فرا داد، از هنر بهره مند شد، تحت نام جهاد در خشکی و دریا جنگید، در زمین کشت و زرع نمود، شهرها و دژها را بنا نهاد، در صنعت دست به ابتکار زد، در ریاضیات و پزشکی و نجوم و مانند آن رازهای علمی را برملا ساخت و زندگی وی سرمایهی بزرگی را در میدانهای تاریخ و فلسفه و اندیشه اجتماعی و جغرافیا به ثمر نشاند. در این میان طبیعی است که نیروی دریایی از نظر تجارت، دریانوردی و جنگاوری از این مقولات جدا نبوده است. نویسنده در این کتاب فصولی از تاریخ تمدن عربی - اسلامی در یکی از مراکز پیشرفتهی آن یعنی خلیج فارس و بحرین قدیم را معرفی کرده است. این کتاب با وجود حجم کوچکش دربارهی میزان بالای مشارکت بحرین در تاریخ دریانوردی و تجارت در مناطق وسیعی از جمله در منطقهی خلیج فارس، دریای عرب و اقیانوس هند سخن میگوید؛ زیرا بازرگانان مسلمان نقش برجستهای را در تاریخ تمدن اسلامی - عربی داشتهاند. بنابراین توجه به جایگاه بحرین (که دارای تاریخی کهن در تجارت و دریانوردی است) کاری ارزشمند به شمار میرود. | ||
خلاصه مطالب بخشهای کتاب: | خلاصه مطالب بخشهای کتاب: |
نسخهٔ ۱۳ مهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۴:۳۰
جایگاه بحرین در دریانوردی و تجارت دریایی | |
---|---|
پدیدآوران | محمد قمر، محمود (نویسنده)
مقصودی، نعمتالله (مترجم) زائری، غلامرضا (مترجم) |
ناشر | انتشارات بینالمللی گیوا |
مکان نشر | تهران |
سال نشر | ۱۳۹۶ش |
موضوع | خلیج فارس |
کد کنگره | |
جایگاه بحرین در دریانوردی و تجارت دریایی (از صدر اسلام تا سقوط خلافت عباسی) تألیف محمود احمد محمد قمر، مترجمان نعمتالله مقصودی - غلامرضا زائری؛ این کتاب ترجمهی اثری از زبان عربی به نام «دور البحرین فی الملاحة التجارة البحریه من صدر الاسلام حتی سقوط الخلافة العباسیة» است که با وجود نقایصی که دارد به علت کمبود تحقیقات جدید در زمینهی مورد پژوهش در زبان فارسی، ترجمه گردید تا به عنوان پیش نویسی مورد استفاده محقیقان پرتوان کشورمان قرار گیرد و با کمک روشهای علمی نوین تحقیقات تاریخی که در میان پژوهشگران ایران رایج است، جوانب کمتر دیده شدهی تاریخ خلیج فارس را نمایان سازد و مهم تر این که تا نقد مطالب مندرج در این کتاب، سهم ایرانیان در دریانوردی، تجارت دریایی و تاریخ خلیج فارس به شکل کامل تری نشان داده شود.
ساختار محتوا
این کتاب ترجمهی اثری از زبان عربی به نام «دور البحرین فی الملاحة التجارة البحریه من صدر الاسلام حتی سقوط الخلافة العباسیة» است که با وجود نقایصی که دارد به علت کمبود تحقیقات جدید در زمینهی مورد پژوهش در زبان فارسی، ترجمه گردید تا به عنوان پیش نویسی مورد استفاده محقیقان پرتوان کشورمان قرار گیرد و با کمک روشهای علمی نوین تحقیقات تاریخی که در میان پژوهشگران ایران رایج است، جوانب کمتر دیده شدهی تاریخ خلیج فارس را نمایان سازد و مهم تر این که تا نقد مطالب مندرج در این کتاب، سهم ایرانیان در دریانوردی، تجارت دریایی و تاریخ خلیج فارس به شکل کامل تری نشان داده شود. برجستهترین نقیصهی این کتاب عدم کاربرد نام واقعی خلیج فارس توسط مؤلف و نیز خودداری وی از شرح منصفانه حوادث مرتبط با مالکیت و نفوذ ایرانیان بر این دریا است. این امر انتقاد درستی بر اثر وی وارد میکند. با وجود نقدهای دیگری که بر این کتاب وارد است نباید از مزایای فراوان آن چشم پوشید. از مهمترین موارد این مزایا میتوان به تازگی پژوهش، کثرت منابع مورد استفاده، بهره مندی از تعداد زیادی از مشاوران پژوهشی و متخصص در این زمینه، ارائهی نظریات بدیع و انشای روان و سبک نگارش تهی از استعارات گمراه کننده ادبی آن اشاره کرد، که مورد اخیر به انجام یک ترجمه خوب کمک میکند. تحقیق و تشریح سرگذشت مردم و عدم تکیه بر زندگی حکام و سیاست مداران، برجستهترین ویژگی کتاب است. این ویژگی در میان اساتید و محققان تاریخ در ایران نیز ارزشمند تلقی میگردد.
