نمایش مبدأ برای رسائل أبي‌نصر منصور بن علي بن عراق إلی البيروني

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR100042J1.jpg
| عنوان = رسائل أبي نصر منصور بن علي بن عراق إلی البیروني
| عنوان‌های دیگر = 
| پدیدآورندگان
| پدیدآوران = 
[[اب‍و نصر ع‍راق‌، م‍ن‍ص‍ور ب‍ن‌ ع‍ل‍ی‌‏‫]] (نويسنده)
[[سزگین، فواد]] (نویسنده)
|زبان
| زبان = عربی
| کد کنگره =  ک52 9الف 27 QA 
| موضوع =نجوم - متون قدیمی تا قرن 14 - نجوم اسلامی - اسطرلاب
|ناشر 
| ناشر = جامعة فرانکفورت. معهد تاریخ العلوم العربیة و الإسلامیة
| مکان نشر = آلمان - فرانکفورت 
| سال نشر = 1418ق - 1998م
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE100042AUTOMATIONCODE
| چاپ = 1
| شابک = 
| تعداد جلد = 1
| کتابخانۀ دیجیتال نور = 100042
| کتابخوان همراه نور = 100042
| کد پدیدآور = 71723
| پس از = 
| پیش از = 
}}
'''رسائل أبي‌نصر منصور بن علي بن عراق إلی البيروني'''، مجموعه‌ای است از نامه‌ها و رسائلی که ابونصر منصور بن علی بن عراق، ریاضی‌دان و منجم نامدار ایرانی سده ۴ و ۵ق/۱۰ و ۱۱م، به شاگرد خود ابوریحان محمد بن احمد بیرونى (362-440ق)، ستاره‌شناس، ریاضی‌دان، تاریخ‎دان و جغرافی‌دان معروف ایرانی، نوشته است. کتاب با تحقیق فؤاد سزگین، منتشر شده است.

ابونصر عراق چندین رساله و کتاب به نام شاگرد خود بیرونی تألیف کرده است و بیرونی هم بارها در آثار خود، از ابونصر نام برده و مطالبی از آثار ریاضی او‌ را‌ نقل کرده است. ابونصر همچون دیگر ریاضی‌دانان مسلمان که ریاضی‌ و علوم‌ دیگر‌ مربوط به آن را توأمان دارا بوده‌اند، او نیز از‌ هندسه‌ و ریاضیات و نجوم بهره‌مند بوده، ولذا رسایل کتاب در دو قسمت ریاضیات و نجوم طبقه‌بندی می‌شود<ref>ر.ک:
بی‌نام، ص38</ref>.

کتاب دربردارنده مجموعا 15 رساله است، از جمله:
# «الأسطرلاب»: در این رساله، به تعریف استطرلاب (از ابزارهای قدیمی نجوم رصدی که به‌منظور اندازه‌گیری محل ستارگان و سیارات و به دست آوردن عرض و طول جغرافیایی محل به کار می‌رفته است) و توضیح نحوه کار کردن با آن پرداخته شده و به ایراداتی که از قدیم الایام به آن وارد شده، اشاره گردیده است.
# «امتحان الشمس»: رساله‌ای است که در آن، به روش‌های متعدد، خطاهای بیان‌شده در کلام محمد بن صباح پیرامون امتحان الشمس، نشان داده شده است.
# «تصحيح زيج الصفائح»: ابونصر در این رساله به ذکر اختلاف میان زیجات شایع روزگار و تصحیح خطاهای زیج ابوجعفر پرداخته و براهین او را با براهین مانالاوس مقایسه کرده است.
# «جدول الدقائق»: ابونصر در این رساله انحرافات درجات فلک البروج از درجات فلک معدل النهار را اثبات کرده و اختلاف ساعات طلوع و غروب را در بلاد و اقالیم مختلف برحسب این انحرافات تبیین کرده است<ref>ر.ک: مقدمه، ص3-4</ref>.

عنوان سایر رسائل، عبارت است از: «جدول التقويم»، «رؤية الأهلة»، «ضميمة كتاب الأصول»، «القسي الفلكية»، «كرية السماء»، «المسائل الهندسية»، «مطالع السمت»، «إصلاح شكل مانالاوس»، «منازعة إعمال الأسطرلاب»، «دوائر السموت في الأسطرلاب» و «صنعة الأستطرلاب»

==پانویس==
<references />

==منابع مقاله==
# مقدمه کتاب.
# بی‌نام، «علوم و فنون: ابونصر منصور بن علی بن عراق، ابن عراق (2) (تحلیلی از زندگی و آثار دانشمندان اسلامی)»، پایگاه مجلات تخصصی نور، دانشگاه انقلاب، اسفند 1363- شماره 45، به آدرس:
https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/897392




==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}

[[رده:کتاب‌شناسی]]

[[رده:مقالات بازبینی نشده2]]
[[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ دی 1403 توسط عباس مکرمی]]
[[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ دی 1403 توسط محسن عزیزی]]