تمدن عربی - اسلامی از بزرگ ترین تمدنهای بشری از نظر زمانی و مکانی است. این تمدن در طول مدت بیش از هزار سال بر جهان سایه افکنده بود که چنین موفقیتی برای هیچ یک از تمدنهای دیگر در طول تاریخ به دست نیامده است. در کل، تمدن بشری بر اساس یک جنبش یک جانبه قوام نمی یابد. بلکه نتیجه هم گرایی بین دستاوردهای فرهنگی، درخشش هنری، برتری نظامی و قدرت اقتصادی است. لذا انسان متمدن نمی تواند در یک بیابان فکری ببالد و ناگزیر میبایست در کنار سایر انسانهای متمدن و در میدانهای دیگر زندگی کند. هنر به همراه اقتصاد قوی و جامعه سالم شکوفا میگردد و اندیشه نیز در فضای آزاد میبالد. انسان کار و تولید میکند و پیشرفت مینماید و هنگامی که احساس آرامش کند و روزیاش را به دست آورد با اتکا به یک اقتصاد قدرتمند میتواند قدرت نظامی شکست ناپذیری را بنا نهد و اساس ابتکار و اختراع و دیگر امور همانند را فراهم نماید. در سایهی تمدن عربی - اسلامی، انسان در دین اسلام به اندیشه و آزادی دست پیدا کرد، به موسیقی گوش فرا داد، از هنر بهره مند شد، تحت نام جهاد در خشکی و دریا جنگید، در زمین کشت و زرع نمود، شهرها و دژها را بنا نهاد، در صنعت دست به ابتکار زد، در ریاضیات و پزشکی و نجوم و مانند آن رازهای علمی را برملا ساخت و زندگی وی سرمایهی بزرگی را در میدانهای تاریخ و فلسفه و اندیشه اجتماعی و جغرافیا به ثمر نشاند. در این میان طبیعی است که نیروی دریایی از نظر تجارت، دریانوردی و جنگاوری از این مقولات جدا نبوده است. نویسنده در این کتاب فصولی از تاریخ تمدن عربی - اسلامی در یکی از مراکز پیشرفتهی آن یعنی خلیج فارس و بحرین قدیم را معرفی کرده است. این کتاب با وجود حجم کوچکش دربارهی میزان بالای مشارکت بحرین در تاریخ دریانوردی و تجارت در مناطق وسیعی از جمله در منطقهی خلیج فارس، دریای عرب و اقیانوس هند سخن میگوید؛ زیرا بازرگانان مسلمان نقش برجستهای را در تاریخ تمدن اسلامی - عربی داشتهاند. بنابراین توجه به جایگاه بحرین (که دارای تاریخی کهن در تجارت و دریانوردی است) کاری ارزشمند به شمار میرود.
خلاصه مطالب بخشهای کتاب:
بخش نخست: این بخش به بررسی تاریخ بحرین از روزگار پیامبر تا سقوط حکومت امویان میپردازد و در بر دارندهی موقعیت جغرافیایی بحرین است که در شمال از بصره و در جنوب تا عمان ادامه مییابد. این منطقه در آن زمان مشتمل بر مجموعهای از بنادر و شهرهای تجاری پراهمیت بوده است. این موقعیت متمایز جغرافیایی بحرین باعث میشد تا این سرزمین به نقطه تمرکز بازرگانی و دریانوردی در منطقه میانی ساحل غربی خلیج فارس تبدیل شود.
بخش دوم: به تحقیق دربارهی بحرین و تلاشهای خلافت عباسیان در احیای فرایند تجاری میپردازد. زیرا خلیج فارس با در نظر گرفتن شروطی، به یک دریاچهی عربی - اسلامی تبدیل شده بود. در فقدان سلطهی عباسیان، گاهی برخی از قدرتهای سیاسی در برخی نواحی آن سرزمین ظهور میکردند که تأثیراتی بر فعالیتهای تجاری در منطقه خلیج فارس داشتند. این سرزمین در نهایت نیز به دست خاندان عیونی افتاد که علاوه بر سلطه بر آن، صاحب قدرت در اداره حرکت تجاری و دریانوردی در منطقه خلیج فارس نیز بودند.
بخش سوم: به تشریح مهمترین بنادر و ایستگاههای تجاری میپردازد که شهرت جهانی دارند. احسا با خرماها و منسوجاتش، شهر خط و نیزههای نیکویش، دارین و عقیر که با مشکشان، قطر با پارچههای و شتران نیکویش و قطیف و هجر که با خرما و پارچه هایشان به شهرت رسیدند.
بخش چهارم: راههای تجاری و بازرگانی موجود را بررسی میکند که این راهها سرزمین بحرین را به جزیرة العرب و بلاد همسایهی آن مرتبط می ساخته است. بخشی از این مسیرها برّی بود که توسط کاروانهای بازرگانی به مقصد ایستگاههای تجاری بصره، عراق، شام، عمان و داخل جزیرة العرب مورد استفاده قرار میگرفت. اما راههای دریایی سهم بیشتری در مسافرتهای بازرگانی به مقصد عراق، شام، ایران، هند، چین، شرق دور و نیز آفریقا داشت.
بخش پنجم: به بحث در روابط بازرگانی بین بحرین و جزیرة العرب و به ویژه با سرزمین حجاز، یمن، عراق، شام، ایران، هند، چین، شرق دور و آفریقا میپردازد.[۱]
پانويس
منابع مقاله
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران